Noah Baumbach maakte eerder al een kleinschalig drama over een jonge vrouw in New York, een kleinschalig drama over zussen en een kleinschalig drama over een koppel dat uit elkaar gaat. Met zijn nieuwste film gooit hij het over een compleet andere boeg. White Noise is de adaptatie van het ‘onverfilmbare’ verhaal van een excentriek gezin en hoe ze omgaan met een steeds groter wordend incident. Een rollercoaster die ons grotendeels kon bekoren.
Airborne toxic event
We bevinden ons in de jaren 80. Jack (Adam Driver) is geobsedeerd door de dood. Hij geeft Hitlerstudies aan de unief en leert (slecht) Duits om naar een conferentie te gaan. Toch is hij een ster als hij colleges geeft, door zijn cryptische maar doorgedreven stijl. Ook privé heeft hij het wel voor elkaar. Hij heeft samen met Babette (Greta Gerwig, Little Women en Lady Bird) een samengesteld gezin met vier kinderen. Hun huis is dus druk en lawaaierig. Is dat waarom Babette pillen neemt? Volgens oudste dochter Denise (Raffey Cassidy) doen ze haar dingen vergeten, maar Babette wil er niet van weten. Er zijn dus een paar barsten in hun mooie leven, want Jack heeft vreemde angstdromen.
Alles verandert plots door een “airborne toxic event”. Tijdens een theatrale speech van Jack op de unief waar hij in badjas komt aandraven, crasht er aan de andere kant van de stad een trein. Dat leidt tot een ontploffing. Oudste zoon Heinrich (Sam Nivola) ziet de rookpluim een paar uur later door het raam en zaait paniek binnen het gezin. Er zijn discussies over wat ze moeten doen, vluchten of niet. Niet veel later krijgen ze inderdaad de instructie om te evacueren. We volgen het gezin tijdens en na die gebeurtenis die hun leven zal veranderen.
Eigenzinnig
Als je denkt dat dit misschien een vreemde film is, dan heb je het helemaal goed. White Noise is zeker niet voor iedereen. Een boek wordt niet zomaar ‘onfilmbaar’ genoemd. Maar het is net de eigenwijze sfeer die de film memorabel maakt. Het gezinsportret aan het begin houdt het midden tussen een idyllisch plaatje en een voorbeeld van hoe lastig samengestelde gezinnen kunnen zijn. Hier vallen de Gilmore Girls– of Aaron Sorkin-achtige dialogen erg op – snelle gesprekken die misschien soms overdreven clever lijken en met elkaar overlappen, maar wel de schwung in het verhaal houden. Dat irriteert velen, maar ik hou ervan. Met het airborne toxic event wordt de film alsmaar absurder, maar ook grappiger, om daarna weer serieuzer te worden. Op het einde verliest de film zijn eigen rode draad wel enigszins en gaat het plot net iets te ver. Gelukkig is alles wat ervoor komt bijzonder entertainend.
White Noise gooit zoveel op het scherm dat je misschien niet meteen één centrale boodschap ziet. Het airborne toxic event kan je zien als metafoor voor de existentiële crisis die we allemaal wel eens ervaren. Maar de toonverschuiving ergens halverwege lijkt een reactie op hoe de mens reageert op een grote gebeurtenis of ramp en hoe snel we daar op het eerste gezicht ook aan wennen. Denk maar aan COVID, de klimaatcrisis of de oorlog in Oekraïne. We krijgen een spiegel voorgehouden.
Die spiegel zit verborgen in best wat actie- en grootschalige scènes, die Noah Baumbach met verve naar voren brengt. We verlieten de cinema zelfs met het gevoel dat hij wel eens flair voor horror kan hebben, als de onbehaaglijke sfeer en regie bij de nachtmerries van Jack een indicatie zijn. Ook visueel zit er variatie in de film. Cinematograaf Lol Crawley gebruikt een uitgesproken kleurenpalet met soms neon en warme kleuren. Veel shots in reflecties, zoals spiegels en plassen, benadrukken het eigenzinnige van deze film nog meer.
Baumbachs grootste troef is wel de casting. Greta Gerwig en Adam Driver zijn een topduo. Babette is een warrig en quirky personage dat wel aanleunt bij hoe Gerwig zelf overkomt. Als de emotie stijgt, is er wel geen twijfel dat ze naast een uitstekende filmmaker ook een erg goede actrice is. Jack krijgt wel iets meer nuance dan Babette, maar dat is deels te wijten aan de wendingen in het verhaal. Driver zagen we tot nu toe nog te weinig in een komische rol. In The Dead Don’t Die zagen we dat potentieel, en hier komt het echt tot uiting. Zijn droge vertolking gepaard met de sérieux die hij zijn personage geeft, zijn een heerlijke keuze. Tegelijk is hij ook heel intens als prof maar teder met zijn vrouw en kinderen. Het is een rol waarmee hij zijn veelzijdigheid nog maar eens in de verf zet.
White Noise is vanaf 7 december te zien in de bioscoop en vanaf 30 december op Netflix.
Een leuke verrassing
White NoiseRaak
- Ambitieus en intrigerend
- Naast Driver en Gerwig ook een leuke bijrol voor Don Cheadle
- De satire werkt
Braak
- Het deel voor het einde slabakt
- Niet altijd duidelijk wat het doel is