Oppenheimer review: semi-arthouse film vermomd als blockbuster

Oppenheimer is het tweede deel van de Barbenheimer-hype die we hier bespreken na Barbie. Het zijn twee zo totaal verschillende films dat er geen duidelijke winnaar is, omdat ze beiden net zo hard hun eigen ding doen. De verwachtingen liggen sowieso hoog om te zien hoe meesterverteller Christopher Nolan het verhaal van J. Robert Oppenheimer in beeld zou brengen.

Twee gesplitste verhalen fuseren tot één

Het verhaal van Oppenheimer wordt in flashbacks verteld. Meer zelfs: in flashblacksequenties die naast elkaar lopen en soms overlappen. Als eerste zijn de beruchte zittingen uit 1953 waarin beslist moest worden of J. Robert Oppenheimer zijn veiligheidsmachtigingen mocht behouden. Daarnaast is er een zitting uit 1958 waarin Lewis Strauss, de voorzitter van de AEC (Atomic Energy Commision), toestemming moet krijgen om minister van Economische Zaken te worden. Het ene verhaal wordt verteld vanuit Oppenheimers standpunt en het tweede vanuit dat van Strauss. Uiteindelijk komen deze 2 verhaallijnen samen in de climax van Oppenheimer.

Om duidelijk te maken welke verhaallijn we volgen, zijn alle flashbacks van Oppenheimer in kleur gefilmd en deze van Strauss in zwart-wit. Hier zat een technisch probleempje in het feit dat er geen zwart-witcamera’s bestonden in IMAX, maar Nolan zou Nolan niet zijn als hij deze niet zelf heeft laten ontwikkelen voor Oppenheimer. Zo zit er toch weer een technische primeur in een Nolan-film (zie bijvoorbeeld de visualisatie van een zwart gat in Interstellar).

Beste casting voor een biopic mogelijk

We doorlopen doorheen Oppenheimer een groot tijdsbestek waarin veel belangrijke figuren een rol spelen. Hiervoor was dus een zeer grote cast nodig. Als je de foto’s van de historische figuur naast de casting legt, dan ben je verbluft over de gelijkenissen. Als eerste is er natuurlijk Cillian Murphy (Peaky Blinders, 28 Days Later, A Quiet Place part II). Na meerdere samenwerkingen met Nolan (The Dark Knight-trilogy en Inception) krijgt hij nu de hoofdrol. Oppenheimer is uiteindelijk een film die sterk leunt op dialoog en weinig op actie. De gezichtsuitdrukkingen van Murphy zeggen echter meer dan een uur aan dialoog ooit kan. We volgen uiteindelijk een man vol ambitie die gaandeweg beseft welke vernieling zijn uitvinding kan veroorzaken.

Robert Downey Jr. (Iron Man, Sherlock Holmes, Kiss Kiss Bang Bang) neemt de rol van Strauss op zich en dankzij de daarvoor nodige achteruit wijkende haarlijn, kan hij makkelijk uit de schaduw van het MCU stappen. Los daarvan zet hij ook gewoon een heel sterke prestatie neer, misschien zelfs zijn beste ooit. Daarnaast zijn er ook sterke vertolkingen door Matt Damon (The Martian, Air), Emily Blunt (Mary Poppins Returns, A Quiet Place) en Florence Pugh (Black Widow, Little Women) die heel dicht bij het personage van Oppenheimer staan. Hun personages geven mee vorm aan de persoon die Oppenheimer is en wordt doorheen de film.

Verder zien we ook nog Josh Harnett als Ernest Lawrence, Kenneth Branagh als Niels Bohr en Tom Conti (The Dark Knight Rises) als Albert Einstein opdraven om maar enkele te noemen. Kortom, de set liep vol van ongekend talent.

Award-season, here we come

Zoals hierboven gemeld is Oppenheimer geen actiefilm zoals we van Nolan gewoon zijn. Verwacht deze keer geen ingewikkelde constructies met tijd of tijdlijnen of rauwe actie zoals in Dunkirk. Het is via conflicten in dialoog dat Nolan de spanning weet te behouden. Oppenheimer weet vele vrouwen te charmeren en het continue durende politiek getouwtrek zorgt ervoor dat je toch aan het scherm gekluisterd blijft. Een film waarin het ontwikkelen van de atoombom centraal staat, kan natuurlijk niet op zijn minst 1 ontploffing hebben. Deze wordt zo magistraal opgebouwd dat je hart enkele malen sneller slaat naarmate de aftelklok dichter bij 0 komt. De impact van de bom is zowel op visueel als geluidsniveau fenomenaal. Je voelt de kracht gewoon en je bent onmiddellijk mee met de horror die Oppenheimer eigenlijk gecreëerd heeft.

Ludwig Göransson heeft de score voor Oppenheimer gecomponeerd. Deze draagt bij aan de spanning die opgebouw wordt in de dialogen. Al kan de muziek soms iets te dominant worden waardoor de boodschap een beetje verloren gaat. De afwezigheid van geluid in sommige scènes is ook een zeer versterkend effect, wat Oppenheimer vaak nog meer tot zijn recht doet komen.

Nolan laat zich tevens niet afschrikken om politiek commentaar te geven. Bepaalde scènes doen je echt walgen van sommige politici, voornamelijk president Truman komt er niet mooi uit. Nolan houdt zich ook grotendeels weg van de gruwel die plaatsvond in Hiroshima én Nagasaki, maar slaagt er toch in om dit op een menselijk aangrijpende manier in beeld te brengen.

Oppenheimer is uiteindelijk een dialoogfilm geworden met enkele prachtige visuele intermezzo’s. Het is een film met een boodschap die, als het niet door Nolan gemaakt zou zijn, waarschijnlijk niet tot bij het grote publiek geraakt zou zijn. De marketing zit misschien niet juist, want Oppenheimer is geen blockbuster, maar een 3 uur durende karakterstudie van een mens die spijt heeft van zijn grootste verwezelijking. Maar gelukkig zijn er mensen zoals Christopher Nolan die erin slagen om het grote publiek naar dit soort films te doen kijken, want hoe je het ook draait of keert, Nolan maakt echt cinema!

Oppenheimer speelt momenteel in de bioscoop. En Cinema Lumière Antwerpen vertoont als een van de weinig bioscopen ter wereld de 35mm-versie. Dus zak daar zeker eens voor af!