The Northman review: Vikingbrutaliteit op z’n Eggers

Naar mijn weten is het lijstje van echt goeie Vikingfilms redelijk kort. Op tv had de referentiereeks Vikings meer succes en bekendheid. Nochtans spreekt het Scandinavische volk wel tot de verbeelding. Het verbaast dan ook niet (of juist wel?) dat Robert Eggers, een van de beste horrorregisseurs van het moment, zich aan het onderwerp waagt. Met The Northman zet hij een van de bruutste versies van het volk neer maar toch overgoten met een speciaal Eggers-sausje.

Succession op z’n Scandinavisch

Dat we iets gaan krijgen dat we nog niet veel gezien hebben, wordt al duidelijk van bij de eerste scène. Een man met een rasperige stem leest een soort gebed voor. Daarna verschijnen er runen waar je eerst niets kan uit opmaken tot de ondertiteling toont dat het “Atlantische oceaan” wil zeggen. Rond het jaar 860 komt koning Aurvandill (Ethan Hawke) terug van een lange tocht. Zijn zoon Amleth en vrouw Gudrún (Nicole Kidman) verwelkomen hem en diezelfde avond arriveert ook zijn broer Fjölnir (Claes Bang). Aurvandill is gewond geraakt dus wil hij zijn zoon beginnen klaarstomen om zijn plaats in te nemen.

Maar daar komt vervroegd een einde aan wanneer Aurvandil vermoord wordt en hun koninkrijk overgenomen wordt. Amleth weet te ontsnappen maar zweert zijn vader te wreken en zijn moeder te redden. Zoveel jaren later maakt hij deel uit van een strijdgroep (en is hij veranderd in Alexander Skarsgård), waar hij hoort vertellen over de moordenaar van z’n vader. Zijn oude wraakbelofte komt weer boven en hij begint een tocht om die waar te maken. Daarbij krijgt hij uiteindelijk de hulp van Olga (Anya Taylor-Joy).

Vikingen op z’n Shakespeareaans

Zoals ik al zei, voelde ik me van bij het begin in een andere wereld gedropt zoals bijna alleen Eggers die maakt. De acteurs spreken in accenten met een rollende ‘r’ en een heel lichte ‘l’ (die je vaak in het Iers hoort). Zo klinkt het voor mij wel Scandinavisch maar ik ben geen kenner. Het is ook wel even wennen en brengt het eeuwige debat weer naar boven: doe je beter accenten om authentieker te zijn of laat je die gewoon achterwege om de aandacht niet af te leiden? Maar uiteindelijk stoort het niet echt en passeren er bovendien wel veel raardere dingen de revue.

Eggers was bij zijn vorige twee films (The Witch en The Lighthouse) al een meester in sfeer creëren en daar slaagt hij bij The Northman weer eens in. De accenten zijn één ding maar ook het taalgebruik en het script zelf van Eggers en Lamb-schrijver Sjón is niet alledaags. Er wordt soms wat ouder Engels gebruikt, met heel veel beeldspraak zodat het soms bijna op poëzie lijkt. De Shakespeareaanse invloed is er dus zeker. En dat is ook niet zomaar, want volgens Eggers is dit een Viking-versie van Hamlet. Die stijl is misschien niet voor iedereen weggelegd want het zorgt soms voor bijna komische overdrijvingen, maar echt lachen zoals sommigen bij mij in de zaal kwam bij niet op. Ik zat sowieso mee in het verhaal en de stijl.

Wraak op z’n Eggers

De rode draad van The Northman is eigenlijk redelijk simpel en toch zitten de 2u15 minuten goed gevuld. Na The Batman is vengeance weer een populair thema en dat mag je hier letterlijk nemen. Het gehalte vechten, bloed en gore is nog hoger dan in een paar afleveringen van Game of Thrones samen. Zo is er ook een indrukwekkend lang shot waarin een dorp wordt overgenomen en waarbij duidelijk wordt dat deze film voor weinig terugdeinst. Tegelijk is het ook niet enkel actie en drama, maar had ik ook soms een Ari Aster-Midsommar-vibe, vooral omdat er best vaak bevreemdende en soms schokkende beelden voorbij komen.

Alles is wel echt een lust voor het oog, mede dankzij vaste waarden van de Eggers-crew: de sets van production designer Craig Lathrop, de kostuums van Linda Muir en de cinematografie van Jarin Blaschke. Ook de geweldige landschappen van IJsland en Schotland voegen veel toe. De muziek van Robin Carolan en Sebastian Gainsborough, voor het eerst componisten, combineert de elementen die je wel associeert met het Noorse zoals de hardangerviool en percussie maar verrassend genoeg ook keelgezang.

Alexander Skarsgård wou altijd al een Vikingfilm maken, en is dus naast hoofdrolspeler ook executive producer. Ik snap niet dat hij niet vaker leading man is want zonder zijn intensiteit zou het verhaal minder goed werken. Ethan Hawke zien we altijd graag opduiken en deelt wat, uhm, speciale scènes met Willem Dafoe. Nicole Kidman is vaak wat ondergewaardeerd als actrice, en bepaalde scènes tussen haar en Skarsgård herinneren ons aan hun geweldige chemie in Big Little Lies. O, en hoera voor Anya Taylor-Joy. Uiteindelijk is de film toch een beetje te lang met soms wat te veel onnodige of lange zijstapjes, en misschien net iets te speciaal om heel herkijkbaar te zijn zoals Dune. Maar een uniek spektakel is het zeker en eentje zoals alleen Eggers het kan.

The Northman is vanaf vandaag te zien in de bioscoop.