Op anderhalf jaar kan er veel gebeuren. In december 2020 schreven we nog over de streamingboom van Warner Bros. De studio had beslist om hun grote releases van 2021 ook vrijwel meteen te lanceren op streamingdienst HBO Max. Deze week kondigde WB, onder nieuw bewind van David Zaslav, aan dat ze nu vooral gaan inzetten op bioscoopreleases. Het grootste slachtoffer tot nu toe? Batgirl van onze Adil El Arbi en Bilall Fallah. Maar kondigt dit ook het beginnende einde van de alomtegenwoordigheid van streaming aan?
In de koelkast
Consternatie alom toen op sociale media plots het bericht verscheen dat Batgirl ‘gecanceld’ was en het publiek de film nooit te zien zal krijgen. Niet op streamingdienst HBO Max, zoals oorspronkelijk bedoeld, maar ook niet in de bioscoop. Ondanks het budget van 70 miljoen dollar — dat door COVID-protocollen was opgelopen tot 90 miljoen — verdwijnt Batgirl in de koelkast en schrijft Warner Bros. Discovery (de nieuwe naam sinds de fusie) de film af bij de fiscus.
Ondanks het budget van 90 miljoen dollar verdwijnt Batgirl in de koelkast.
De Belgen gingen de prent afwerken na de huwelijksreis van Adil, maar kregen woensdag dus te horen dat die vlieger niet opgaat, net voordat The New York Post het verhaal naar buiten bracht. In dat artikel schreef de (conservatieve) krant dat de film zo slecht onthaald was bij een testpubliek dat de studio er niets wou van weten. Klopt niet, volgens Deadline, Variety en The Hollywood Reporter, en ook de studio zelf schreef in een statement de beslissing niet toe aan de kwaliteit van de film. Ze willen zelfs opnieuw samenwerken met de cast en crew.
Toch liet Zaslav in een investeringsmeeting enkele dagen later vallen dat ze “het merk DC willen beschermen” en “geen film uitbrengen waar ze niet in geloven”. Leuke woorden voor de makers en acteurs die ze de voorbije dagen koudweg lieten vallen. De regisseurs en cast kregen dan ook heel wat steun uit de filmindustrie, dus qua PR is dit een pak slechter voor WBD dan voor Adil en Bilall.
Creatief zwart gat
In de plaats van losse films wil WBD met DC werken aan een tienjarenplan, zoals Marvel dat doet. Daarbij willen ze focussen op de bioscoopganger en het ‘spektakel’ dat de fans volgens hen verwachten van DC. Alleen ontbreekt het bij de studio aan een creatief brein dat waakt over de inhoudelijke richting van de franchise en dat niet vooral denkt aan de financiën. Marvel Studios is zo groot geworden door, zeker in het begin, ook creatieve risico’s te nemen, zoals minder gekende personages kiezen die goed uitgewerkt werden.
Dat ‘gebrek’ aan spektakel was net waarom ik uitkeek naar Batgirl. Wat me het meeste stoort aan superheldenfilms (ook die van Marvel), is de verplichte hoeveelheid aan actiescènes. Al zeker bij DC, dat je bijna altijd doet denken dat je naar de achtergrond van een over-the-top, goedkope videogame kijkt. Een film daarentegen waarin de personages centraler gingen staan, Michael Keaton terugkeerde als Batman en Latina-actrice Leslie Grace de hoofdrol kreeg? Dat zou de studio misschien wat goodwill opleveren. Iets dat ze zeker nodig hebben nu The Flash-acteur Ezra Miller maar de wet blijft overtreden en nog altijd de steun krijgt van Zaslav. Nee, je merk willen beschermen door films die zo goed als af zijn in de vuilbak te gooien? Daar hebben weinig DC-fans of filmliefhebbers begrip voor, zeker als het bij je franchise al even vaak hit als miss was.
Door net Batgirl te schrappen, laat WB opnieuw uitschijnen dat diversifiëring toch niet zó belangrijk is, en dat ze nog altijd het cliché uitdragen dat films met en van minderhedengroepen geen geld opbrengen.
Afgezien van het financiële, is het ook gewoon een cynische beslissing. Een personage uit de ‘Bat’-familie heeft altijd een ingebouwd publiek. Door net Batgirl te schrappen, laat WB opnieuw uitschijnen dat diversifiëring toch niet zó belangrijk is, en dat ze nog altijd het cliché uitdragen dat films met en van minderhedengroepen geen geld opbrengen. Zeker nu net bekend raakte dat de productie van de geplande films over Supergirl, Static Shock, Green Lantern Corps en de Superman-film van Ta-Nehisi Coates (Ta-Nehisi Coates!) vertraagd worden. Bijna allemaal projecten waar de intentie was om people of colour een hoofdrol te geven. De baas van DC Films bij WB, Walter Hamada, dreigde naar verluidt met zijn ontslag na de Batgirl-beslissing en de opmerkingen van Zaslav. Hij blijft nu tot na de release van Black Adam, de volgende DC-film op de kalender.
Maar ook andere Warner Bros.-projecten zijn niet veilig. Naast Batgirl is ook de zo goed als afgewerkte geanimeerde Scoob!-sequel afgeblazen. (De componist nam toch gewoon de score nog op). Zelfs films die al uitgebracht waren op HBO Max zijn nu zonder aankondiging van de streamingdienst gehaald, sommige pas enkele maanden na release. Ook die zullen ze dus wellicht afschrijven, omdat ze wellicht minder goed bekeken werden dan verwacht.
Allen daarheen
Een andere reden voor de beslissing is dat WB wil focussen op de bioscoopganger, omdat ze toch tot de conclusie komen dat daar meer geld te rapen valt. Batgirl was met 90 miljoen dollar budget te duur voor HBO Max maar niet duur genoeg om als bioscoopfilm uit te brengen. Lagere budgetten betekenen inderdaad vaak bescheidenere films. Die houden zogezegd meer risico’s in, omdat de kans bestaat dat ze dat budget niet terugverdienen.
Het is een evolutie die al even aan de gang is en ervoor gezorgd heeft dat ‘mid-bugetfilms’ van maximum 75 miljoen steeds minder gemaakt worden, over alle genres heen. Daarom zagen we de laatste jaren bijvoorbeeld veel meer (romantische) komedies op streamers. Veel studio’s geloofden na enkele missers niet dat die ‘goedkopere’ films nog veel konden opbrengen. Daardoor werden ze niet gemaakt en kwam er dus een gat in de markt voor streaming. Dat zorgde met ‘Peak TV’ mee voor de snelle opmars van streaming.
Door de coronacrisis werden en worden er nog minder risico’s genomen.
Door de coronacrisis werden en worden er nog minder risico’s genomen. In december 2020 hadden we het al over het tumult rond de release van Tenet van Christopher Nolan. Hij wilde de film absoluut in de zalen, liever vroeger dan later. WB gaf zo’n weerwerk dat de regisseur ondertussen zijn volgende film via Universal uitbrengt. Een topverdiener was de film niet, maar 360 miljoen dollar opbrengst voor een budget van 200 miljoen kan je in volle pandemie ook niet slecht noemen.
Toch tankte WB geen vertrouwen uit die release en gingen ze voor de duorelease. Films in de bioscoop wanneer het veiliger was en ook meteen op streaming voor de nog angstige of occasionele bioscoopganger. Het beste van twee werelden, niet? Want die grote releases zouden ook meer abonnees opleveren voor hun streamingdiensten. Het omgekeerde zien we nu bij Batgirl. Het kost namelijk geld om films aan te bieden op een streamingplatform, door bepaalde deals of nog overgebleven betalingen. De studio verwacht niet dat er genoeg abonnees bijkomen om die kosten en het budget te dekken. Door een afschrijving zouden ze meer terugverdienen dan bij een release.
Tegen de stroming in?
Alleen zijn er veel filmmakers die hun film gewoon in de bioscoop willen, zeker de grote vissen. Zo was Denis Villeneuve niet opgezet met de hybriderelease voor Dune. Scarlett Johansson trok zelfs naar de rechtbank over de Disney+-release van Black Widow. De studio’s die wachtten op een exclusieve bioscoopperiode, deden dat vaak met grote films en werden daarbij wel beloond. Spider-Man: No Way Home was de uitschieter van 2021. En toen bracht Tom Cruise in mei na 3 jaar volharding Top Gun: Maverick in de zalen. Paramount wilde de film op Paramount+ zetten, maar Cruise weigerde. (Hij maakte in 2020 ook een filmpje op sociale media om de release van Tenet te steunen.) De film bracht tot nu toe al meer dan 1,2 miljard dollar op. Dat maakt het de 7de meest succesvolle film ooit in de VS.
In dat recente lucratieve landschap is het overigens vreemd dat Disney met Marvel opnieuw helemaal voor bioscoop gaat, maar films zoals Turning Red en de recente Predator-hit Prey, met respectievelijk een Canadees-Aziatisch tienermeisje en een Native American-vrouw in de hoofdrol, toch ook enkel op streaming plaatst. Hebben ook zij last van de waanbeelden van WBD? Want terwijl we het ons in 2020 nog afvroegen, lijkt het nu duidelijk: de cinema is levend en wel! Enfin, toch voor grote (franchise)releases. De volgende stap is dat studio’s beseffen dat ze sommige films even tijd in de bioscoop moeten gunnen. Ze moeten niet altijd afgaan op het openingsweekend, tegenwoordig de graadmeter voor succes. En wat zien we daar misschien opduiken aan de horizon? Mid-budgetfilms!
Want eigenlijk geeft een kleiner budget net meer kans op succes, als de film goed in elkaar zit. A Quiet Place bracht zo in 2018 meer dan 340 miljoen dollar op tegen een budget van 17 miljoen. En ook dit jaar waren er mid-budgetsuccessen. The Black Phone kostte 18 miljoen en heeft al bijna 150 miljoen opgehaald. Candyman werd gemaakt voor 25 miljoen en bracht 77 op. Ghostbusters: Afterlife was goed voor 200 miljoen aan de kassa met een budget van 75 miljoen (net nog mid-budget). Die laatste twee zijn wel legacysequels, maar zo zijn er ook tekenen dat een film als Batgirl perfect in de zalen had kunnen lopen. En als meer mid-budgetfilms mensen naar de zalen lokken, krijgen misschien ook de kleine indiefilms zo een boost in de bioscoop. Al was het maar om Warner Bros. Discovery en David Zaslav hun ongelijk te bewijzen.
Meer Adil en Bilall? Ms. Marvel is nu te zien op Disney+. Hun nieuwe film Rebel is in september te zien in de bioscoop.
