The Room Next Door review: kille aanpak van een menselijk thema

Pedro Almodóvar is een regisseur die weinig introductie nodig heeft. Hij durft met z’n films weleens tegen wat schenen schoppen en doet ook altijd z’n eigen ding. Voor z’n nieuwste film waren de verwachtingen dan ook hooggespannen, zeker met kleppers als Tilda Swinton en Julianne Moore in de hoofdrol en met een Gouden Leeuw op zak. Wij gingen dan ook enthousiast kijken op Film Fest Gent. Toch liet The Room Next Door me, ondanks of net door het onderwerp, in het beste geval onverschillig en in het slechtste geval een beetje geërgerd achter.

Onorthodoxe vraag

Het verhaal begint bij Ingrid (Julianne Moore). Ze is schrijfster en komt op een signeersessie te weten dat een oude vriendin van haar, Martha (Tilda Swinton), kanker heeft. Ze besluit haar te gaan bezoeken om hun band weer aan te halen. Martha volgt op dat moment een experimentele behandeling. Tijdens de volgende bezoekjes vertellen ze over hun leven sinds ze elkaar het laatst zagen en halen ze herinneringen op aan vroeger. Martha was namelijk oorlogsreporter voor de New York Times, waar Ingrid ook werkte.

Na een tijdje vertelt Martha dat haar behandeling niet werkt en ze nog maar een paar maanden te leven heeft. Omdat ze niet meer wil lijden, heeft ze een euthanasiepil gekocht. Op het moment dat ze die inneemt, wil ze dat Ingrid in de kamer ernaast is. Na enige bedenktijd en morele bezwaren gaat Ingrid toch akkoord en trekken ze naar een huis middenin de natuur om daar Martha haar laatste dagen door te brengen.

Te literair

Ik snap waarom Almodóvar dit onderwerp koos. Euthanasie is in Spanje nog maar sinds 2021 legaal maar het is nog altijd een gevoelig thema. Hij koos er daarnaast voor om hiermee zijn Engelstalig debuut te maken, wat misschien ook niet verwonderlijk is omdat het in Amerika zeker een controversieel thema is. Maar het grootste probleem met The Room Next Door was voor mij net het script. Ik zei het al in onze toplijst van films van 2024 over A Quiet Place: Day One, maar je perceptie of gevoel over een film wordt altijd mee bepaald door je eigen leven op dat moment.

Ik deel niet vaak veel persoonlijke dingen op het internet, maar soms is het van belang. Op het moment dat ik deze film zag, was m’n vader zelf palliatief na 8 jaar kanker te hebben gehad, waardoor ik persoonlijke ervaring had. In een film over zo’n menselijk thema verwacht ik dan dat de personages als echte mensen spreken, en dat vond ik hier absoluut niet. Het is wel duidelijk een praatfilm, en van het echte melodrama waar Almodovar voor gekend is, blijft hij hier wel weg. Maar hier is amper natuurlijke spreektaal te horen. Vooral Martha spreekt eerder literair, wat voor mij zo’n afstand creëerde dat de dialogen op den duur vooral pretentieus begonnen te worden. Als je dit soort film maakt, wil je toch vooral dat mensen zich erin herkennen of er iets aan hebben, maar dat is hier moeilijk.

Sommige mensen worden misschien poëtisch of filosofisch als ze weten dat hun leven ten einde loopt, maar zo zijn er in het echte leven denk ik maar weinig. Zo heb ik het alleszins niet ervaren. In het echte leven is het vooral pijnlijk en moeilijk om over te praten, laat staan op zo’n manier als het hier gebeurt. Het laatste wat je in een film over dit onderwerp wil, is dat alles kil aanvoelt, wat hier voor mij wel echt zo was. Zo kreeg ik ook nauwelijks een band met de personages. Dat pakt bijvoorbeeld A Quiet Place: Day One veel beter aan, terwijl dat daar niet eens de focus van het verhaal was.

Ik weet ook niet goed of het nu ligt aan het feit dat Almodóvar hier voor het Engels koos. Het boek waarop het gebaseerd is, What Are You Going Through van Sigrid Nunez, is wel Engelstalig. Was het dan eerst een Spaans script en is het dan vertaald? Of schreef hij zelf meteen in het Engels en was deze taal de bedoeling? Je tweede taal is altijd moeilijker dus dat kan een verklaring zijn. Maar als het zo bedoeld is, vind ik het een rare keuze.

De discussie wel waard

Dat er naast het huidige verhaal ook flashbacks te zien zijn die niet echt passen, hielp ook niet. Zo gaat het een hele tijd over de vader van Martha’s dochter, maar dat zegt weinig over Martha zelf, waardoor ik het punt niet goed snapte. Andere flashbacks, zoals die over haar werk, werken dan beter.

Dat wil niet zeggen dat Almodóvar geen goeie punten maakt of dat het onderwerp niet ter sprake mag gebracht worden. Want het is nog altijd een taboe, zelfs in België. Zo zegt Martha op een gegeven moment dat mensen altijd van kankerpatiënten willen dat ze vechten, maar als je dat niet meer wil of kan, moeten mensen dat ook kunnen zeggen en anderen dat aanvaarden, hoe moeilijk het ook is. Ook de morele kwesties over of je iemand daarbij dan wil helpen, worden wel goed aangekaart.

Anderzijds komt ook het juridische aspect aan bod. Er wordt wel wat tijd besteed aan het indekken van Ingrid om ervoor te zorgen dat zij er niet voor opdraait. Waar dat bij een Amerikaans publiek vooral spanning zal opwekken, fronsen wij als Belgen vooral vaak, omdat alles hier zo goed en strikt geregeld is.

Ook lichtpunten

Wat me niet helemaal van de film afkeerde, was de cast. Swinton en Moore spelen het wel ingetogen en koel omdat het zo geschreven is, maar toch voel je wel een onderliggende warmte. Dat komt vooral door de vriendschap tussen Ingrid en Martha, die ondanks alles wel duidelijk is. Ik snap ook wel dat vooral Swinton een aantal nominaties op zak heeft dit seizoen, want het is ook geen evidente materie, maar dan vond ik Moore misschien toch de betere rol hebben. John Turturro brengt dan weer wat leven in de brouwerij als Damian, een man die zowel Martha als Ingrid nog gedatet hebben en nu vooral Ingrid advies geeft. Op het einde is er wel nog een rare castingkeuze die ik niet helemaal snapte en me wel wat uit de film haalde.

Ook de muziek van vaste Almodóvar-componist Alberto Iglesias viel wel op. Zo is er aan het begin vooral een jazzscore, maar daana wat klassieker met xylofoon en cello, en later ook viool. De sets zien er ook weer gepast eclectisch uit. Uiteindelijk zal het dus van persoon tot persoon afhangen of The Room Next Door je raakt of niet. Zoals ik als zei, zal iemand die het niet of anders meemaakte, hier een andere kijk op hebben. En misschien ben ik wel te streng geweest door al snel een mening te vormen. Maar kunst is nu eenmaal persoonlijk.

The Room Next Door is vanaf 08/01 te zien in de bioscoop.