Jarenlang leefde er in de geschikte seizoenen een schapenfamilie recht tegenover mijn ouderlijk huis. Met dank aan de landbouwer die ons elke lente dan ook de schattige aanblik van lammetjes cadeau deed. En toch was er altijd iets mysterieus aan de schapen, en vooral hun gelijkgeschakelde, indringende blik wanneer wij soms ons huis verlieten. Misschien had regisseur Valdimar Jóhannsson een gelijkaardige ervaring vroeger, want hij bedacht Lamb, een absurd en onbehaaglijk horrorsprookje.
Daar komt de ooi-evaar
In een schuur worden paarden opgeschrikt door een onverwachte entiteit. Die heeft het gemunt op de schuur met schapen. Alleen beseffen María (Noomi Rapace) en Ingvar (Hilmir Snær Guðnason) dat niet, want ze wonen eigenlijk in een afgelegen oase van rust. In het uitgestrekte maar prachtige IJslandse berglandschap hebben ze een boerderij met onder andere paarden en schapen. Ze zijn er grotendeels op zichzelf aangewezen, en hebben dan ook een rustig leven.
Nadat we Ada te zien krijgen, kan je het komische aspect van de situatie niet negeren.
En toch merken we al snel dat er een bepaalde spanning en tristesse tussen María en Ingvar heerst. Ze zijn namelijk hun jonge dochtertje verloren, en lijken sindsdien ook hun zin en doel in het leven verloren te zijn. Een mystiek wonder brengt daar verandering in. Het koppel ontdekt dat een van hun ooien niet bevallen is van een ‘gewoon’ lammetje. María en Ingvar zijn meteen verkocht en nemen het wezentje mee naar hun huis. Daar beginnen ze het spontaan zelf op te voeden. Het duurt even voor we Ada—genoemd naar hun dochtertje—zien, maar dan wordt hun adoratie meteen duidelijk. Ada is namelijk een mensenkind met het hoofd van een lammetje. Of omgekeerd, natuurlijk.
Schaapachtig lachen
Die onthulling verandert meteen de toon van de film. Daarvoor overheerst het onheilspellende eerder, want wij weten dat er iets niet pluis (hah) is bij de schapen. Nadat we Ada te zien krijgen, kan je ook het komische aspect van de situatie niet negeren. Vooral María (what’s in a name) is ontzettend gelukkig met dit mirakel, en al snel kijken beide ‘ouders’ vol liefde naar een kleine mens die met haar schapenhoofd schudt, gekleed in modderlaarzen en een overall. Absurd is wel het minste dat je kan zeggen.
Lamb is een donker sprookje dat erg goed opgebouwd is.
Tegelijk is het ook triest, want Ingvar en María zijn zo wanhopig geworden door het verlies dat ze zich geen vragen stellen bij alles. Waarom is dit gebeurd? En hoe? De andere kant van de medaille moet nog duidelijk worden. De scheuren in hun droomwereld steken al vlug de kop op, want ook moeder schaap laat niet zomaar los. Daarnaast komt ook de buitenwereld aankloppen in de vorm van Ingvars broer Pétur (Björn Hlynur Haraldsson). Hij wijst hen op het absurde leven dat ze leiden, maar het koppel wil er niet van weten. Hij is dan ook van plan om hen de waarheid te doen inzien. En oh ja, waren we die mysterieuze verantwoordelijke identiteit al vergeten?
Plots èèh-èèh-einde
Lamb is dus best een allegaartje van genres. Hoewel de film vaak als ‘horror’ wordt bestempeld, kan je het er zeker geen schoolvoorbeeld van noemen. Af en toe bekruipt je wel een beklemmend gevoel, maar dan meestal omdat je vermoedt dat het geluk van het koppel niet zal blijven duren. Verder is het een rollercoaster van verwonderd lachen en vertederd zijn. Het is een donker sprookje dat erg goed opgebouwd is.
Noomi Rapace is het hart van de film.
De film zelf is wel minimalistisch uitgevoerd. Het scenario is karig met dialogen, maar laat het camerawerk vaak in de plaats spreken. Dat is trouwens heerlijk, van de color grading tot de vaak symmetrisch gekadreerde shots van de prachtige IJslandse locaties. Ook de harde, knisperende cello’s en violen in de score doen de film soms bovennatuurlijk aanvoelen. Valdimar Jóhannsson heeft oog voor stijl en detail. Ergens is het daarom jammer dat de film het een klein beetje laat afweten op het einde. Dat is er ineens nogal abrupt en is iets te rechtlijnig om helemaal in het mysterieuze plaatje te passen dat ervoor komt.
Dat de film überhaupt werkt, is ook grotendeels te danken aan de uitstekende vertolkingen. Noomi Rapace is het hart van de film. In haar gezicht zie je zo duidelijk wat ze probeert te verbergen voor haar man en zichzelf. Het verdriet om haar dochter, de blijdschap door Ada en de angst om ook haar te verliezen. Ze doorloopt alle emoties en je gelooft ze allemaal. Zo zet ze een bijzondere film van een interessante nieuwe filmstem kracht bij.
Lamb is nu te zien in de bioscoop. Op onze socials kan je trouwens duotickets en pins winnen!
