Geekster Filmclub: Dune (1984)

In Geekster Filmclub raden onze redacteurs enkele van hun favoriete films aan. Dit kunnen kleinere films zijn die onterecht onder de radar bleven of een klassieker die terug eventjes in de spotlight mag. Deze keer gaan we terug naar de eerste filmreview die Frédéric ooit schreef in 2014. We frissen deze een beetje op en zijn zo klaar voor de naderende release van Dune Part Two. Hieronder lees je een review van David Lynch zijn Dune uit 1984, zonder kennis van het boek.

De setting

“A beginning is a very delicate time. Know then that it is the year 10,191. The Known Universe is ruled by the Padishah Emperor Shaddam IV, my father. In this time, the most precious substance in the universe is the spice Melange. The spice extends life. The spice expands consciousness. The spice is vital to space travel. The Spacing Guild and its navigators, who the spice has mutated over 4,000 years, use the orange spice gas, which gives them the ability to fold space. That is, travel to any part of universe without moving.

Oh, yes. I forgot to tell you — the spice exists on only one planet in the entire universe. A desolate, dry planet with vast deserts. Hidden away within the rocks of these deserts are a people known as the Fremen, who have long held a prophecy that a man would come, a messiah who would lead them to true freedom. The planet is Arrakis, also known as Dune.“

Met deze woorden begint Dune. Een heel sterke intro die situeert waar de film zich afspeelt. In de toekomst is er een kruid dat gebruikt kan worden om tijd en ruimte te plooien en dus eigenlijk de mensen in staat stelt om te kunnen teleporteren. Heel de economie hangt van dit kruid af, maar probleem is echter dat er maar 1 planeet is waar dit kruid op groeit. Dune.

Wat verder volgt, is een politiek verhaal. Er zijn enkele grote families aan de macht en
daarboven nog een keizer. De keizer begint dreiging te voelen van de populair wordende Leto Atreides, hoofd van de Atreides-familie. Hij smeedt dus een plan met de Harkonnen, een rivaliserende familie, om Leto en zijn familie te vermoorden en zo monopolie krijgen over de planeet Dune. Echter kan de zoon van Leto, Paul Atreides, ontsnappen en leert
zelf het kruid te beheersen. Met zijn nieuwe krachten begint Paul zijn tocht om wraak te nemen.

Veel te vertellen en weinig tijd

Met zijn 137 minuten is Dune niet lang genoeg en dat komen we niet vaak tegen. Dune is namelijk een verfilming van het gelijknamige boek van Frank Herbert en het is duidelijk dat het een heel gedetailleerd boek is. In deze verfilming zijn er veel concepten en subtiliteiten die je niet duidelijk begrijpt, zeker als je het boek niet gelezen hebt. Er wordt wel gepoogd om het hoofdverhaal helder te maken, maar de details zijn vaak echt te vaag. Dune had dus gerust langer mogen duren en dat zonder te vervelen.

Het verhaal is dus op zich zeer interessant en leuk gebracht, al zijn de effecten nogal lachwekkend. Natuurlijk moet je in je achterhoofd houden dat je naar een film uit 1984 kijkt. De effecten ogen dus behoorlijk goedkoop en zijn nogal overdadig. Een beetje Michael Bay, maar niet in HD. De kostuums daarentegen zijn geweldig. De pakken stralen gezag uit. Veel van de ontwerpen zien we dan ook terugkomen in de verfilming van Denis Villeneuve.

Eigen stijl

Ook zeer interessant, of op zijn minst speciaal, is dat de gedachten van de personages ook uitgebreid aan bod komen. In South Park werd dit ook eens goed onder de loep genomen. Je moeten even wennen aan deze vertelwijze. Iemands gedachten uitgesproken horen worden terwijl personages elkaar aanstaren, is in eerste instantie vrij lachwekkend. Het is wel een goede vondst van Lynch om motivaties van personages sneller kenbaar te maken om zo de speelduur in te korten.

De casting van Dune zou in deze tijd ook niet echt meer door de beugel kunnen. Kyle MacLachlan (Twin Peaks), die Paul Atreides speelt, voelt continu veel te oud aan voor de rol. De casting van Sting als Feyd-Rautha lijkt dan ook weer louter een marketingtrucje te zijn. Het is wel leuk om Patrick Stewart in zijn pre-Picard te zien schitteren in een ruimte-epos.

Al bij al is Dune een vermakelijke film, maar je moet het in zijn tijdskader bekijken. Tevens bestaat er ook een BBC-miniserie-remake uit het jaar 2000. Deze is duidelijker omdat er meer tijd genomen wordt voor toelichting, maar duurt dan ook 5 uur.

Ik denk dat er sowieso weinig discussie over zal bestaan dat het tweeluik van Denis Villeneuve de geschiedenis zal ingaan als de betere verfilming van Herberts Dune.