Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

green_book_cover

Green Book review: crowdpleaser met bedenkelijke achtergrond

Een van de grote kanshebbers bij de komende Oscars is nu ook bij ons te zien. Green Book doet het goed in Hollywood, maar kon ook al op kritiek rekenen uit verschillende hoeken. De film zelf vonden we heel geslaagd, maar na een diepere kijk op all things Green Book bleven we een beetje met een dubbel gevoel achter.

Driving Mr Shirley

The Negro Motorist Green Book bood reizigers plaatsen aan waar ze niet voor hun veiligheid moesten vrezen.

In de vroege jaren 60 is racisme alomtegenwoordig in de Verenigde Staten. De burgerrechtenbeweging is nog niet aan haar hoogtepunt toe, en vooral in het Deep South is segregatie en discriminatie schering en inslag. Net in die staten begint jazzmuzikant “Doctor” Don Shirley (Mahershala Ali, Moonlight, True Detective) aan een tournee. Om hem te begeleiden, huurt hij een chauffeur en “probleemoplosser” in. De Italiaans-Amerikaanse en weinig gesofisticeerde buitenwipper Tony Vallelonga (Viggo Mortensen, Lord of the Rings, Captain Fantastic) is de ideale kandidaat.

Heel verlicht is hij echter niet. Als twee zwarte klusjesmannen een glas water aangeboden krijgen van de vrouw van Tony (Linda Cardellini) gooit hij de glazen prompt in de vuilbak. Hij denkt dus vooral aan het geld, nu hij twee maanden zonder werk zit omdat de club waar hij werkt in verbouwing is. En zo gaan de twee voor twee maanden de baan op. Tony raadpleegt doorheen de reis het groene boekje waar de titel naar verwijst. The Negro Motorist Green Book bood reizigers hotels en eetgelegenheden aan waar ze niet voor hun veiligheid moesten vrezen.

green_book_viggo_mahershala
© Universal Pictures

Green Book is eigenlijk zo voorspelbaar als maar zijn kan, maar dat stoorde me hier niet. Eerlijk: ik heb van de film genoten. De dynamiek tussen Don en Tony is anders dan in soortgelijke films. De verfijnde Don probeert de boertige Tony wat elementaire beleefdheid bij te brengen. Hij helpt hem met de brieven naar zijn vrouw. Hij dwingt Tony om een weggegooide drinkbeker opnieuw te gaan halen. Regisseur Peter Farrelly is bekend van films zoals Dumb and Dumber, maar de humor in Green Book is nooit echt platvloers. De film toont ook de alledaagse discriminatie die zwarte mensen in die tijdsperiode moesten ondergaan, en niet alleen het geweld dat elke keer om de hoek loerde.

Green Book is eigenlijk zo voorspelbaar als maar zijn kan, maar dat stoorde me hier niet.

Beide mannen maken ook een evolutie door. Tony leert wat veel mensen nog moeten leren: dat je iemand die je niet kent niet zomaar moet veroordelen. Dat geweld nooit je eerste impuls moet zijn. Hij wordt zachter en verliest een aanzienlijk deel van de toxic masculinity uit zijn omgeving. Don worstelt met zichzelf. Met zijn geaardheid, hoewel dat maar even besproken wordt, in een tijd waarin homoseksualiteit nog strafbaar was. Met de moeilijke relatie tussen zijn bovengemiddelde levensstandaard, job en zijn huidskleur. Ondanks dat hij er altijd piekfijn bijloopt, moet hij in sjofele motels logeren en wegblijven uit winkels en restaurants. In rijke middens wordt hij bewonderd voor zijn gave aan de piano.

Zodra het optreden voorbij is, is hij echter opnieuw een zwarte man, minder dan de blanken. Zo is er een scène waarin Don vlak na zijn optreden buiten naar het toilet moet gaan van de gastheer. Hij weigert en gaat heen en weer naar zijn hotel. Maar door het milieu waarin hij vertoeft, wordt hij ook door de gemiddelde zwarte gemeenschap als anders gezien. Hij wordt bijvoorbeeld raar bekeken als hij in de racistische staten met zijn kostuum een bluesbar binnenstapt. En daardoor brengt hij zijn leven al lang grotendeels alleen door. Die tweestrijd zullen wellicht wel meer succesvolle niet-blanken doormaken. Het soort gelegenheidstolerantie van pakweg een Belg die bijvoorbeeld Romelu Lukaku aanbidt, tot hij iets verkeerds zou doen.

green_book_mahershala
© Universal Pictures

Dat de film een grote crowdpleaser zal zijn, is grotendeels te danken aan de schitterende acteerprestaties. Mahershala Ali is een van de beste acteurs van onze tijd. Hij brengt zoveel over met een paar woorden en een vluchtige blik. Hij maakt Don nooit overdreven arrogant of meegaand. Ook Viggo Mortensen zet sterk werk neer. Tony is een stereotiepe Italiaans-Amerikaanse man, maar geen overdreven karikatuur. Hij heeft oprechtheid in de rol gestoken, en de chemie met Ali is bijna vertederend. Vriendschap kan wel degelijk mensen veranderen. Ook achter de schermen konden en kunnen de twee het blijkbaar uitstekend vinden. En dat kan je zien.

The People vs Vallelonga

Wanneer de identiteit van een zwarte man een groot deel van het verhaal uitmaakt en je die deels herschrijft, is dat toch problematisch.

Helaas kan je, als je de filmwereld op de voet volgt, ook niet om de kritiek tegen de film heen. De vraag van “Moeten we een film enkel als dusdanig beoordelen of rekening houden met het hele plaatje?” blijft een moeilijke. Maar dit is een biopic, en daarmee ga je als maker beter voorzichtig en respectvol mee om. Zeker als die film deels gaat over een bekende en invloedrijke zwarte man.

Want Green Book is namelijk geschreven door enkel blanke, mannelijke schrijvers: Nick Vallelonga, de zoon van Tony, regisseur Peter Farrelly en Brian Hayes Currie. Als je een verhaal schrijft over twee mannen maar enkel de nabestaanden van een van hen betrekt, doet dat al de wenkbrauwen fronsen. Daarbij komt nog dat er onder de meer dan 10 producers slechts twee zwarte mensen zijn, Octavia Spencer en Kwame Parker. En wanneer de identiteit van een zwarte man een groot deel van het verhaal uitmaakt en je die deels herschrijft, dan is dat toch problematisch.

green_book_linda
© Universal Pictures

De familie van Don Shirley nam namelijk aanstoot aan hoe de muzikant werd voorgesteld. Volgens hen was hij niet geïsoleerd, noch van zijn familie noch van de zwarte cultuur (in de film kent Shirley Little Richard en Aretha Franklin niet). Het zelfvertrouwen van Don hebben ze dus deels weggehaald, maar Tony blijft de hele film zeker van zichzelf. Een jammere keuze. Volgens zijn familie waren Don en Tony ook geen vrienden. In al de discussies die de laatste tijd over de film gevoerd zijn, is het jammer dat beide mannen het zelf niet meer kunnen navertellen. Het zou kunnen dat beide kampen de feiten niet helemaal correct voorstellen. Misschien deden Shirley en Vallelonga dat zelf ook niet altijd. Dat is de valkuil van een verhaal geïnspireerd door ware gebeurtenissen. Maar de familie contacteren en om feedback vragen was niet zo’n grote moeite, lijkt mij.

Als de film een paar van die mensen kan veranderen, vind ik dat de film wel bestaansrecht heeft.

Ja, de personages zijn stereotiep en blijkbaar niet historisch correct voorgesteld. De film is vaak niet subtiel en stelt zaken net iets te optimistisch voor. Maar als ik dit soort films beschouw, denk ik niet alleen aan mensen zoals mij, die liever meer genuanceerde films over racisme op het scherm willen zien. Ik denk dan aan het verrassend grote aantal nonchalante en bewuste racisten in onze maatschappij, ook in mijn omgeving. Zij zullen de boodschap van Green Book wellicht beter kunnen aanvaarden dan meer onverbiddelijke films zoals If Beale Street Could Talk (waarvan mijn review binnenkort verschijnt) en The Hate U Give. Als de film een paar van die mensen kan veranderen, vind ik dat de film wel bestaansrecht heeft. De discussies die Green Book opwekte, kan de filmindustrie hopelijk enkel voortstuwen naar betere representatie op alle vlakken.

Green Book is nu te zien in de bioscoop.

Topduo

Topduo
4 5 0 1
Green Book belooft een breed publiek aan te spreken en mensen nogmaals te wijzen op de absurditeit van racisme. De chemie tussen hoofdrolspelers Mahershala Ali en Viggo Mortensen is mooi om te zien. We brachten twee aangename uren in de bioscoop door. Tegelijk is het moeilijk om geen kanttekeningen te maken bij deze film.
Green Book belooft een breed publiek aan te spreken en mensen nogmaals te wijzen op de absurditeit van racisme. De chemie tussen hoofdrolspelers Mahershala Ali en Viggo Mortensen is mooi om te zien. We brachten twee aangename uren in de bioscoop door. Tegelijk is het moeilijk om geen kanttekeningen te maken bij deze film.
4/5
Total Score
Total
0
Shares
Een reactie achterlaten
Gerelateerde artikels