Dreams of Another review: cool idee, matige uitwerking

Voor Dreams of Another slaan ontwikkelaar Pixeljunk en moderne kunstenaar Tomohisa Kuramitsu, beter bekend als Baiyon, de handen wederom in elkaar. Ze deden dit al voor PixelJunk Eden in 2008 en voor PixelJunk 4am in 2012, waar Baiyon verantwoordelijk was voor de art en background-soundtrack van de spellen. Dit hiaat van dertien jaar heeft de samenwerking niet geschaad – in tegendeel – maar Dreams of Another verlaat wel het vertrouwde shoot ’em up-terrein waar beide mee bekend raakten. De pitch is eenvoudig: geen schepping zonder vernietiging. Gewapend met een machinegeweer dat vorm geeft aan dromen, ga je op verkenning door het onderbewustzijn van een eenzame soldaat en tegelijk dat van zijn vormgever Baiyon. Een artsy maar vreemde trip die helaas de bal misslaat op enkele vlakken, ondanks de onmiskenbare nieuwigheid van zijn main mechanic.

De man in pyjama

Dreams of Another vertelt zichzelf in vignetten en start met het verhaal van een onbekende soldaat, klemgezet achter vijandelijke vuurlinie. Ontsnappen blijkt onmogelijk, omdat deze soldaat weigert (of niet in staat is) om de trekker van zijn geweer over te halen. Een beperking die uitmondt in het ergste. Twijfel kost onze soldaat het leven, en zoals hij in een lange monoloog uit de doeken doet, was het lang niet het enige onbesliste moment in zijn leven. Aan de voet van een metafoor voor het hiernamaals treffen we hem alweer, lamenterend over zijn bestaan en op zoek naar een manier om te begrijpen waarom het voor hem allemaal wat moeilijker ging. Maar hij is niet het hoofdpersonage. Zijn dromen, zijn twijfels, zijn mijmeringen en zijn fantasieën, die mag jij verkennen. En geen betere outfit om te dromen, dan in een pyjama.

Wat volgt zijn een opeenvolging van losjes aaneengeschakelde beeldspraken die de klassieke vragen van bestaan in de verf zetten. Hoe ga je om met sociale normen? Wat als wie je bent, hier niet in past? Wat betekent het echt om vrij te zijn? Wat is kunst? En wat is je nalatenschap in deze wereld? Vragen die beantwoord worden in dromen die eerst wazig starten en beetje bij beetje vorm krijgen door jouw acties (wat op zich al een mooie metafoor is). Zo is er het verhaal van een mollenfamilie wiens zonen één voor één het nest verlaten om prompt te merken dat ze niet passen in de bovenwereld of het verhaal van een clown die een pretpark vol afgedankte attracties uitbaat en dreigt overgekocht te worden. Nog later volg je drie vissen in een reusachtig aquarium, klaar om vrij te breken en de echte zee te zien. Het verhaal van de soldaat en van jou als dromer, vormen hierin de leidraad.

Wat Baiyon te vertellen heeft en wat je hiervan vindt, is uiteindelijk subjectief. Er is geen uniek juist antwoord en zoals het dit soort filosofische kunstwerken betaamt, is ieders interpretatie geldig. Dat gezegd zijnde wordt het allemaal wel wat onhandig opgevoerd. De presentatie is sober, de statische camerahoeken maken de lange dialogen niet interessanter en het feit dat je na elk vignette terug naar het startscherm wordt gestuurd, zorgt voor een nodeloos opgeknipt avontuur. Het helpt ook niet dat het tempo van vertellen heel het avontuur tergend traag is. De lome voice acting heeft als enige concurrent de ellenlange adempauzes waardoor zelfs dialogen van enkele lijnen beginnen tegen te steken. Als je dan niet gegrepen bent door de ideeën, is de verleiding groot om gewoon alles te skippen en verder te gaan spelen, als skippen al mag. Helaas is de gameplay in Dreams of Another onvoldoende om de ervaring eigenhandig te dragen…

Alles kapot gemaakt

Zoals je kan vermoeden, speelt Dreams of Another als een klassieke 3rd person shooter. De onbekende soldaat van in het begin overhandigt jou zijn wapen en vanaf dan is knallen jouw enige werkwoord om te interageren met de droomwereld. Knallen om te maken is wel meteen een indrukwekkende gimmick. Wanneer je toekomt in een level is alles een losse massa van gekleurde bolletjes die ietwat bij elkaar liggen. Schiet er voldoende op, en die bolletjes gaan stilaan clusteren en vorm krijgen in een soort pointillistisch kunstwerk. Een echte blikvanger mechanic, en eentje die je al snel motiveert om heel het level af te werken alsof het Powerwash Simulator is. Heel af en toe verschijnen in de levels ook rondvliegende blauwe bollen (bij gebrek aan een beter woord) die je kan afknallen om dan een heel stuk level meteen te “maken” in één bevredigende ‘woosh’.

Waar deze gameplay initieel charmeert, verliest het helaas snel zijn nieuwigheid. De gameplay breidt zich later enkel uit met een granaat en raketwerper waarvan je het effect al kan raden en buiten de ammo hiervoor aanvullen, valt er ook niets vrij te spelen met het opsporen van de vele collectibles die zich in de droommist bevinden. Niet dat deze anders wel iets toevoegen buiten cryptische toogfilosofie en andere pseudo-diepe gedachten zoals ‘houdt een deur mensen buiten of binnen?’.

Er is ook geen echte reden of beloning om een heel level af te werken. De mechanic is hoogstens een vehikel – of misschien zelfs een excuus – voor het verhaal dat Baiyon wil vertellen en verder niets. Want knal je even niet of draai je je om, dan valt het level weer in bolletjes uiteen. Moet er een completion bonus en al die jazz zijn? Nee, niet echt. Het spel adverteert zich niet als een soort zentherapie of Powerwash-like, dus waarom dit stimuleren? Wel, dan had het misschien iets meer om het lijf gehad om je geboeid te houden. Als je weet dat er slechts vijf echt unieke omgevingen zijn en je vaak terugkeert naar die weliswaar mooie levels om het gewoon achterstevoren te verkennen, ben je snel geneigd om het strikte minimum af te knallen (op te knallen?) en gewoon door te gaan. Onze korte aandachtsspanne zit er ongetwijfeld voor iets tussen dat we geïrriteerd waren, maar het is pijnlijk duidelijk dat niets het spel probeert aangenamer te maken voor een breder publiek. Per slot van rekening kost deze game ook geld, en full price voor 5u gepreek verdient op z’n minst wat prikkelendere gameplay.

Enige soelaas komt door de “baasgevechten”. Aanhalingstekens hier, want buiten hun vormgeving zijn ze noch uitdagend, noch innovatief. Het zijn blauwe afdrukken van iets in het vignette zoals een kapotte carrousel uit dat clownpark of de afgebroken mast van een vals wrak in het aquarium. Deze vliegen dan rond en jij moet dan schieten op hun zwakke plek, voor de gelegenheid aangeduid in het knaloranje. Schiet hier genoeg op, en het level is gedaan. Ook hier geen variatie doorheen het spel. De eerste baas verloopt exact zoals de laatste. Alles samen kunnen we ons dus niet ontdoen van het idee dat de gameplay in het beste geval een veel te langgerokken idee is maar in het slechtste geval een uit wrok afgevinkte checkbox is.

Museuminstallatie

Er is weliswaar een redeeming factor, al is het uiteindelijk een pleister op een houten been, en dat is de VR-modus. Dreams of Another is out of the box ook volledig speelbaar op de PSVR2 en dat in verschillende modi. Je kan het als virtuele camera gebruiken terwijl je zit, of je kan het helemaal in first person spelen met vrije bewegingen als je een oppervlak van 2m op 2m beschikbaar hebt. Het kan zelfs in 3de persoon met eye tracking om te mikken!

Aan de ene kant maakt het de main gimmick des te indrukwekkender. VR-technologie is eigenlijk bijna gemaakt voor dit soort ervaringen. Als het van meet af aan een droom is, is de immersie in de nog-niet-helemaal-realistische wereld van VR-technologie des te meeslepender. Anderzijds worstelt ook die speelmodus met de schaars uitgewerkte gameplay. Meer dan twee of drie vignetten per keer ervaren, als je lichaam al niet misselijk wordt in VR, verveelt bijzonder snel. Zeker als je dan weet dat de vele cutscenes van Dreams of Another in VR vertaald zijn naar jij die statisch kijkt naar een virtueel scherm. Een goedkoop surrogaat voor het uitwerken van de scenes in 360 graden en eigenlijk symptomatisch voor de hele productiewaarde van het verhaal. Een aanpak die je uiteindelijk gewoon uit de ervaring haalt.

Dreams of Another heeft een duidelijke sweet spot, en dat is VR in korte sessies. Maximum één of twee afleveringen en dan een welverdiende pauze om de ideeën te laten zinken. Wat ons betreft zou het spel dus zeker niet misstaan als (tijdelijke) kunstinstallatie op een indie games-conferentie of in een museum. Misschien niet het mooiste compliment voor een game, maar uiteindelijk is er voor elk medium en elk werk een juiste plaats en tijd. Een goed boek lees je niet buiten in de regen en Dreams of Another binge je niet in je zetel met een controller. Een magere troost gezien de prijs van een PSVR2 maar het is volgens ons de enige manier om Dreams of Another te kunnen appreciëren.

Droomverkenner

Dreams of Another neemt ongeveer vijf uur van je leven in beslag. Zonder alle bovenvermelde voorwaarden is dat avontuur hoogstens eentje om te vergeten. Niets dan de main mechanic – en de verschrikkelijke voice acting – is memorabel. De soundtrack breekt nooit door ondanks Baiyons ervaring, de visuals zijn buiten de initiële verrassing moeilijk revolutionair te noemen (bovenop de soms ondermaatse prestaties) en de aangebrachte thema’s zijn uiteindelijk niet veel meer dan de mijmeringen van een niet-zoals-alle-andere artiest die je haast als kwelling moet doorstaan. Dat je op het einde hiervan uitgenodigd wordt om het spel opnieuw te spelen maar met al je upgrades intact, is bijna triest. Heel het spel lang vertikt het om de gameplay op een ‘gamey’ manier uit te breiden om te focussen op filosofie, maar op het einde durft het dan op de meest ‘gamey’ en luie manier de levensduur te verlengen. Ergens zit hier wellicht een metafoor in over kunst als product en hoe het beste idee te wereld alsnog verspild is als je het niet kan verkopen, letterlijk of figuurlijk. Een passend einde voor dit kruisverhoor van Dreams of Another als game.

Meer reviews? Lees dan zeker ook deze artikels!

• Indiana Jones and the Great Circle: The Order of Giants review – leuke zijmissie
• Silksong was het wachten meer dan waard
• Borderlands is terug van weggeweest met Borderlands 4!
• Is This Seat Taken? review – chille plaatsbepaler
• Lost Soul Aside review: waar is de ziel?
• Hell is Us review: atmosferische puzzeltopper met een soulslike kantje
• The Darkest Files review: diepgaand en duister maar te kort juridisch puzzelspel