Avengers: Endgame spoilerbijbel – easter eggs deel 6

Na 6 delen en meer dan 13 000 woorden is het eindelijk zover. Deel 1, deel 2, deel 3, deel 4 en deel 5 van onze easter eggs-zoektocht hebben we gehad, maar now my easter egg watch has ended.

Endgame

Tijdens de Gauntlet-estafette blijft het gevecht doorgaan. Wanda kan Thanos bijna overmeesteren maar dan laat hij zijn schip naar de grond vuren. Op dat moment verschijnt Captain Marvel en vernietigt ze het schip. Ze helpt Thanos tegen te houden maar hij kan toch de Gauntlet bemachtigen. Wanneer hij met zijn vingers knipt, zijn de stenen echter verdwenen. Tony heeft de Gauntlets verwisseld waardoor hij de stenen heeft. Hij knipt met zijn vingers en Thanos en zijn leger veranderen in stof. Maar de vingerknip met de Gauntlet vergde te veel krachten en hij sterft uiteindelijk.

• Peter raakt op een bepaald moment niet meer verder. Tegelijkertijd maakt Wanda Thanos zodanig in dat hij zijn schip op het slagveld laat vuren, zijn eigen leger inbegrepen. De tovenaars gooien bescherming op maar dan begint het schip in de lucht te schieten naar Carol Danvers die eraankomt. Schiet het naar haar omdat ze denken dat het een schip is die de atmosfeer binnenkomt of komt het door Ronan? Het leger komt namelijk uit 2014 terwijl Ronan al weet van Carol sinds 1995, zoals we zagen in Captain Marvel. Hij had toen al interesse in haar als wapen dus misschien kunnen ze op haar krachten scannen.
• Rocket = me wanneer hij Carol ziet en ze het schip vernietigt.
• Carol landt bij Peter Parker, die met de Gauntlet in z’n armen schuilde voor de bommenregen. Hij stelt zich voor en terwijl hij haar de Gauntlet geeft, vraagt hij hoe ze door dat hele leger zal geraken.

  

  Okoye duikt naast haar op en antwoordt: “Don’t worry, she’s got help.” Daarop voegen alle vrouwelijke helden zich bij de groep. Behalve het feit dat Natasha hier eigenlijk had moeten bijlopen, is dit ook een echt kippenvelmoment, voor mij toch. Velen stoorden zich aan deze scène omdat het MCU dit nog niet verdiend had. Maar voor de personages, die ze altijd wat links hebben laten liggen, en vooral de vrouwen in het publiek, vond ik het meer dan verdiend. Er is trouwens een leuke foto van dit moment achter de schermen.

• 

  Carol is bijna bij het busje wanneer het vernield wordt. De Gauntlet vliegt weg en Thanos kan hem bemachtigen. Vlak wanneer hij met zijn vingers wil knippen, houdt Carol hem tegen. Hij geeft haar een kopstoot maar dat doet haar niks. (YASS QUEEN) Hij gebruikt uiteindelijk de Power Stone om haar te verslaan.

• 

  Tony ziet dit gebeuren en kijkt naar Doctor Strange. Hij herinnert Tony eraan dat er maar een manier is waarop ze winnen. Achteraf bekeken zie je ook echt aan zijn gezicht dat hij er zich niet helemaal goed bij voelt. Ik ben alleszins benieuwd wat die hele voorkennis met hem heeft gedaan. Hopelijk doen ze daar dan ook iets mee in de volgende Doctor Strange-film.

• Tony probeert Thanos tegen te houden maar Thanos krijgt toch de Gauntlet. Net wanneer hij met zijn vingers wil knippen, zegt hij die irritante slagzin van hem: “I am inevitable.”
  Ik:

  

• 

  Maar er gebeurt niks want de stenen zitten niet meer op de Gauntlet. In plaats daarvan zitten ze op Tony z’n pak. Op het eerste gezicht is het niet zo duidelijk hoe die daar gekomen zijn maar dat is dankzij de nanotechnologie in het pak van Tony. We zien Tony, Bruce en Rocket dan ook een nieuwe Gauntlet maken van een Iron Man-pak. Vermoedelijk omdat de nanotechnologie zich automatisch aanpast en dus het enige materiaal is dat de stenen aankan op aarde. Tony z’n pak en de nieuwe Gauntlet zijn dus waarschijnlijk verbonden, waardoor Tony de opdracht kon geven om de stenen te verplaatsen. Aangezien we al uit vorige films weten dat je een steen niet zomaar kan vasthouden zonder dat er gevolgen zijn, was dat nog de enige manier om ze weg te krijgen en Thanos en zijn leger tegen te houden. Hierdoor was Tony dus de enige die dit kon laten gebeuren en dat had Doctor Strange dus al voorzien in Infinity War.

• Wanneer alle stenen op zijn plaats zitten en de Gauntlet weer compleet is, geeft Tony Thanos een repliek van jewelste. Met zijn laatste krachten zegt hij: “And I am Iron Man.” En knipt hij met zijn vingers. (Kreeg ik terug tranen in mijn ogen terwijl ik dit schreef? Misschien.) De trouwe fans hoef ik natuurlijk niet te vertellen dat dit een perfecte parallel is met het einde van de eerste Iron Man-film en zelfs de laatste Iron Man-film. Kippenvel tot in het oneindige!
• Die zin uit de eerste film was trouwens geïmproviseerd door Robert Downey Jr., zoals Kevin Feige onthulde toen de film 10 jaar werd. En ook nu stond die zin eerst niet in het script. Maar deze keer was het niet RDJ die voor de toevoeging zorgde. Oorspronkelijk zei Tony helemaal niets maar tijdens het monteren beseften de Russo’s dat dat eigenlijk niet typisch was voor Tony. Daarop kwam hun vaste monteur Jeff Ford met de oplossing: “Why don’t we just go full circle with it and say ‘I am Iron Man’.” Ze besloten meteen om de volgende dag de scène op te nemen. RDJ zelf postte al foto’s van achter de schermen van deze scène. Daarnaast postte een medewerker van de studio nog een video.
• Deze scène was voor de Russo’s trouwens de voorlopig laatste die ze regisseerden voor Marvel en ook de laatste scène voor de visual effects-afdeling. Nog specialer is de plaats waar deze scène haastig opgenomen werd. Dat was namelijk Raleigh Studios in Hollywood, waar Robert Downey Jr. 12 jaar eerder zijn screentest had gedaan voor de eerste Iron Man.

• 

  Tony die de Infinity Gauntlet hanteert, komt trouwens uit de comics, waarin hij de eerste gewone mens was om dat te doen, meer bepaald in de reeks The Avengers volume 12.

• Door de dood van Thanos en zijn leger ontstaat er een compleet nieuwe realiteit. Als zij verdwijnen in 2014, kan Thanos nooit de stenen verzamelen en dus nooit de Snap uitvoeren. Zo krijgen we een realiteit waarin de helft van het universum nooit verdwenen is.
• Terwijl het leger van Thanos in stof verandert, zien we ook het einde van de Black Order. Ebony Maw strompelt naar Thanos, een beetje zoals Bucky dat deed bij Steve. Proxima Midnight en Corvus Glaive zien we in elkaars armen dusten. Na hun gescheiden dood in Infinity War kon het koppel nu tenminste samen sterven.
• Thanos en zijn leger veranderen in stof terwijl Tony zwaargewond gaat zitten. De eerste die bij hem is, is Rhodey, die al snel doorheeft dat het niet meer goed komt. Daarna volgt Peter, die zelf al in tranen is. “Mr. Stark? Can you hear me? It’s Peter. We won. Mr. Stark. We won, Mr. Stark. We won. You did it, sir. You did it. I’m sorry, Tony.” Terwijl hij van de emotie niets meer kan zeggen, komt Pepper aan. Tegen haar kan Tony nog “Hey Pep” zeggen, wat uiteindelijk zijn laatste woorden blijken te zijn. FRIDAY bevestigt dat hij kritiek is, maar Tony lacht nog naar haar. Hij kan zich nog moeilijk concentreren, maar Pepper laat hem haar aankijken en stelt hem gerust. “We’re gonna be okay. You can rest now.” Dit is dan weer een pijnlijke throwback naar de scène aan het begin van de film wanneer Tony tijdreizen heeft opgelost. Enkele seconden later gaat het licht van zijn reactor uit. Ook Steve en Thor staan in tranen te kijken. Als je je nu de scène voorstelde en het niet lastig kreeg, ben je veel minder gehecht aan fictieve personages dan ik.
• Een “mooi” detail in deze scène is dat de drie personen die Tony als laatste ziet allemaal een pak aanhebben dat hij voor hen gemaakt heeft: Rhodey in zijn War Machine-pak, Peter in zijn Iron Spider-pak en Pepper in haar Rescue-pak. Het “suit of armour around the world” is dan misschien niet gelukt, maar wel rond die van hem.
• Hier zie je trouwens een vergelijking van de scène met CGI en zonder.
• Deze scène is trouwens ook bijna volledig geïmproviseerd zoals Tom Holland in dit filmpje uitlegt.
  

Het was dan ook Robert Downey Jr. zijn idee om Tony bijna niks te laten zeggen in deze scène. Normaal heeft hij altijd een snedige opmerking klaar maar door te zwijgen, wou hij laten zien dat het ernstig is.

• Om nog eens extra na te trappen, is er nog deze dialoog tussen Steve en Tony in The Avengers die nu wel heel emotioneel is. Dit laat nog maar eens zien hoe sterk de personages en hun onderlinge band gegroeid is in al die jaren.

  

End of an era

In de nasleep van het gevecht worden gezinnen herenigd. Een holografische boodschap van Tony wordt afgespeeld op zijn begrafenis. Bijna alle personages zijn aanwezig. Thor maakt Valkyrie koningin van Asgard, waarna hij met de Guardians vertrekt. Steve neemt het op zich om de stenen en Mjolnir terug te brengen naar het verleden. Hij komt echter niet terug op het geplande tijdstip. Bucky ziet iemand nabij op een bankje zitten en wanneer Sam ernaartoe gaat, blijkt het een oude Cap te zijn. Hij heeft in het verleden een leven opgebouwd en geeft het schild nu door aan Sam. In een flashback zien we dat hij dat leven heeft doorgebracht met Peggy Carter.

• We krijgen nog een voice-over van Tony die uiteindelijk van een hologram komt:

Everybody wants a happy ending, right? But it doesn’t always roll that way. Maybe this time. I’m hoping if you play this back, it’s in celebration. I hope families are reunited, I hope we get it back, and something like a normal version of the planet has been restored. If there ever was such a thing. God, what a world. Universe, now. If you told me ten years ago that we weren’t alone, let alone, you know, to this extent, I mean, I wouldn’t have been surprised. But come on, who knew? That epic forces of darkness and light that have come into play. And, for better or worse, that’s the reality Morgan’s going to have to find a way to grow up in. So I found the time and I recorded a little greeting, in the case of an untimely death. On my part. I mean, not that death at any time isn’t untimely. This time travel thing that we’re going to try and pull off tomorrow, it’s got me scratching my head about the survivability of it. Then again, that’s the hero gig. Part of the journey is the end. What am I even tripping for? Everything’s going to work out exactly the way it’s supposed to. I love you three thousand.

Ondertussen zien we beelden van Clint die terugkeert naar zijn gezin, Cassie die met Scott en Hope naar het vuurwerk kijkt en Shuri, T’Challa en Ramonda met een nachtelijk uitzicht op Wakanda. De zin in het vet lijkt dan weer een meta-verwijzing naar het MCU zelf. Wat begon met een Iron Man-film 11 jaar geleden is uitgegroeid tot een letterlijk universum. Dat het meta is, wordt nog meer duidelijk gemaakt door het feit dat hij 10 jaar zegt. In de film is het namelijk 2023 wanneer hij het opneemt en in 2013 hadden we phase 1 al volledig gehad.

• 

  Op de krans die Pepper in het water legt, staat de glazen doos met Tony zijn eerste arc reactor die Pepper hem cadeau gaf aan het einde van Iron Man. Want we huilden nog niet genoeg, hoor.

• Bijna iedereen die iets met Tony te maken heeft gehad, is aanwezig op de begrafenis. We krijgen dan ook het waarschijnlijk duurste tracking shot ooit gemaakt. Eerst zien we Pepper en Morgan, met daarachter Rhodey en Happy, die we voor het eerst zien. Dan Steve; Peter en aunt May; Thor en Hulk (die nu verder moet zonder zijn Science Bro); Doctor Strange en Wong (van wie we nooit te weten gekomen zijn of hij nu bij het huwelijk van Pepper en Tony was); Scott, Hope, Janet en Hank; de Guardians (waarbij Nebula ook behoorlijk aangeslagen lijkt en Drax voor het eerst een bovenstuk aanheeft), T’Challa, Okoye en Shuri; Clint z’n gezin (waarvan de jongste zoon trouwens recht in de camera kijkt); Wanda, Bucky en Sam; Harley Keener, de kleine jongen uit Iron Man 3 (nog een mooi voorbeeld van hoe Tony toch is uitgegroeid tot een mentor), General Ross (die we de laatste keer in hologramvorm zagen in Infinity War), Maria Hill (die we voor het eerst terugzien en even voor Tony werkte na Winter Soldier), Carol Danvers en ten slotte Nick Fury, die ook voor de eerste keer terugkeert en natuurlijk samen met Tony alles opstartte. Alsof ik nog niet genoeg gehuild had voor hij opdook. Hier zie je trouwens een foto van iedereen die er die dag bij was. (Klik om hem volledig te zien.)

  

• Aan Tom Holland werd trouwens verteld dat ze op die dag een huwelijk zouden filmen, waarschijnlijk om te vermijden dat hij iets zou spoilen.
• Clint zegt aan Wanda dat hij wou dat hij aan Natasha kon laten weten dat het hen gelukt was. Ze antwoordt dat ze het allebei weten. Die “allebei” slaat ook op Vision, die eigenlijk stierf nog voor de Snap gebeurd was.

• 

  Happy zit bij Morgan na de begrafenis (en in mijn hoofd was hij het die op haar paste toen Pepper en Tony allebei meevochten). Hij vraagt of ze honger heeft en wat ze graag zou willen. Daarop zegt ze: “Cheeseburgers.” Hij antwoordt: “You know, your dad liked cheeseburgers.” Dat was dan ook het eerste dat hij vroeg toen hij terugkwam uit de grot in Iron Man.

• Thor gaat mee met de Guardians en noemt hen de “Asguardians of the Galaxy“. Ze zijn dus weer herenigd na hun korte samenwerking in Infinity War. De rivaliteit tussen Thor en Peter laait echter meteen weer op en de rest daagt hen uit om met messen te vechten voor de eer van het leiderschap. De Asguardians of the Galaxy bestaan ook in de comics en hebben zelfs een eigen run, alleen ziet de groep er volledig anders uit.
• We zien Peter trouwens scannen naar Gamora zonder resultaat. Zij loopt dus ergens rond in deze tijd. Misschien komen we over haar iets te weten in Guardians 3. Maar door haar verdwijning in 2014 wordt, net als bij Thanos, de tijdlijn veranderd. Zij voegt zich in die tijdlijn nooit bij de Guardians.
• Steve maakt zich op om de stenen terug te brengen naar hun tijdlijnen in het verleden. Hulk zegt dat hij Natasha probeerde terug te brengen toen hij met zijn vingers knipte maar dat is dus niet gelukt. Vlak voor Steve vertrekt, neemt hij afscheid van Bucky.

Steve: “Don’t do anything stupid until I get back.”
Bucky; “How can I? You’re taking all the stupid with you. I’m gonna miss you, Buddy.”
Steve: “It’s going to be okay, Buck.”

Dat eerste is een throwback naar een scène uit The First Avenger, alleen hebben ze hier omgewisseld wie wat zegt. Daarnaast zegt Bucky dat hij Steve zal missen terwijl hij eigenlijk maar 5 seconden weg is. Daarom vermoed ik dat hij al tegen Bucky verteld had wat hij van plan was.

• 

  Wanneer Steve op de bank zit, lijkt het eerst alsof “little Steve” terug is gekomen aan het silhouet te zien. Bucky lijkt toch wat verbaasd dat hij terug is gekomen maar stuurt Sam naar hem toe. Steve is nu een oude man en zegt dat hij een leven heeft opgebouwd, zoals Tony altijd zei. Daarop geeft hij zijn schild aan Sam, die erg onder de indruk is. Hij wordt nu dus de nieuwe Captain America. Dat is in de comics al het geval sinds 2014, toen Cap ook moest aftreden nadat hij oud was geworden door het verlies van het superserum. In 2015 kreeg hij dan zijn eigen reeks. Steve krijgt dus een waardige opvolger.

• Dit moment betekent niet alleen veel voor fans of colour maar ook voor acteur Anthony Mackie was het een emotioneel moment. Zeker omdat hij het nieuws voor het eerst vernam van Chris Evans zelf. In een interview vertelde Mackie dat hij bij Evans thuis was toen die vroeg of hij ernaar uitkeek. Mackie wist niet waar hij het over had omdat hij het volledige script niet had gekregen. Daarop ging Evans het zijne halen en liet hij hem de scène zien. “We cried. We drank. We laughed.” Ook het filmen was heel emotioneel, zo vertelt hij nog.
• Oude Cap werd trouwens gedaan zonder CGI, het gezicht althans. Dat werd volledig gedaan met make-up zoals we zien in deze foto van Chris Evans zelf.
  

  Halfway there pic.twitter.com/frBsW4x4hQ

  — Chris Evans (@ChrisEvans) May 10, 2019

• Daarnaast had hij ook een body double om er tengerder uit te zien. Acteur Patrick Gorman had al in januari een foto van zichzelf gepost.
• We komen ook te weten dat Steve in het verleden getrouwd is, maar hij wil niks over haar zeggen tegen Sam. Een liedje begint te spelen en we krijgen een huis te zien. Aan de auto’s die voorbijrijden te zien, zitten we in het verleden. De deur staat nog open maar de camera gaat door het raam naar binnen. Daar zien we Steve dansen met niemand minder dan Peggy Carter. Een paar dingen hierover:
  • Het liedje It’s Been A Long Long Time is al eens gebruikt in het MCU. Het speelde ook in Winter Soldier toen Fury ondergedoken was in het appartement van Steve.
  • Er waren doorheen de film al heel wat verwijzingen naar Peggy gedropt dus is dit einde niet echt een verrassing: het kompas, Steve die over haar vertelde tijdens de hulpgroep, Steve z’n gezicht toen hij haar zag in het verleden…
  • Het feit dat de deur openstaat en Peggy huilt, doet me vermoeden dat Steve nog maar pas is aangekomen in deze tijdlijn. Hij wou dus echt niet nog meer tijd verliezen.
  • Peggy en Steve krijgen zo eindelijk de dans die ze aan elkaar beloofd hadden aan het einde van The First Avenger. Verwijzingen daarnaar bleven ook terugkeren in het MCU. Zo was er het gesprek tussen Steve en oude Peggy in Winter Soldier en Steve z’n visioen in Age of Ultron.

    

• Nu is de grote vraag: hoe zit het met de tijdlijn? Er was namelijk ongenoegen bij sommige fans omdat Peggy getrouwd was en ook kinderen had en dit nu allemaal gewist is. Maar als we de tijdreisregels volgen die Endgame zelf heeft opgezet, is dit niet zo. Omdat Steve iets wijzigt in het verleden ontstaat er een nieuwe tijdlijn naast die vorige. Het zou ook totaal niet in Steve zijn karakter liggen om een echtbreker te zijn dus vermoedelijk is hij teruggegaan naar een tijd waarin ze nog niemand had leren kennen. Uit het filmpje in Winter Soldier weten we dat ze in 1953 al getrouwd was. Aan het einde van Agent Carter, in 1947, was Peggy nog niet getrouwd maar wel samen met Daniel Sousa. Als hij niet haar latere echtgenoot was, is hij waarschijnlijk teruggegaan naar de periode nadat ze uit elkaar waren en voor ze trouwde. Of misschien naar vlak na de oorlog toen ze Daniel nog niet had leren kennen. De Russo’s zeggen zelf dat deze theorie klopt. In een interview met een Chinees magazine spreken ze expliciet van een andere tijdlijn.

• 

  Daarnaast is er nog de theorie dat Peggy haar man altijd al Steve is geweest en er dus geen alternatieve tijdlijn is gecreëerd. Een ander iets wat we eigenlijk geleerd hebben over tijdreizen is dat de toekomst vaststaat tenzij je iets wijzigt. Misschien grijpt Steve hier helemaal niet in, maar vervult hij gewoon zijn eigen toekomst. In het filmpje noemt Peggy haar man dan ook nooit bij naam. Ze zegt enkel dat Captain America hem gered heeft, en dat is eigenlijk ook waar voor Steve. Wanneer Steve de oude Peggy gaat bezoeken in Winter Soldier staan er enkel foto’s van haar kinderen en niet van haar man. Misschien omdat hij anders zichzelf zou herkennen? Omdat oudere Steve weet dat jongere Steve ooit komt, houdt hij zich misschien op de achtergrond in het openbaar. Dat Peggy haar eigen man niet zou herkennen in Winter Soldier kan verklaard worden door haar slechte geheugen. En Sharon dan? Wanneer ze voor het eerst verschijnt in Winter Soldier is het 2014. Op dat moment zou haar “nonkel Steve” al redelijk oud zijn en dan is het waarschijnlijk dat ze niet meteen denkt dat er een jongere versie van haar nonkel rondloopt, maar gewoon iemand die erop lijkt. Voor de meeste mensen is tijdreizen namelijk iets onmogelijks. Sommige fans denken dan ook dat ze oude Cap gespot hebben op de begrafenis van Peggy in Civil War, zoals je hierboven ziet. Het zou next-level planning zijn maar met het MCU weet je nooit.

• Dan is er wel de vraag hoe Cap zou teruggekeerd zijn uit die aparte realiteit om het schild af te geven zonder de stenen. Misschien heeft Tony in die realiteit ook tijdreizen opgelost maar misschien voor een volledig andere reden. Hier is de twee Caps-theorie dan misschien iets logischer. Steve weet wanneer hij vertrokken is. Als Cap in deze realiteit oud is geworden, kan hij gewoon op dat moment naar het meer zijn gekomen van waar hij woonde. Hij verschijnt namelijk niet terug via de portal. Met wat hij van plan is, wist hij ook dat de wereld zonder Captain America zou zitten.
• Maar hoe is Steve dan oud geworden? We hebben nooit precies geweten wat het effect was van het superserum op veroudering, alleen dat het genezen versnelt. Dat zou ook moeten betekenen dat veroudering wordt tegengegaan of het tenminste vertraagt. In 2023 moet huidige tijdlijn-Steve ongeveer 105 zijn. Aangezien hij er nog altijd uitziet als Chris Evans, ook al was hij ingevroren, werd zijn veroudering dus vertraagd. Maar als hij teruggaat in het verleden en daar een volledig leven leidt, is Steve bijna dubbel zo oud. Dat kan verklaren waarom hij dus ouder is geworden. Een andere mogelijkheid is dat hij niet meer met het superserum wilde leven en dat ze een manier gevonden hebben om de effecten ongedaan te maken. Erskine is dan wel dood, maar Howard Stark is er nog altijd in de jaren 40-50.
• En waar komt dat schild dan vandaan? Steve z’n schild werd namelijk in twee gebroken bij het gevecht tegen Thanos dus kon hij dat niet aan Sam geven. Dit doet dan weer vermoeden dat Steve naar een realiteit is geweest waarin zijn schild niet gebroken werd. Dat kan die realiteit met Peggy zijn. Of misschien heeft hij Howard in het verleden gevraagd om nog een schild te maken, dat hij dan al die jaren heeft bijgehouden. Of hij heeft gewoon een nieuw laten maken in Wakanda, aangezien Steve toch op goeie voet stond met hen. Het ziet er dan ook lichtjes anders uit. Het nieuwe heeft niet de kogelsporen zoals het origineel en er zijn markeringen op de metalen delen die het origineel niet heeft. Wanneer hij dan vraagt hoe het voelt, Sam antwoordt dat het lijkt alsof het van iemand anders is en Steve zegt dat dat niet zo is, klopt dat dus ook.

  

  

• Kortom, uit alles hierboven kan je afleiden dat geen enkele theorie 100% lijkt te kloppen en dat het superingewikkeld is:

  

• Zoals verwacht dankzij de begrafenisscène zijn de acteurscredits ellenlang. Toch hebben ze er iets leuks mee gedaan. De meeste acteurs worden voorgesteld met beelden uit eerdere films. Hoe de volgorde bepaald werd, lijkt dan weer helemaal random. Vulture heeft alvast een amusante poging gedaan om het te ontcijferen. De “original six” krijgen terecht een apart stuk in de credits met het Avengers-theme op de achtergrond. Naast een foto van hoe ze er deze film uitzagen, zien we op de achtergrond ook fragmenten uit eerdere films. Daarbovenop loopt dan een animatie van hun handtekening. Volgens Vulture is die van Mark Ruffalo trouwens de mooiste en die van Chris Evans de lelijkste. Alleszins zorgde dit stuk voor nog een laatste kippenvelmoment als je, net als ik, ook geobsedeerd bent door alles wat achter de schermen van het MCU gebeurt.
• Aan het einde van de credits krijgen we dan nog een laatste easter egg. Vlak voor de muziek afloopt, kan je nog metalen geklop horen. Dit blijkt een geluidsfragment te zijn uit Iron Man, wanneer Tony het pak maakt in de grot. Nog een mooie, laatste verwijzing naar de film en het personage waarmee het allemaal begon.
  

• Omdat we echt alles hierin wilden krijgen, en als voorbereiding op Spider-Man: Far From Home, ben ik nog eens gaan kijken toen het extra materiaal er al bijzat. Naast een tribute aan Stan Lee met beelden van achter de schermen van al zijn cameo’s, was er nog een onafgewerkte, verwijderde scène met Hulk. Er is brand op de 40ste verdieping van een flatgebouw, waar mensen gevangen zitten. Hulk gebruikt de schotelatenne op het dak om hen veilig beneden te brengen. Meteen daarna krijgt hij een telefoontje. “Steve who?” vraagt hij. Dit is waarschijnlijk vlak voor hij met Steve, Natasha en Scott afspreekt in de diner. Het lijkt dus al een tijdje geleden dat hij nog iets van hen gehoord heeft als hij niet meteen weet welke Steve er belt. Daarnaast hebben we hier zelfs een nieuw voorbeeld van de Celebrity Paradox. Reginald VelJohnson speelt namelijk een brandweerman in de scène. Hij deed ook mee in Die Hard, dat door Scott vermeld werd toen ze voorbeelden gaven van films over tijdreizen.

Voor de duidelijkheid: einde. Heb ik toch nog iets gemist? Laat het ons zeker weten.