Op de weg naar de Oscars willen wij graag zo veel mogelijk van de genomineerden gezien hebben om jullie te vertellen of dat terecht was. Deze keer: Ma Rainey’s Black Bottom, genomineerd voor Beste Acteur, Beste Actrice, Beste Kostuumontwerp, Beste Make-up en Haartooi en Beste Productieontwerp.
Ma Rainey’s Black Bottom is de verfilming van het gelijknamige toneelstuk, maar blijft te veel vasthangen aan dat originele format om als film echt memorabel te zijn. Wel onvergetelijk: de schitterende vertolkingen van Viola Davis en vooral Chadwick Boseman, in zijn laatste film.
Plaats opeisen
Op een bloedhete zomerdag in 1927 komt een jazzband een studio in Chicago binnen, klaar voor een opnamesessie met blueszangeres Ma Rainey (Viola Davis). Oude rotten Toledo (Glynn Turman), Cutler (Colman Domingo, If Beale Street Could Talk) en Slow Drag (Michael Potts) moeten eerst wachten op hun vierde, ambitieuze bandlid Levee (Chadwick Boseman, Black Panther). Hij is bezig aan eigen nummers en hoopt ze te laten horen aan de producer. Daarvoor moeten ze de opnamesessie kunnen afwerken, maar Ma Rainey zelf is meer dan een uur te laat, tot ergernis van de producers.
Wanneer ze dan toch arriveert, laat de ‘moeder van de blues’ zich meteen gelden. Ze staat erop dat haar neefje de intro van een liedje doet, ondanks dat hij stottert en er dus heel wat platen bij de opnames verloren gaan. Daarna weigert ze te beginnen met zingen tot ze een cola gekregen heeft, die haar manager halsoverkop moet gaan zoeken. De band staat grotendeels ten dienst van Ma, maar daar denkt Levee anders over. Hij wil een versie van een nummer brengen die iets vitaler en sneller is dan die van Ma, maar dat pikt zij natuurlijk niet zomaar.
Dualiteit
Ma en Levee zijn twee verschillende soorten artiesten, en zij vormen dan ook het centrale conflict van de film. Ma heeft hard moeten werken voor haar positie in de muziekwereld. Haar stem is haar overmacht. Zodra die op band staat, verliest ze die macht deels. Ze maalt er niet echt om wat witte mensen van haar vinden. Ze gebruikt hun invloed wel waar ze het kan. Levee wil zijn nieuwe sound net een wit publiek aantrekken, omdat hij weet dat zij kunnen zorgen voor zijn succes. Maar uiteindelijk blijkt dat zelfs hoe goed je ook bent, als je jezelf niet laat gelden, zijn er kapers op de kust die dat wel zullen doen.
Die dualiteit wordt eigenlijk nog niet expliciet genoeg verwerkt in het scenario van Ruben Santiago-Hudson. De momenten die het meest bijblijven, zijn dan ook die waarin het racisme die zwarte artiesten moeten ondergaan en te boven komen om iets te bereiken, geïllustreerd wordt.Tijdens zijn scènes is het onmogelijk om je ogen los te trekken van Chadwick Boseman.
Tijdens zijn scènes is het onmogelijk om je ogen los te trekken van Chadwick Boseman.
De meeste van die momenten zijn weggelegd voor Chadwick Boseman. Vooral zijn twee monologen springen eruit. Een gaat over zijn jeugd, toen zijn moeder verkracht werd door een bende witte mannen en hij enkel kon toekijken. De andere over zijn relatie met (of ongeloof in) God, die hem en alle andere zwarte mensen in de steek heeft gelaten. Tijdens die scènes is het onmogelijk om je ogen los te trekken van Boseman. De nerveuze energie die hij de hele film meedraagt, kanaliseert hij in de eerste en explodeert in de tweede scène. Levee is getekend door verlies en wil gewoon erkenning.
Ergens kan je ook niet anders dan aan zijn eigen situatie denken bij die tweede monoloog. Boseman die naar boven roept en tiert dat God hem haat, met zo’n intensiteit dat zelfs zijn mede-acteurs ervan lijken te schrikken, het grijpt heel erg naar de keel. Maar toch getuigt het van Bosemans immense talent dat je zelfs op dat moment vooral zijn personage ziet. Het is een vertolking die hem meer dan terecht een postume Oscar zal opleveren.
De complexiteit die Boseman met Levee kan tonen, krijgt Viola Davis dan weer in mindere mate. In een paar scènes laat Ma Rainey in haar ziel kijken, maar de indruk die de film bij de kijker over haar achterlaat, is toch dat ze misschien iets te star en zelfingenomen was. De vrouw achter de façade komt veel te weinig aan bod. Ook haar queerheid lijkt hier eerder toegevoegd voor de vorm dan dat we iets meer over haar leren. Het zal alleszins niet aan Davis zelf liggen. Ze gooit alles op tafel in een van haar meest extraverte rollen tot nu toe en maakt kans op haar tweede Oscar (het is haar vierde nominatie).
Te veel ontzag
En toch. Ondanks het sterke centrale duo stijgt Ma Rainey’s Black Bottom nooit echt boven zijn oorsprong als toneelstuk uit. De nummers die de band brengt, steken af en toe een vlam in de lont, maar het scenario heeft vaak niet de juiste flow en het camerawerk is net iets te statisch. Regisseur George C. Wolfe is een Tony-winnend toneelregisseur, maar in de regiestoel had toch beter een filmhand gezeten.De nummers die de band brengt, steken af en toe een vlam in de lont, maar het scenario heeft vaak niet de juiste flow en het camerawerk is net iets te statisch.
De nummers die de band brengt, steken af en toe een vlam in de lont, maar het scenario heeft vaak niet de juiste flow en het camerawerk is net iets te statisch.
Ook al is dat geen garantie op een goede verfilming. Ma Rainey’s Black Bottom behoort tot een reeks verfilmingen van August Wilson-toneelstukken. De drijvende kracht daarachter is acteur Denzel Washington, die zelf Fences regisseerde in 2016. Ook toen waren het vooral de vertolkingen die bijbleven. Misschien hebben Washington en co. toch net iets te veel ontzag voor de bronteksten. One Night in Miami... bewijst dat je een toneelstuk goed kan verfilmen en er ook nog iets nieuws aan kan toevoegen.
Over het algemeen is Ma Rainey’s Black Bottom een waardig naslagwerk. We hadden het hem veel liever live zien spelen op Broadway, maar met deze film is het oeverloze talent van Chadwick Boseman op een laatste manier voor altijd vastgelegd. En dat is even meer dan genoeg.
Ma Rainey’s Black Bottom is nu te zien op Netflix.
