Top Gun: Maverick review – zo maken ze ze niet meer

Wel 36 jaar nadat we Tom Cruise voor het eerst in een vliegtuig zagen en 3 jaar na de geplande releasedatum is Top Gun: Maverick, de langverwachte sequel op het origineel van Tony Scott, eindelijk in de zalen. En je hoeft Top Gun niet te herbekijken om te voelen dat het vervolg iets impressionants doet: een blockbuster zoals ze die eigenlijk niet meer maken met emotie, humor en actie zoals alleen Christoper McQuarrie en Tom Cruise die ons de laatste jaren geven.

Zelfde piloot, 30 jaar later

Na 36 jaar dienst bij de Amerikaanse marine is Pete “Maverick” Mitchell (Tom Cruise) nog steeds testpiloot. Voor een contract moet hij mach 10 halen maar 2 maanden voor het einde komt een admiraal het project stopzetten. Dat is buiten Maverick gerekend, dus probeert hij alsnog zonder toestemming. De marine heeft bijna genoeg van zijn fratsen en dus sturen ze hem terug naar Top Gun, de school voor elitepiloten. Er moet namelijk een belangrijke missie uitgevoerd worden en alleen Maverick heeft de kennis om de jonge piloten daarvoor op te leiden.

Een ongenoemde schurkenstaat heeft een illegale centrale met verrijkt uranium die moet vernietigd worden, maar de omstandigheden vragen om de beste piloten. In die groep bevindt zich Bradley “Rooster” Bradshaw (Miles Teller), de zoon van Goose (Anthony Edwards), de overleden wingman van Maverick, die het dus niet voor hem heeft. Ook de opleiding van de nieuwelingen loopt niet van een leien dakje. Daarnaast ziet hij ook oude vlam Penny (Jennifer Connelly) terug, over wie hij duidelijk nog niet heen is.

Betere popcorncinema

Je snapt wel waarom sequels vaak even goed of zelfs beter zijn dan het origineel: ze moeten een hoop set-upwerk niet opnieuw doen en kunnen meteen in het verhaal duiken met toch al een volledige achtergrond om op te teren. Op zich is het plot toch niet de meest originele kant van Top Gun: Maverick. Je ziet in de grote lijnen wat je kan verwachten en waar het heen gaat, en er duiken ook een paar cliché oneliners op. Maar het is de basis voor een grandiose actiefilm die perfect op de grens tussen humor en sérieux balanceert. Zo wordt er bijvoorbeeld letterlijk gezegd dat hun missie is “to attack a secret site under control of a rogue nation state”, maar in het moment zit je al zo mee in de adrenaline en de stijl van deze film dat je hierdoor grijnst in plaats van met je ogen rolt.

Die stijl voelt dan ook soms als een actiefilm van vroeger, op een goeie manier. Al van bij het begin word je bijna overrompeld door de star power die Tom Cruise nog altijd heeft. Zo trekt hij een doek van een motor op zo’n specifieke manier dat ik bijna kippenvel kreeg door hoe hard het shot op dat moment klopt en je meesleept. En omdat direct duidelijk is dat de film niet zo subtiel maar wel heel plezant zal zijn. Maverick heeft een soort showgehalte dat tegenwoordig vaak te ver gedreven wordt, in zowel dialogen als actie, maar die fout maken ze niet.

Indrukwekkende vliegstunts

Je verwacht tegenwoordig als je naar een Tom Cruise-film gaat kijken dat er weer een of andere onmogelijke stunt op je afkomt. Op dat vlak herinnert Maverick je eraan dat niemand er zo goed in is als Cruise en McQuarrie. Net als bij de Mission Impossible-films wilden ze zo veel mogelijk echt doen en producer Jerry Bruckheimer heeft intussen ook bevestigd dat als je Tom Cruise in een vliegtuig ziet, hij er ook echt in zit. En deze keer sleurde hij ook de andere castleden mee in halsbrekende toeren.

Voor een leek is het moeilijk om te bepalen of alles nu even realistisch is, want sommige dingen lijken onmogelijk (en ontploffingen zijn bijvoorbeeld natuurlijk niet echt). Maar als er CGI mee gemoeid is, blenden die moeiteloos met de achtergrond. Tegelijk zijn er een aantal dingen die je niet kan acteren of moeilijk kan trukeren zoals het effect van de G-krachten op je huid, die toch echt net dat tikkeltje extra geloofwaardigheid geven aan de actie.

Vooral die luchtstunts zijn ook heel mooi en vooral zichtbaar in beeld gebracht (dus niet met shaky cam de hele tijd), dankzij cinematograaf Claudio Miranda (Life of Pi, Oblivion) en regisseur Joseph Koninski (Oblivion, Tron Legacy). Ze wisselen af tussen wijde shots, close-ups van de acteurs in de cockpit met de lucht achter hen en camera’s die vasthangen aan de onderkant of zijkant van de toestellen zoals Christopher Nolan destijds deed in Interstellar. Dat gecombineerd met de spanning van de stunts zelf in het verhaal en het IMAX-formaat bij deze stukken, dompelen je echt onder, en zorgen ook voor de nodige adrenaline.

Verrassend pakkend

De actie zit dus meer dan goed, maar wat Top Gun: Maverick ook nog boven andere blockbusters en sequels laat uitsteken, is de invloed die het origineel heeft op dit vervolg. En niet alleen omdat Danger Zone van Kenny Loggins opeens te horen is, maar vooral de emotie die bij het verleden komt kijken, zowel in het verhaal als daarbuiten. Het is geen geheim dat de dood van Goose nog een rol zou spelen in deze sequel maar door enkele goedgeplaatste verwijzingen en zelfs fragmenten, zie je dat dit nog altijd de nodige impact heeft op Maverick. Het zorgt ook voor een mooie evolutie tussen Maverick en Rooster, wat het einde toch kracht bij zet. Soms vergeten we door al zijn fratsen wel eens wat voor een goeie acteur Tom Cruise is, maar dit is zonder twijfel zijn meest veelzijdige rol in jaren.

Een ander mooie zijde van een sequel is dat acteurs vaak terugkeren, wat altijd voor nostalgie zorgt. Voor Maverick keren alleen Cruise en Val Kilmer terug, maar precies dat izorgt voor een extra portie emotie. Na hun oorspronkelijke vete in het origineel is Iceman in deze film de reden dat Maverick nog altijd bij de marine kon blijven en dus hebben ze een speciale band. In het echte leven kampte Kilmer met keelkanker, waardoor hij nog amper kon en kan spreken. Maar in plaats van hem dan niet terug te brengen of het te verbloemen, pakken ze het bijzonder mooi aan met een pakkende scène tot gevolg.

In with the old, in with the new

Daarnaast is ook de jonge garde piloten heel goed en divers gecast met veelbelovende nieuwe gezichten zoals Monica Barbaro (Unreal) – wiens personage eigenlijk niet voelt als de obligate vrouw -, Lewis Pullman (Bad Times at the El Royal, zoon van), Danny Ramirez (The Falcon and the Winter Soldier), Greg Tarzan Davis (Grey’s Anatomy) en Jay Ellis (Escape Room, Insecure). De grotere rollen in de groep zijn voor Glen Powell (Hidden Figures, Set It Up), die zich helemaal uitleeft als de arrogante golden boy en medehoofdrol voor Miles Teller. Na Whiplash hoopte ik dat hij een ster zou worden, dus hopelijk komt hij nu terug op de radar in Hollywood. Hij moet namelijk zeker niet onderdoen voor Cruise, qua acteren en, het moet gezegd, ook qua fysieke verschijning.

Daarnaast is er nog de aangename verschijning van Jennifer Connolly als de love interest die toch beter neergezet is dan in de gemiddelde blockbuster. En met nog ondersteunende rollen voor Jon Hamm, Ed Harris, Bashir Salahuddin en Charles Parnell (The Last Ship) kan je hier van de cast zeker niet klagen. Bij de halsbrekende stunts hoort ook muziek van Hans Zimmer, Lorne Balfe en Harold Faltermeyer, die de componist van het origineel was. Zijn theme keert hier terug en verder vallen vooral de kenmerkende blazers op.

Maar je komt en blijft vooral toch door Tom Cruise, die eigenlijk nog verbetert met de jaren en misschien een van de laatste echte filmsterren is. Zo zegt Jon Hamm z’n personage op een gegeven moment “Your kind is facing extinction,” waarop Maverick antwoordt: “Maybe so, but not today.” Misschien lees ik er teveel in, maar met Top Gun: Maverick geeft Cruise de criticasters weer lik op stuk door zijn stokpaardje actie te verpakken in een goed en verrassend pakkend verhaal, met een van de beste blockbusters van de laatste jaren tot gevolg. Ik zat alvast heel vaak met een grijns van oor tot oor en soms een wazig oog. Zeker als je ziet dat de film is opgedragen aan Tony Scott, die ze op geen betere manier hadden kunnen eren.

Top Gun: Maverick is vanaf 25/05 te zien in de bioscoop.