Het boek The Hunger Games bestaat vandaag exact tien jaar! Meer dan reden genoeg dus om Katniss Everdeens verhaal eens te herlezen en herbeleven! Wat maakte Suzan Collins’ verhaal nu zo goed dat ik er tien jaar later nog steeds naar teruggrijp? (Het zal jullie waarschijnlijk niet verbazen dat dit artikel volstaat met spoilers. Dat is wel toegestaan zeker na tien jaar?)
Ondertussen zal iedereen toch wel een kleine notie hebben van Panems rebellie tegen het Capitool. Indien niet, ga de boeken lezen of luisteren, je zal het je niet beklagen! (Je kan de film ook nog eens bekijken natuurlijk.) Ik heb er onlangs de trilogie als luisterboeken doorgejaagd en ben weer helemaal verliefd geworden op het verhaal. In The Hunger Games leren we zoals gewoonlijk in YA-verhaalreeksen voornamelijk de hoofdpersonages en de wereld kennen. In Catching Fire zijn we al wat gewend aan het reilen en zeilen van het Capitool maar voelen we dat er toch veel meer aan de hand is. Het mag dan ook niet verbazen dat de rebellie volledig losgebarsten is tegen het einde. Enter Mockingjay waarin het hele overheidssysteem na een oorlog wordt omgegooid.
Het voelt allemaal ook, misschien meer zelfs dan tien jaar geleden, zeer realistisch aan.
Wat de The Hunger Games-trilogie zo goed aanpakt is voor mij persoonlijk onder andere de wereldvorming. Net zoals de wereld van die gekende tovenaar voel je meteen dat Collins over zo goed als alles heeft nagedacht. Het voelt allemaal ook, misschien meer zelfs dan tien jaar geleden, zeer realistisch aan. Dat ligt voor een stuk aan de zeer meeslepende schrijfstijl. De auteur slaagt er namelijk in om zaken op het juiste moment te introduceren en eventueel wat later verder uit te werken dat er niets overkomt als rushed. Ook de gedachtegang van Katniss is steeds helder omschreven met behulp van gegronde argumenten. Ergens moet ik toegeven dat ik wel graag in het Capitool zou willen wonen. De mode, de kleurrijke inwoners, de media, de architectuur (voornamelijk te zien in de films dan), het stadsleven, het spreekt me allemaal wel aan! Ik heb het dan wel over de periode voordat de hel er losbarst natuurlijk, en wat meer respect voor de districten zou ook zeker niet misstaan. En natuurlijk moeten de Hunger Games ook op de schop…
Zoals je je hopelijk herinnert uit de boeken (of de films) speelt de media, de televisie, een heel grote rol in Panem. En dat is ook een reden waarom ik het verhaal en de boeken zo fantastisch vind. Het Hunger Games-programma zelf valt natuurlijk niet goed te keuren. Het is echter alles errond, om via de televisie het volk in het gareel te houden, wat me echt aanspreekt. De propo’s die worden opgenomen tijdens de echte oorlogsperiode in Mockingjay kunnen rechtstreeks de televisie op. Het is een systeem dat ook vandaag zeker zijn gebruik nog kent. Het is hoe je het gewone volk meekrijgt in je verhaal. In het boek is het wel zeer duidelijk natuurlijk welke kant de goede is. In het echte leven is dat helaas soms net iets moeilijker te achterhalen. Ik wil maar zeggen, The Hunger Games slaagt erin de lezer (of kijker) aan te zetten na te denken over zijn mediagebruik en misschien toch eens twee keer na te denken over wat ze voorgeschoteld krijgen. Je hoeft maar iets van sociale media open te doen en je wordt om de oren geslagen met teksten, filmpjes en meer die eigenlijk propo’s genoemd kunnen worden.
Propo’s worden ook vandaag nog steeds gebruikt.
Maar terug naar het verhaal. The Hunger Games-trilogie zit in het algemeen ook gewoon geweldig goed ineen. Vanuit het standpunt van District 12 kan je bijvoorbeeld niet anders dan minachting hebben voor de inwoners van het Capitool. Op het feest in Catching Fire, na de Victory Tour, walg je gewoon van het volk als je hoort dat ze drankjes hebben waarmee ze overgeven om zo meer te kunnen eten. Het lijkt een klein iets maar het vertelt heel veel over het leven daar. Tijdens de Quarter Quell wordt via het gesponsord brood doorgegeven op welke dag en welk uur er wordt uitgebroken. Echt een geweldige vondst van Collins om weer zoiets kleins toch zoveel betekenis te kunnen geven. Het einde van Mockingjay waarbij Katniss haar boog toch richt op Coin is een plottwist die echt werkt en past in het grotere verhaal.
The Hunger Games-trilogie vertelt zeer goed hoe een volk rebelleert tegen de gevestigde waarden en wat dat met zich meebrengt. Dat gebeurt natuurlijk voornamelijk door de ogen van Katniss. Het meisje werd, na de eerste spelen, doch op een natuurlijke wijze, tot het gezicht van de rebellie gebombardeerd. Zelf had ze daar eigenlijk niet veel boodschap aan. Zij wou koste wat het kost haar zusje Prim redden. Dat ze met haar gedrag een vlam liet opflakkeren in de districten was totaal niet zo bedoeld. Het doet dan ook echt pijn als je op het einde van Mockingjay leest dat Prim met bommen van District 13 omkomt. Een actie die eigenlijk aantoont hoe nutteloos een oorlog eigenlijk kan zijn. Katniss verliest uiteindelijk haar zus, de persoon die ze eigenlijk al al die probeerde te beschermen. Het feit dat ze haar zus is verloren door bommen van de groepering waar ze samen mee vocht, toont eigenlijk alleen maar aan dat de ene tiran zou worden vervangen door de andere. Dat het ene bewind eigenlijk vervangen zou worden door een even wreed bewind. De actie die Katniss op het einde van Mockingjay onderneemt tegen Coin is dus zeker niet uit de lucht gegrepen.
Om eerlijk te zijn, op vlak van personages kijk ik persoonlijk niet al te veel verder dan Katniss. Ja, er is de obligate YA-love triangle met Peeta en Gale maar ik vind de rebellie tegen het Capitool stukken interessanter. Eigenlijk zijn er twee relaties in het boek die ertoe doen. Haar relatie met haar zus zoals hierboven omschreven en die tussen onze Girl on Fire en het Capitool ofte President Snow. Het gaat dan natuurlijk over een haatrelatie in plaats van een liefdesrelatie. Het is eigenlijk wel intens om te lezen hoe die escaleert in Katniss’ gedachten. Er is natuurlijk reden genoeg om het Capitool, en het hele systeem van The Hunger Games te haten maar het kan toch telkens net iets meer.
Er zijn twee relaties in het boek die eruit springen, haar relatie met Prim en die tussen onze Girl on Fire en het Kapitool ofte President Snow.
Zo is er in de finale van de eerste Spelen bijvoorbeeld een scène waarin Peeta en Katniss worden achterna gezeten door mutts. Alleen zijn die mutts zodanig gemaakt dat ze de al eerder omgekomen tributen moeten weerspiegelen. Het gaat zelfs zo ver dat er wordt geïnsinueerd dat de ogen van bijvoorbeeld Rue, Tresh en meer gebruikt werden bij het maken van de monsters. Op dat moment zit je zodanig in het verhaal dat je niet anders kan dan het Capitool samen met Katniss meer te gaan haten. Het uitmoorden van de jongeren is één ding, de lijken dan nog eens gaan (her)gebruiken is nog een volledig ander niveau van fucked up. In Catching Fire, is de scène waarin Gale wordt verzorgd na een afranseling met een zweep weer een druppeltje dat de emmer doet overlopen. Eens Katniss te horen krijgt dat ze nog eens de arena in moet, is het hek helemaal van de dam.
The Hunger Games is gelukkig niet enkel kommer en kwel. Er zijn ook personages en vriendschappen die alles net iets luchtiger maken. Op luchtig vlak heb ik het dan vooral over Effie. Ze mag dan wel een inwoner van het Capitool zijn, haar onschuldigheid zorgt voor een komische noot. Ze heeft ook gewoon het hart op de juiste plaats. Een stuk ruiger in de omgang maar daarom geen mindere vriend voor Katniss is natuurlijk Haymitch. Je voelt gewoon dat de Spelen waaraan hij vroeger heeft deelgenomen op hem wegen maar hij het toch wil proberen met Katniss en Peeta. Als laatste is er ook de vriendschapsrelatie die Katniss heeft met Cinna er eentje om in te kaderen. Allemaal personages die elk op hun manier van Katniss maken tot wie ze is en ervoor zorgen dat we volledig met haar meeleven.
De sterkte van The Hunger Games zit uiteindelijk in een aantal zaken. De wereld is realistisch en uitnodigend (als je het hele Hongerspelen-gegeven wegdenkt). Het verhaal zit zeer goed in elkaar en Katniss is een zeer goed uitgewerkt hoofdpersonage. Suzanne Collins slaagt er namelijk in om Katniss’ gedachtegang en haar veranderende kijk op wat zij kan gaan betekenen voor iedereen in Panem zeer helder te omschrijven. Het feit dat het verhaal je ook aan het denken zet, zorgt er alleen maar voor dat The Hunger Games nog beter wordt!
