Dageraad boven de boete review: spannende, emotionele prequel

Wat doe je als je een trilogie schrijft die zo succesvol wordt dat ze ook uitstekend verfilmd wordt en zo’n rijke wereld bevat dat fans over elk personage wel meer willen weten? Je pakt het aan zoals Suzanne Collins met haar wereld van de Hongerspelen. Na een eerder onverwachte prequel over president Snow met De Ballade van Zangvogels en Serpenten komt er met Dageraad boven de boete nu een over Haymitch, een van de populairste personages uit de originele trilogie.

Eindelijk een boek over Haymitch

Op dat vlak (en jammer genoeg vele andere vlakken) pakt Suzanne Collins het beter aan dan bijvoorbeeld J.K. Rowling. In de originele trilogie zaten heel wat personages waarover we eigenlijk niet zoveel wisten en die koos ze dan ook uit om verder over te schrijven, in plaats van een personage dat amper iemand kent. Zeker Haymitch was een favoriet, waarschijnlijk ook door het feit dat hij wel een tragische achtergrond moest hebben.

Hij werd namelijk geteisterd door een drankprobleem en we wisten dat hij als mentor ooit z’n eigen Hongerspelen had gewonnen. Je kon wel afleiden dat daar een verband tussen zat, maar er is nooit volledig op ingegaan. Zeker omdat hij zo belangrijk werd voor Katniss, kwam van veel fans de vraag om een boek of film aan hem te wijden. Ik was daar een van.

Het was eerlijk gezegd al even geleden dat ik nog een fictieboek had gelezen en zeker in het Nederlands, maar voor Dageraad boven de boete bracht ik daar graag verandering in. Ik ben zelf een grote fan van de reeks, eerst vooral van de films maar daarna ook de boeken. Toch heb ik het vorige prequelboek nog niet gelezen omdat ik aanvankelijk niet overtuigd was of we wel het originverhaal van Snow nodig hadden, maar de film overtuigde me van het tegendeel. In een prequel over Haymitch had ik meer geloof. Uiteindelijk zorgden een aantal aspecten van Dageraad boven de boete er dan ook voor dat ik het boek amper kon neerleggen. Als ik niet op citytrip had geweest vlak nadat ik het boek kreeg, had het zeker in een paar dagen uit geweest.

De 50ste Hongerspelen

Allereerst is er het verhaal. We weten natuurlijk hoe het afloopt met Haymitch en hoe z’n leven ongeveer gegaan is, maar we wisten dus niet alles van wat hem zover gedreven had. In dit boek zit Panem intussen aan de 50ste editie van de Hongerspelen en dus een speciale Kwartskwelling. De speciale regel is dat er dit keer vier tributen van elk district zullen geloot worden bij de boete in plaats van 2. Omdat Haymitch en zijn gezin het niet breed hebben, doet z’n naam wel een aantal keer mee.

Hij brengt z’n tijd door met z’n moeder en kleine broertje Sid, illegaal drank stoken met kennis Hattie en rondhangen in het Weiland met z’n grote liefde Lenore Dove. Uiteindelijk komt z’n naam toch uit de boete, waardoor hij in het Capitool en later de arena zal belanden. Haymitch is niet echt overtuigd van z’n kansen om te winnen, tot hij een paar onverwachte bondgenoten leert kennen, die grotere plannen hebben dan alleen winnen.

Feest van herkenning

Meer zeggen zou te veel spoilen, en er zitten wel veel dingen in die de moeite zijn om spoilers voor te vermijden. Achteraf bekeken was het slim om De Ballade van Zangvogels en Serpenten, dat zich ten tijde van de 10e Hongerspelen afspeelde, eerst uit te brengen. Zo kan je niet alleen verwijzingen en easter eggs naar de Katniss-trilogie gebruiken, maar ook terugverwijzen naar het verleden, waardoor het voor Hongerspelenfans extra speciaal wordt. De evolutie van bepaalde personages of momenten wordt duidelijk waardoor het ook de andere boeken in perspectief zet. Het is vaak een feest van herkenning. Ook leuk is dat Collins die momenten niet altijd expliciet uitlegt of redelijk terloops vermeldt, tot het later duidelijk wordt of je ze zelf kan ontcijferen. Herlezen zal dus zeker aan de orde zijn.

Maar het verhaal steunt niet alleen op verwijzingen naar de andere boeken. Ook in dit boek zitten interne verwijzingen of kleine momenten die later nog van belang worden. Daarnaast leek de originele trilogie als dystopie alsmaar meer realiteit te worden de laatste jaren, maar ook dit boek heeft best wel wat te zeggen over propaganda, het verdraaien van feiten en hoe we als burgers soms te makkelijk over ons heen laten lopen. Maar bovenal gaat het over een personage dat tegen z’n wil meedraait in de machine en toch wil proberen om het niet voor niets te laten zijn. Zoiets doen onder een totalitaire leider blijft natuurlijk niet zonder gevolgen. Maar is dat een reden om het niet te doen?

Recht naar je hart

Wie al een boek van De Hongerspelen gelezen heeft, weet dat het een pijnlijke bedoening kan zijn. Dat is voor geen enkel boek zo waar als Dageraad boven de boete. Ik had altijd al een zwak voor Haymitch zonder erg veel over hem te weten, misschien mede door de uitstekende vertolking van Woody Harrelson in de films. Het is des te tragischer om te zien hoe hij vroeger was, omdat we weten hoe hij geworden is. Maar ook de tragiek van de Hongerspelen lijkt hier nog bruter dan tevoren. Het zorgt voor een vaak emotioneel en spannend verhaal dat je dus moeilijk kan neerleggen.

Suzanne Collins haar schrijfstijl is ook redelijk direct met weinig overbodige beschrijvingen, waar ik ook wel van hou omdat dat het tempo erin houdt. In dit boek gebruikt ze ook fragmenten van bestaande schrijvers zoals David Hume of Edgar Allan Poe om het verhaal nog meer kracht bij te zetten. Vooral het gedicht dat van Poe gekozen werd, is een uitstekende keuze. Ze weet haar hoofdstukken ook uitstekend in te delen: niet te lang zodat je geen uren hoeft door te lezen voor een goeie plek om te stoppen en met altijd wel een soort cliffhanger op het einde.

De Nederlandstalige uitvoering

Nog even over de Nederlandse versie. De originele boeken heb ik allemaal in het Engels gelezen, net als de meeste boeken trouwens, omdat ik na m’n vertaalstudies te vaak kon zien dat het een vertaling was. Het was dus wel even aanpassen, maar de vertaling van Maria Postema vond ik toch bijzonder goed. Sommige conventies werden natuurlijk al in de originele trilogie opgezet en zijn nu dus niet anders, zoals het al dan niet vertalen van namen. Het blijft een rare keuze om namen als Haymitch Abernathy, Maysilee of Chicory ook in het Nederlands te lezen omdat je die wel Engels uitspreekt.

Maar verder zorgt Postema ervoor dat er in Dageraad boven de boete natuurlijke spreektaal gebruikt wordt, zowel bij de dialogen als beschrijvingen, wat niet zo evident is als het lijkt. Ik stoorde me enkel aan het feit dat er zelden een komma tussen twee persoonsvormen stond, maar dat zal wel weer beroepsmisvorming zijn. 😄 Ik heb de vertaling uiteindelijk met veel plezier gelezen.

Als laatste nog even over de vormgeving van het boek. Ons reviewexemplaar was de limited edition-hardback die er echt fantatisch uitziet en zelfs mooier is dan de Engelse variant. Het lettertype is compact en de lijnafstand ook. De titel en auteur staan in glazend gouden letters op de cover, net als het symbool van dit boek, gebaseerd op de vuurslag van Haymitch. Maar de eyecatcher is het bedrukte boekblok gebaseerd op hoe de arena eruitziet. Het is bijzonder mooi gedaan, met uitstekende kleurencombinaties. Een aanrader om in je boekenkast te hebben. Zo’n uitgave is er nu trouwens ook van de andere Hongerspelen-boeken, wat toch moeilijk te weerstaan is.

Zoals je kan lezen, was ik dus bijzonder enthousiast over dit boek. Ondertussen is ook al bekend dat we de verfilming volgend jaar mogen verwachten, op 20 november. Er is zelfs al een eerste teaser gelost. We kijken er nu al naar uit!

Dageraad boven de boete verscheen op 18 maart bij Best of YA, onderdeel van Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum en vertegenwoordigd door Uitgeverij Lannoo in België.

Het boek is onder andere te koop bij bol.com.

We ontvangen een kleine commissie als je iets koopt via onze partnerlinks.

Wil je ons reviewexemplaar winnen? Ga dan naar onze socials en beantwoord de wedstrijdvraag!