Bird review: grauw realisme met een sprankel hoop

Regisseur en schrijver Andrea Arnold kan als geen ander de levens van jonge, vaak kansarme protagonisten met empathie op het scherm brengen. Ook Bird is een portret van grauwe realiteit, maar dankzij de sterke vertolkingen en wat atypisch magisch realisme is de film ook meer dan dat.

Familie verzamelen

Het verhaal vertellen van een kwetsbaar personage kan in verkeerde handen veranderen van een authentiek portret in een ‘ochiere, ocharme’-beeld voor meer gegoede mensen. Andrea Arnold (American Honey, Fish Tank) blijft altijd weg van die valkuil door de innerlijke levens van haar jeugdige personages centraal te stellen. Ze kon het zelfs met een koe in het mooie Cow.

In haar nieuwste, Bird, volgen we de 12-jarige Bailey (Nykiya Adams). Zij groeit op in armoede en in een onstuimige familie met gescheiden ouders. Samen met haar vader Bug (Barry Keoghan, Saltburn, The Banshees of Inisherin) en zijn nieuwe vriendin woont ze in een kraakpand. Baileys moeder woont met haar halfbroers en -zussen in bij een toxische partner. Wanneer haar vader aankondigt dat hij gaat trouwen, denkt Bailey het er het hare van. Ze zoekt meer contact met de andere jonge krakers en haar oudere broer, maar het is duidelijk dat Bailey een ander leven wil.

Dan ontmoet ze de excentrieke maar eenzame Bird (Franz Rogowski, Große Freiheit), die op het dak van zijn oude appartementsgebouw rondhangt, op zoek naar zijn familie. Hij lijkt rond te zwerven en buiten de maatschappij te vallen. Bailey wil hem helpen waar ze kan. Hij komt en gaat, maar als Bailey hem nodig heeft, is hij er. In welke vorm dan ook.

In het midden

De figuur van Bird blijft doorheen de film een mysterie. Is hij echt of een deel van Baileys verbeelding? Zegt zijn naam meer of net niet? Het is wel toevallig dat zowel Bailey als Bird hunkeren naar een hecht gezin en stabiliteit. Arnold houdt het in het midden en laat de kijker het zelf interpreteren. Grokowski heeft een mooie bijrol, maar de film heeft het magisch realisme eigenlijk niet echt nodig. Het geeft Bird iets extra, maar werkt als Ken Loach-achtig portret even goed.

De belangrijkste troef van Bird is namelijk het respect dat Arnold voor haar personages toont. Bug is een (te) jonge vader die deels zelfs nog kind is. Hij wil geld verdienen door het giftig slijm van padden te verkopen, gedraagt zich als een smoorverliefde jongen die een kitscherige trouw wil met zijn vriendin en rijdt ongegeneerd met zijn kinderen rond op één step. Maar het is duidelijk dat hij van zijn kinderen houdt en hen een goed leven wil geven. Ook Baileys moeder doet haar best, maar raakt niet weg uit de ongezonde levenssituatie en schiet net als Bug vaak te kort. In een meanderende en soms iets te trage film van bijna twee uur is het jammer dat deze relaties uiteindelijk relatief weinig tijd krijgen om te ademen. Vooral Barry Keoghan is zo geestig, teder en kregelig dat je wacht tot hij weer opduikt.

Daarmee wil ik niets afdoen aan de fantastische vertolking van Nykiya Adams. Net zoals bij Arnolds vorige films zocht ze vooral niet-acteurs voor Bird. Adams is een van hen, maar die onervarenheid is op geen enkel moment te merken. Ze acteert ingetogen en kwetsbaar, maar brengt met een blik heel veel over. Een nieuw Brits talent is opgestaan.

Bird is sinds 1 januari te zien in de bioscoop.