Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

Waarom jouw favoriete serie afgevoerd werd

Het is weer die tijd van het jaar dat de tv-bonzen in de Verenigde Staten beslissen over het lot van je favoriete series. Tijdens de Upfronts introduceren ze dan hun aanbod voor het volgende tv-seizoen. Krijgen jouw favorieten een plek in de alsmaar groter wordende vergeetput van Peak TV of kan je nog een jaar genieten van je geliefde personages? Hopelijk is het voor jou de laatste optie. Maar hoe wordt er eigenlijk beslist over het nieuwe uitzendschema van een zender? Geekster zocht het voor je uit.

Het zal je wellicht niet verbazen dat het net zoals in de filmindustrie vooral draait om money, money, money. De traditionele zenders in de VS (later meer over de niet-traditionele) zijn nog steeds afhankelijk van reclame en adverteerders, net zoals de meeste kabel- of commerciële zenders bij ons. Of een serie afgevoerd wordt, bepalen de zenders dus aan de hand van de volgende criteria:

  1. Lage kijkcijfers
  2. Financieel verlies
  3. Externe productie
  4. Slechte reviews

Ja, die volgorde is voor hen ook van belang.

Ogen op de buis

De overnight ratings zijn vandaag nog altijd de belangrijkste parameter voor kijkcijfers.

Het meest geld halen zenders nog altijd uit commercials, dus ze doen er alles aan om ervoor te zorgen dat hun programma’s goed bekeken worden. Hoe meer kijkers, hoe meer geld een zender kan vragen voor reclamespotjes. Maar hoe worden die kijkcijfers precies gemeten in een land zoals de VS? Het is mediabedrijf Nielsen die er de plak zwaait. Dat agentschap verzamelt gegevens bij het publiek, beoordeelt ze en stuurt ze door naar de zenders. Die cijfers halen ze op bij een “representatieve steekgroep” van de Amerikaanse bevolking. Er zijn naar schatting 119 miljoen huishoudens met een tv-toestel, waarvan er ongeveer 50.000 de graadmeter zijn voor de rest van het land (de laatste officiële cijfers zijn van 2016 met 41.000). In die huishoudens zitten verschillende locaties, leeftijden, geslachten, godsdienst, huidskleur, enzovoort. Toch komt er vanzelfsprekend veel kritiek op die manier van werken, want er is toch een aanzienlijk risico op veralgemening van bepaalde bevolkingsgroepen. Niet elke bejaarde kijkt naar Mooi en Meedogenloos, en niet alle mannen zijn geïnteresseerd in sport.

Het kijkgedrag van die steekgroep wordt geregistreerd via speciale “zwarte dozen” die aangesloten zijn op tv-toestellen. Die registreren naar welke series mensen kijken, wanneer ze wegzappen en de tv uitschakelen. Zo berekent Nielsen het aantal kijkers dat live instemde op een bepaalde serie. De overnight ratings zijn vandaag nog altijd de belangrijkste parameter voor kijkcijfers. De cijfers worden vaak uitgedrukt in ratings per share. Als Westworld bijvoorbeeld 4,4/8 scoort, dan was 4,4% procent van alle huishoudens met een tv naar Westworld aan het kijken. Van alle huishoudens waarin de tv aanstond, zat op dat moment 8% aan het scherm gekluisterd voor die serie.

Daarin wordt bij de meeste series zelfs nog specifieker gegaan, want adverteerders zijn vooral geïnteresseerd in het live kijkgedrag van de 18- tot 49-jarigen. Wanneer de totale kijkcijfers bekend zijn, berekent Nielsen het percentage uit die doelgroep en stuurt ze door naar de zenders. Het maakt dus niet zoveel uit of een serie in totaal een waanzinnig aantal kijkers heeft. Als daar geen aanzienlijk procent mensen bij zit die 18-49 zijn, zal het je serie niet veel goed doen. Zo loopt Grey’s Anatomy nog altijd terwijl een serie als CSI vijf miljoen meer kijkers had. Het publiek dat naar CSI kijkt, heeft blijkbaar een hogere gemiddelde leeftijd.

Veranderende kijkpatronen

Live kijkers, allemaal goed en wel, maar de laatste jaren zijn de kijkpatronen van het publiek sterk veranderd, en dat zal in de toekomst alleen nog maar meer het geval zijn. Uitgesteld kijken en streaming via tablet, pc en smartphone winnen aan populariteit. Dan ben je met een zwarte doos aan je tv natuurlijk niet zo veel. Nielsen heeft zich dus ook al moeten aanpassen, ook al worstelden adverteerders eerst tegen. In 2005 nam het bedrijf ook de TiVo (Amerikaanse digicorders) op in hun metingen, en sinds een aantal maanden horen daar ook de VOD-diensten bij.

Uitgesteld kijken heeft de overmacht van live kijkers een beetje afgestompt. Een serie zoals Riverdale, die in de VS door The CW wordt uitgezonden, heeft 40% minder live kijkers dan de slechts bekeken serie van 2011 (Shedding for the Wedding, mocht je nieuwsgierig zijn). Het tienerdrama wint een groot aandeel aan kijkers als je de cijfers tot zeven dagen later bekijkt. Uitgesteld kijken for the win, dus. Series die buiten de primetime vallen, kunnen zo ook langer overleven dan gedacht. Agents of S.H.I.E.L.D. bijvoorbeeld werd vorig seizoen verplaatst naar het gevreesde vrijdagavondslot van ABC. Die uitzenduren worden meestal gereserveerd voor series die op hun weg naar het tv-kerkhof zijn. Maar wat blijkt? De serie haalt 70% van haar publiek via uitgesteld kijken. Goed genoeg voor ABC, want de serie kreeg net een zesde seizoen goedgekeurd.

The internet of all things TV

Ook de online platformen van de traditionele zenders winnen aan populariteit, zoals CW Seed of CBS All Access, de vrt.nu’s van de VS. Nielsen houdt de cijfers daarvan bij door aan zenders te vragen om speciale software in hun videospelers en apps te installeren. Zo zijn ze verspreid over alle platformen.

Streamingdiensten hangen niet af van reclame maar halen hun inkomsten en budget uit abonnementen.

En dan zijn er nog betaalzenders zoals HBO en streamingdiensten zoals Netflix, Hulu en Amazon. Zij hangen niet af van reclame maar halen hun inkomsten en budget uit abonnementen. Daarom proberen ze series te maken waar het publiek zo veel passie voor heeft dat ze een abonnement willen kopen. Nog meer dan de traditionele zenders houden zij rekening met hoe een serie leeft op social media. Nielsen heeft nog steeds moeite om volledige cijfers voor deze diensten te verzamelen omdat zij vaak geen cijfers willen vrijgeven. Er zijn dus enkel metingen voor de series van andere zenders die op die diensten aangeboden worden. Maar de technologie staat nog niet op punt: mensen met een zwarte doos moeten audiobestanden (!) doorsturen van wat ze op een streamingdienst bekeken. Nielsen linkt dan de audio dan aan een serie en aflevering via een soort Shazam. Daar kan dus nog wat aan gewerkt worden.

Daar zijn kosten aan

Naast lage kijkcijfers komt een serie ook in gevaar als het er een is met veel toeters en bellen. Een hoge productiewaarde kan ervoor zorgen dat de zender nog hogere verwachtingen krijgt wat de kijkcijfers betreft. Ze moeten de hogere kosten natuurlijk kunnen goedmaken met meer reclame-inkomsten. Om die reden zal een comedy met een lager kijkcijferaandeel sneller overleven dan een dure scifireeks.

Een factor die wel in het voordeel van een serie kan spreken, is internationale interesse. Rechten verkopen aan het buitenland kan een zender veel geld opleveren en hen overtuigen om een serie toch te hernieuwen, ondanks mindere kijkcijfers in de VS. Elementary is hier een mooi voorbeeld van. De reeks over Sherlock is al even geen grote hit meer, maar scoort nog altijd heel goed in Europa. Seizoen 7 is vorige week dan ook aangekondigd. Helaas zijn ze in de VS nog altijd niet tot de realisatie gekomen dat mensen buiten hun land ook graag meteen naar nieuwe series kijken, en niet zes maanden later. Er zijn amper alternatieven voor buitenlandse kijkers, die daardoor aangewezen zijn op piraterij. De buitenlandse cijfers kunnen meerekenen, zou wellicht een heel ander beeld op bepaalde series opleveren.

Nepotisme à volonté

Net zoals machtige mensen zijn zenders nogal eens geneigd om eigen volk eerst te promoten. Een serie die door de zender zelf of door een verwante producent gemaakt wordt, zal eerder een tweede kans krijgen dan een externe productie. Het geld van syndicatie- en buitenlandse rechten komen dan rechtstreeks bij hen terecht. Dit kunnen we mooi illustreren met een voorbeeld van zender Fox. Die zond de laatste jaren drie comedies uit met een soortgelijke doelgroep en creatieve toon: New Girl, The Mindy Project en Brooklyn Nine-Nine.

The Mindy Project werd afgevoerd na drie seizoenen en uiteindelijk opgepikt door Hulu. Wie produceerde Mindy? NBC. Brooklyn Nine-Nine deed het niet veel beter qua ratings, maar is erg populair op social media. De reeks werd vorige week afgevoerd en gelukkig opgepikt door NBC. Producent? NBC zelf, die de serie destijds hadden verkocht aan Fox. Ten slotte hebben we New Girl, dat van Fox zeven seizoenen kreeg en vorig jaar hernieuwd werd voor een laatste seizoen. Wie maakte New Girl? Fox!

En vreemd genoeg kan dat kluwen aan producenten een serie af en toe redden. Sommige series werken gewoon beter op een andere zender, en soms durven de grote bazen dat ook gewoon toegeven. Brooklyn Nine-Nine is nu terug bij haar “thuis”, waar ook de andere series van maker Mike Schur uitgezonden worden. Er zijn trouwens ook genoeg series van producenten zonder link met de grote zenders. Zij hebben wellicht zelfs een kleine voorsprong als het op een reddingsactie aankomt.

Time of death: they called it

Meestal worden series afgevoerd nadat alle afleveringen van het huidige seizoen uitgezonden zijn. Af en toe gebeurt het ervoor en komen de overgebleven afleveringen nog op de buis. Als de serie het echt uitzonderlijk slecht deed, kan die onmiddellijk van het scherm gehaald worden. De overige afleveringen krijgen dan soms nog wat zendtijd in de zomer, wanneer er amper nog iets te zien is. De serie bracht in dat geval zo weinig op dat zelfs herhalingen van Dr. Phil of The Simpsons nog lucratiever bleken.

Heel succesvolle series zoals Game of Thrones of Outlander krijgen ver op voorhand te weten hoeveel nieuwe seizoenen ze kunnen maken. Het vierde seizoen van Outlander start in november, maar de serie is nu al hernieuwd voor een vijfde en zesde. Fans kunnen dus nog minstens twee jaar angstvrij leven.

Series die al een aantal seizoenen op de teller hebben, worden steeds vaker hernieuwd voor een laatste seizoen.

Als je geluk hebt, is de cancellation van een serie een wederzijdse creatieve beslissing (zoals bij The Sopranos) of kregen de makers te horen dat hun serie zou eindigen voordat de laatste afleveringen werden uitgezonden. Series die al een aantal seizoenen op de teller hebben, worden steeds vaker hernieuwd voor een laatste seizoen. De serie heeft dan net genoeg opgebracht om de kijkers een waardig afscheid te gunnen. Vooral als de serie bijna uitzendrechten heeft verworven (meestal 100 afleveringen), zal die beslissing genomen worden. De serie kan dan verkocht worden aan kleinere lokale zenders om heruitgezonden te worden. Mijn eigen favoriete serie Person of Interest zat ergens tussen al die redenen in. Na seizoen 4 wou zender CBS de serie niet officieel afvoeren, maar wachtte wel ontzettend lang om een uitzenddatum aan te kondigen. Al die onzekerheid vonden de makers maar niks en ze namen zelf het besluit dat seizoen 5 het laatste ging zijn. Uiteindelijk werden alle 13 afleveringen in de lente uitgezonden over 6 weken, maar door die beslissing was alles wel mooi afgerond. Ik kon dus niet klagen.

Zo zie je maar, Roger had gelijk: wat je zelf doet, doe je meestal beter. De makers houden meer van hun series dan de zenders. Dus als je nattigheid voelt, zorg dan dat je zelf een paraplu bij hebt.

Header: freepik

Total
0
Shares
Een reactie achterlaten
Gerelateerde artikels