Saltburn review: knap zootje ongeregeld

Met haar tweede film, Saltburn, weet Oscar-winnaar Emerald Fennell (Promising Young Woman) op een authentieke manier een psychologische thriller te vertellen die langzaam wordt opgebouwd tot het op een hoogtepunt komt. En hoogtepunt mag je in een bepaalde zin letterlijk nemen, want de film heeft tezelfdertijd heel wat controversiële scènes die niet bij iedereen in de smaak zullen vallen. Toch zet de film over het algemeen een goed verhaal neer met een knappe cast en knappe beelden.

Oxford, baby

Wanneer je denkt aan Oxford, kunnen rijke en verwende kinderen in je opkomen die les volgen aan deze iconische universiteit in Engeland. De film start effectief met die cliché voorstelling na een inleidende monoloog van het hoofdpersonage Oliver Quick (Barry Keoghan), die aankomt als beursstudent aan de universiteit. Zijn ogen vallen al snel op Felix Catton (Jacob Elordi). Hij wordt aangetrokken door zijn stoere en mooie uitstraling. Oliver komt voor het eerst in aanraking met Felix wanneer zijn fiets defect is en Oliver hem zijn fiets uitleent. Dit brengt de bal aan het rollen en de twee studenten worden vrienden.

Oliver stelt zich alsmaar meer open en laat zijn kwetsbare kant zien aan Felix, die heel empathisch overkomt. Oliver verkondigt dat zijn vader is gestorven en zijn moeder een alcoholverslaving heeft, waardoor hij niet naar huis kan. Felix inviteert Oliver om bij hem te logeren tijdens de zomer. Hij woont namelijk in een luxueus eigendom, genaamd Saltburn.

Personages

Na ongeveer een halfuur zitten we op de locatie die er echt toedoet. En vooral bij de personages die er toedoen. We ontmoeten de mama (Rosamund Pike) en papa (Richard E. Grant) van Felix, zijn zus Venetia (Alison Oliver) en neef Farleigh (Archie Madekwe, die we al reeds leren kennen op Oxford). Er verblijft ook nog een vriendin van de mama, die wordt gespeeld door Carey Mulligan. Zij is nu al een trouwe bondgenoot van Emerald Fennell, die de hoofdrol speelde in Fennells debuutfilm Promising Young Woman. Helaas krijgt Mulligan hier weinig schermtijd. Er is ook nog butler Duncan (Paul Rhys), die niet mag ontbreken bij de rijke familie.

Het hele verhaal volgt eigenlijk Oliver die toegang zoekt tot iedereen van de familie, voornamelijk Felix. Op regelmatige momenten doorheen de film zien we zijn obsessie met Felix, maar ook met andere personages, groeien. Die obsessie verloopt al dan niet op een subtiele manier.

De film focust voornamelijk op dialogen met een sterk geschreven script. Hier en daar zien we duidelijke expliciete interacties. Dit zijn niet de typische ‘making out’-scènes, want in Saltburn gaan ze veelal vergaand en zijn ze fantasierijk. Bij sommige kijkers kan dit niet in de smaak vallen, maar het bouwt wel verder aan de gehele thematiek van het verhaal. De ‘R rating’ doet zeker zijn dienst als waarschuwing.

Je kan stellen dat iedereen een vreemd kantje in zich heeft als persoon, en daar voldoet Oliver zeker aan. Waarom verblijft hij zo graag in Saltburn? Heeft hij een doel? Dat zal ik niet verklappen. De makers doen trouwens goed werk om het verhaal niet al te voorspelbaar te maken. Er wordt gefocust op jaloeze, vriendschap en subtiele macht. Oliver gaat in dat laatste heel ver en laat daarbij zeker zijn visitekaartje achter. De film start eerder rustig, maar alsmaar komt het thrilleraspect duidelijker naar voren en ontstaan er vreemde wendingen.

Acteerwerk en cinematografie

Het acteerwerk en de cinematografie zijn de grootste en knapste stroken van Saltburn. De shots zijn supergoed in beeld gebracht en je voelt als het ware de vibe van de zomermaanden. Er wordt beroep gedaan op drank, drugs en seks, iets waar de film geen probleem mee heeft om in beeld te brengen. De manier waarop er is gefilmd, is heel sterk gedaan, waardoor je zelf voelt dat je in en rondom Saltburn bent. Er wordt daarnaast gebruik gemaakt van leuke en gepaste muziek doorheen de film.

Een script moet natuurlijk worden omgezet naar vertolking en iedere speler zet een knappe prestatie neer. Ikzelf heb Jacob Elordi nog niet zien acteren. Zelfs niet in de bekende serie Euphoria, maar het duurt niet lang in Saltburn om te weten dat hij daadwerkelijk de ‘acting chops’ bezit van een ster in wording. Bovendien neemt hij de rol van Elvis Presley op in de geanticipeerde film Priscilla, dat zegt al veel over zijn potentieel.

De daadwerkelijke ster is ongetwijfeld Barry Keoghan in de hoofdrol. Hij zet op zijn beurt een overtuigende prestatie neer. Hij speelt een complex personage, waarbij hij heel wat uitdagende scènes speelt. Zijn bereik als acteur is immens en zijn présence spreekt de laatste jaren tot de verbeelding. Met al eerder een Oscarnominatie en Golden Globe-winst voor The Banshees of Inisherin, weet hij nu een Golden Globe-nominatie in de wacht te slepen voor Saltburn. Nu zal het afwachten zijn of hij een tweede Oscar-nominatie mag verwachten op zijn 31-jarige leeftijd.

De rest van de cast heeft op regelmatige momenten de schijnwerpers op zich en maakt daar goed gebruik van. Tenslotte heb je Rosamund Pike en Richard E. Grant in je film, dus dan zorg je maar best dat ze ruimte hebben om te kunnen schitteren.

Onthulling

De onthulling van alles komt later in de film aan bod. In ongeveer het laatste halfuur wordt er dus minder braaf gedaan en laat de thematiek zijn ware kleuren zien. Het verhaal bouwt op tot we Olivers intenties zien. Vertelt hij wel altijd de waarheid over zijn leven? Opnieuw komen er heel wat controversiële scènes voor in het laatste halfuur, en de laatste minuten van de film zullen voor sommige mensen een domper zijn op een algemeen goed verhaal (of net niet).

De film heeft zeker nog eens een bezichtiging nodig om onderliggende details te ontdekken, want het kan vaak vreemd en als een zootje ongeregeld overkomen. Gelukkig kunnen we genieten van de knappe kopstukken in de cast en mooie cinematografie. Het leuke aan films is dat alles voor interpretatie vatbaar is, en laat Saltburn een voorbeeld zijn van een film die je doet nazinderen over wat je allemaal hebt gezien.

Saltburn is nu te streamen op Amazon Prime Video.