Dragon Age: The Veilguard review – leuke actiegame, erbarmelijke RPG

Wie Dragon Age zegt, zegt BioWare. En wie BioWare zegt, zegt dan ook meteen grootmeesters in RPG’s. Tussen 2000 en 2010 kwam zowat elke toptitel in het genre uit hun stallen. Baldur’s Gate 2, Star Wars: Knights of the Old Republic, Mass Effect en in 2009 natuurlijk de start van de Dragon Age-saga met Dragon Age: Origins. Allemaal stuk voor stuk gelauwerde titels met een diepgaand verhaal, rijke wereld en impactvolle keuzes die een generatie aan de console of pc kluisterde. De wind zat hen helaas niet altijd in de zeilen, en dan vooral op financieel vlak. Een situatie die uiteindelijk zal leiden tot hun overname door EA en een merkbare shift van grandioze maar complexe RPG’s naar actiegerichte titels met een breder doelpubliek. Het was niet altijd een succes (*kuch* Mass Effect 3 *kuch*) en ook al verloor het schip wat van zijn glans in de woeste waters, toch bleef het overeind. Sindsdien houdt iedereen de adem in bij een nieuwe BioWare-titel, hopende op de glorie van oudsher, en dat is voor deze nieuwe Dragon Age: The Veilguard net hetzelfde. Wat wordt het deze keer? Is BioWare terug van geweest? Of zijn we een monument van het RPG-landschap definitief kwijt aan de EA-maalmolen? We spenderen weer veel te lang in de character creator vooraleer de wereld te redden om jullie deze review te brengen!

Zomer blockbuster

Voor we in de details duiken, moeten we toch even het kader van deze review schetsen. Dragon Age: The Veilguard wordt in de marketing geschetst als een RPG en is het rechtstreekse vervolg op Dragon Age: Inquisition. Een episch avontuur waarin we eindelijk de conclusie van Solas’ verhaal gaan krijgen, binnen de rijke wereld waar gamers sinds 2009 op verliefd zijn. We gaan brutaal eerlijk zijn, dat is de marketing. In de realiteit is Dragon Age: The Veilguard veel meer een actietitel dan een RPG. Het volgt daarmee de trend die EA al jaren heeft ingezet voor zijn titels. Inquisition was al veel meer actie dan DA 2, op zijn beurt al actievoller dan Origins. En we zagen net hetzelfde bij de Mass Effect-serie. The Veilguard is voor Dragon Age wat Andromeda is voor Mass Effect. Een evolutie om de doelgroep te vergroten, ten koste van wat deze franchise ooit groot heeft gemaakt. Tegelijk helpt het niet dat BioWare al lang niet meer dezelfde is als weleer, en dat voel je in tal van aspecten.

Nu, voor we in die details duiken, zijn deze opmerkingen niet om het spel te kraken. Zoals de rest van de review hopelijk zal overbrengen, is Dragon Age: The Veilguard een zeer competente game op meer dan één vlak. Wel moeten we toegeven dat een mening over dit spel vormen enorm zal afhangen van je verwachtingen. Als je hier de diepgang en keuzevrijheid zoekt van een Dragon Age: Origins, ben je eraan voor de moeite. Zeker als een spel zich in het heilige jaar 1 na Baldur’s Gate 3 als RPG bestempelt. Als je daarentegen de richting kon pruimen die Inquisition insloeg, dan gaan veel van de artistieke keuzes in dit spel je niet storen en zelfs welkom zijn.

Dragon Age: The Veilguard is geen Lord of the Rings, maar eerder Dungeons & Dragons: Honor Amongst Thieves. Het is een zomerblockbuster in een fantasiewereld waar het spektakel van afspat maar verder geen analyse hoeft. Het is een wilde rit in een pretpark, volledig op rails maar ontworpen voor maximaal plezier. Maar EA en BioWare kiezen bewust om hier een Dragon Age-game van te maken en dat betekent dat we soms wel Lord of the Rings mogen verwachten. Wij evalueren dus zo dit spel, net zoals we eerlijk gaan zijn over de uren spelplezier die we hebben gehad en de coole setpieces die we hebben gezien. Een lange start van deze review om te zeggen dat vervolgen op langlopende reeksen maken altijd mensen zal teleurstellen en nieuwe spelers zal aantrekken. Wij hopen dat deze review de vragen van beide groepen beantwoordt.

50 tinten goed

Beginnen doen we eens niet bij het begin! Want zoals gezegd is Dragon Age: The Veilguard een rechtstreeks vervolg op Inquisition, waar metgezel Solas de eponieme inquisitie bedotte en zich kenbaar maakte als Fen’Harel, The Dread Wolf, elfgod van leugens en bedrog. Deze had als uiteindelijke doel om de Veil, een krachtige magische zegel die de andere elfgoden afzonderde van de werkelijke wereld Thedas, weg te halen om de natuurlijke orde van zaken te herstellen. Een plottwist van jewelste als je weet dat de inquisitie al heel die tijd als taak had de Veil te herstellen op de vele plaatsen waar deze verzwakt was. Bovendien zou de Veil breken catastrofale gevolgen hebben voor al het leven op Thedas. Wat Solas bezielt, of hij gestopt kan worden en waarom alle elfgoden best achter de Veil verdwijnen, dat achterhalen is jouw missie. De Veil moet koste wat kost bewaakt worden en zo ontstaat onder leiding van oude bekende en geliefkoosd personage Varric de orde die het spel zijn subtitel verleent. The Veilguard is geboren, roll credits.

Hoe je Solas zal stoppen, waarom en of dit nodig is en welke facties je hierin zullen helpen, zijn nog onbepaald. Het zit namelijk zo dat Dragon Age traditioneel je keuzes overneemt uit het vorige spel, al dan niet manueel ingegeven bij de start, om zo jouw unieke Dragon Age-avontuur voort te zetten. The Veilguard is niet anders, maar twee dingen gooien al vrij snel roet in het eten van de droomervaring. The Veilguard neemt bitter weinig keuzes over uit de vorige games. Toegegeven, na drie iteraties zijn de mogelijkheden exponentieel toegenomen en moest het wel beperkt worden, maar in deze mate slaat de slinger te ver door. Ten tweede is het schrijfniveau in The Veilguard vrij laag. Weinig van je keuzes doen er narratief toe en de paar keer dat ze ter sprake komen, leiden ze als een trechter allemaal tot bijna hetzelfde resultaat. Dit zet het avontuur wel voort, maar niet jouw avontuur.

De meeste irritante manifestaties van dit weinig geïnspireerd schrijfwerk zijn de dialoogkeuzes. Meestal krijg je er drie, maar in tegenstelling tot pakweg Mass Effect zijn deze geen diametrale tegenstellingen waar je zowel held als eikel kan zijn. Hier kan je akkoord gaan, sarcastisch akkoord gaan of streng akkoord gaan. Oh, en af en toe kan je flirtend akkoord gaan. Hoofdpersonage Rook is nooit vrij te zijn wie jij wil en vijftig tinten goed is het beste wat je uit dit verhaal zal krijgen. Dat en een hoop gebeurtenissen die niet alleen de vorige titels retconnen maar vaak ook tot niets leiden dan risicoloze scenariokeuzes in een vacuum, tot Solas stoppen toe.

Like a goddamn family for once

Compagnon quests zijn dan weer iets beter, met sommige die uitstekende plottwists bevatten en en anderen die dan weer geeuw-inducerend zijn. Er zijn in totaal 7 metgezellen met wie je doorheen je avontuur close kan worden, of meer als je dat wenst. Het verhaal zal je dat ook dwingen te doen (close worden, niet de rest) aangezien je team sterk genoeg moet zijn om het laatste euvel te overkomen. Genoeg tijd om nogmaals de shift in toon van The Veilguard goed te laten inzinken. Ondanks dat het einde van de wereld nabij is, is er tijd voor grapjes, samen koken en het te hebben over koetjes en kalfjes. Het voelt bijna aan als het reilen en zeilen van een nieuw samengesteld gezin op sommige momenten, en de mondaine situaties kunnen niet harder contrasteren met de wereld waarin ze zich afspelen. Zijmissies kunnen dan weer duidelijk de pest krijgen van BioWare en zijn zelden meer dan vermoord X of ga Y ophalen met een vage in-game reden.

Eén questlijn steekt er wel kop en schouders bovenuit als we de slechtste moeten uitkiezen, en deze is symptomatisch van de subtiliteit waarmee de schrijvers aan de slag gaan in The Veilguard. Dat is te zeggen, die van een olifant in een porseleinwinkel. Taash, een Qunari-krijger worstelt met genderdysforie. Een lovenswaardig thema om over te schrijven, in deze tijden zelfs meer dan ooit, maar als je vanaf de tweede 1 on 1 met hen concepten als non-binair en voornaamwoorden hoort vallen, voel je meteen het deugdpronken van de EA-marketeers. We zijn absoluut niet dat soort gamers maar in een wereld waarin Qunari-drakenkrijgers een eigen zelfstandig naamwoord krijgen in hun eigen taal, voelt het lui aan om die genderdysforie pas een in-universum equivalent te geven op het einde van de questline. Moeten we nu geloven dat Taash dit niet gewoon kon opzoeken? Of dat zij als eerste vrouwelijke Qunari ooit worstelde met het feit dat hun fantasieras van nature gebouwd is als een kast? En waarom is Qunari-cultuur ook automatisch heteronormatief en is genderdysforie zelfs een big deal? Het thema kon oneindig veel meer recht aangedaan zijn dan dit en het op die manier verpakken zijn koren op de molen voor de tegenstanders van dit soort thema’s.

De executie van al die verhalen en keuzes laat ook ietwat te wensen over, al bereiken we in de verste verte de diepte van het scenario niet meer. Gezichtsanimaties zijn vooral de boosdoener. Micro-expressies komen niet to hun recht en sommige uitdrukkingen blijven te lang aanhouden, waardoor je meer de indruk hebt naar gevorderde animatronics te kijken dan naar echte gezichten. Het doet vooral de stemacteurs onrecht aan, omdat subtiele emoties in vertelling niet matchen met wat je ziet. Opnieuw is dit vooral een euvel omdat we met Baldur’s Gate 3 hebben gezien dat het wel degelijk kan voor een RPG.

En actie!

Hier stopt het zo wat voor de kritieken aan het adres van The Veilguard, want waar de geest van op zijn honger moet zitten, krijgen de duimen een 3 sterren-menu voorgeschoteld. De gameplay is piekfijn, responsief en meeslepend. Alles werd er aan gedaan om de actieve pauze te vermijden als je dat wil en dit zo min mogelijk storend te maken als het echt nodig is. Dit stroomlijnen gaat wel ten koste van wat tactische mogelijkheden. In The Veilguard kan je maar drie skills meepakken in een gevecht, wat ook geldt voor je metgezellen. Allemaal stijlvol en heel gemakkelijk los te laten op je vijanden, maar het betekent ook dat er in totaal minder vaardigheden zijn om uit te kiezen. Waar je in Inquisition pakweg 25 skills per persoon hebt, zijn dat er hier nog maar twaalf en voor je metgezellen zelfs maar zes. Desalniettemin is er zeker build-variëteit en kan de gameplay afhankelijk van je gekozen startklasse, specialiteit en metgezellen danig veranderen.

Je build kies je voor een deel al bij de uitgebreide character creator met keuze uit drie starterklassen: krijger, ranger of tovenaar. Via een skill tree kan je dan verder specialiseren in 3 subclasses, maar dit zijn geen lineaire paden. Je kan alles inzetten op damage van dichtbij (zoals wij gedaan hebben voor onze tovenaar) maar je kan ook mixen en matchen naargelang je strategie. Deze punten herverdelen kan te allen tijde, waardoor je echt nooit verveeld geraakt met het vechtsysteem. De gameplay bevat op zijn beurt ook heel wat vernieuwingen die overkomen uit het actiegenre om je steeds op het puntje van je stoel te houden en het spektakel alomtegenwordig te maken. Partikels overal, bloeddorstige finishers, combo’s, headshots, ring outs, perfect parry, teleport dodges, een break systeem… Noem maar op. Op de schadenummers en statuseffecten na, zou dit perfect een Devil May Cry-game kunnen zijn.

Builds kun je ook verder verfijnen met je uitrustingen, al blijven we ook hier meer in het actiegenre dan in de diepgaande RPG vol nummers en berekeningen. Eén ding doet The Veilguard wel bijzonder slim met die uitrustingen en dat is de zeldzaamheidsgraad. Hier geen duizend verschillende spullen waarvan slechts 20 gouden blinkende de moeite zijn omdat ze Legendary als tag hebben. Vind je twee dezelfde dingen, dan upgraden die zichzelf naar het volgend niveau. En sommige van die ‘grijze’ spullen kunnen na upgrades echt wel pakken beter zijn dan wat je meteen van een hoge tier kan vinden, wat exploratie verder aanmoedigt als je echt de ultieme build wil. Een systeem dat alles de moeite waard maakt en je inventory clean houdt. Echt goed gevonden en toegepast.

Het enige minpunt van de gameplay zal dan ook zijn dat er net dat tikkeltje te weinig verandering van spijs is in je vijanden. Zowat elke “geheime” of sterke baas is een draak en het gepeupel zijn steeds een melee dude, tank en ranger maar dan in de kleuren van de locatie factie. Desalniettemin staat het niets in de weg van de powerfantasy die de gameplay is, en we hebben van begin tot einde plezier beleefd. Elk extra puntje in je build geeft hetzelfde gevoel als levellen in pakweg Diablo: “Yes! Benieuwd hoeveel slachtoffers ik deze keer in 1 combo kan maken.”

En ja, we menen dat dit het enige minpunt is. Normaal in dit genre staat hier steevast dat de camera tegenwerkt, maar dat is hier niet het geval. De aim assist is gul genoeg zodat je in het heetst van de strijd de focus kan bewaren en indien niet, dan bestaat de actieve pauze nog steeds om je de tijd te geven om dit bij te sturen. Het frustreert zo goed als nooit en in een avontuur zo lang en vol gevechten als deze, kan dit wel tellen.

Veilguard vakantieland

Over de hele lijn draait Dragon Age: The Veilguard eigenlijk uitstekend. Grafisch is het spel prachtig in zowel Fidelity als Performance mode maar ongeacht dewelke je kiest, zijn bugs of artefacten haast onbestaande. De artistieke directie is minder grauw dan de oude games en brengen daardoor echt het beste naar boven van de twintigtal locaties in het spel. Het is indrukwekkend om te zien – en oprecht een verademing – om weer eens een game te spelen die zo vlot draait. Deze review komt to stand op PS5, maar van collega’s horen we dat het op pc even vlekkeloos draait. Anno 2024 is dit niveau van optimalisatie (helaas) echt zeldzaam geworden.

De levels zelf zijn geen semi-open werelden meer zoals in Inquisition. Net zoals het verhaal en de gameplay beperkt BioWare de omvang van de ervaring om de kwaliteit te verhogen. Op grafisch vlak weliswaar, want het leveldesign doet zijn werk zonder echt noemenswaardig te zijn. Lineaire stukken worden hier en daar afgewisseld door doodlopende stukjes met loot en dat zal het zowat zijn voor 80% van de levels. Anderen zijn iets ingewikkelder met puzzels, maar hier maakt BioWare wel de fout om net zoals bij vijanden te weinig variatie te voorzien. De eerste keer een powerkey-puzzel tegenkomen is oké, de tweede keer verveelt het al maar de derde keer zie je het al van ver aankomen met één blik op de minimap. Zodra het niet rechtdoor gaat, krijg je dezelfde vier soorten puzzles voorgeschoteld. Ze zijn echter nooit ingewikkeld en vertragen dus het ritme van het spel niet, maar dit is zeker geen aspect waarvoor The Veilguard zal herinnerd worden.

Wat wel als een trauma zal bijblijven – althans voor de completionists onder ons – is de hoeveelheid prullaria die de levels bezaaien. Je kan geen stap zetten zonder te struikelen over een schatkist, crafting resource, extra lore of andere spullen die vooral bestaan om de verkorte aandachtsspanne van de nieuwe generatie spelers te accommoderen. En je kan ze ook moeilijk negeren, want wat als net daar die ene uitrusting ligt die je nodig hebt om te upgraden? Nu, het hangt echt volledig af van je eigen ingesteldheid natuurlijk maar objectief maakt het de levels ook gewoon wat voorspelbaar. Zie je een doodlopend stuk op de kaart, dan weet je exact al wat dit bevat.

Combineer die voorspelbaarheid en lineariteit met het flauwe schrijfniveau en het grootste gebrek van de wereld is overduidelijk: het leeft niet. Je kan je niet echt onderdompelen in de armoede van Minrathous, noch ga je er unieke content vinden door met bepaalde facties te interageren. Hetzelfde voor de andere – en enige andere – stad Treviso, waar absoluut niets buiten een café kan overtuigen dat hier echt mensen wonen en leven. Een café dat ook echte koffie serveert, al is er nooit een uitleg van hoe of waar die koffie plots vandaan komt in deze fantasiewereld. Doodzonde allemaal voor een RPG die anders zo mooi is.

Volledig ingesproken

Auditief is The Veilguard van dezelfde kwaliteit als zijn visuele presentatie. De soundtrack wisselt perfect af tussen opruiende symfonieën en ingetogen achtergrondmuziek wanneer het moet. De verschillende composities passen ook perfect bij hun respectievelijke levels en zijn, op de factieleiders na, bijna het enige dat persoonlijkheid geeft aan de verschillende uithoeken van Thedas. Geluidseffecten zijn ook bestand tegen het spektakel van de cutscenes en vele gevechten; perfect passend en ook heerlijk immersief dankzij de goed ingestelde 3D-audio.

Ook de stemacteurs, die indrukwekkend de meer dan 30 uur dialogen volledig inspreken, zijn uit hetzelfde hout gesneden als de soundtrack. Ze geven het beste van zichzelf, passen goed bij hun personages en weten ook perfect waar en wanneer de stem te verheffen of van intonatie te wisselen. Ze doen echt hun best met de dialogen die ze krijgen – en geloof ons dat is vaak meer dan die dialogen verdienen – maar geen enkele stemacteur kan aan de basis liggen van de kritiek op het verhaal. De pauzes tussen twee zinnen in de dialogen zijn ook lekker kort gehouden door de ontwikkelaars, waardoor gesprekken een natuurlijk tempo hebben. Weinig te bemerken in het audiodepartement, buiten dat het van dezelfde hoge productiewaarde geniet als de presentatie en gameplay.

Kingdoms of Amalur 2?

En laat dat nu eens de crux van deze review zijn. De uitvoering is absoluut top maar de inhoud is gewoonweg erbarmelijk. De beste stemacteurs ter wereld zouden verspild zijn aan dit verhaal, net zoals het beste vechtsysteem niets kan aanvangen met te weinig vijanden en de prachtige omgevingen die geen bal waard zijn als er geen leven in zit. En het spel is lang, meer dan 60 uur als je alles wil zien. Toch hadden we na afloop een hol gevoel ondanks het spelplezier, en kon het verhaal geen bitterdere nasmaak achterlaten dan dit hoopje ontoereikende fanfictie. Je begaat zeker geen miskoop met The Veilguard, maar je krijgt ook echt niet wat verwacht wordt van Dragon Age.

Misschien had het allemaal makkelijker geweest als EA dit in een andere franchise had gestoken zoals Reckoning. Het origineel was ook al een zeer lichte RPG met een enorme focus op actie en was met zijn half serieuze toon minstens even bemind als een “realistische” RPG. Het zit hem allemaal in de verwachtingen en hadden ze dat hier gedaan, dan waren we misschien niet zo ontgoocheld geweest door het verhaal terwijl we tegelijk verrast worden door de actie. Boven alles waren we vooral niet zo streng geweest met een developer die niet de kracht meer heeft om zijn loodzware erfenis te dragen maar wel veel meer in zijn mars heeft dan de meeste AAA-studios. Wie weet durft EA het volgende keer aan om creatieve vrijheid te geven aan een team dat het verdient in plaats van dit koste wat kost in een kraam te willen passen waar de marketingafdeling over beslist heeft. Het is en blijft natuurlijk EA helaas, maar dromen hebben ze gelukkig (nog) niet betalend gemaakt.

Dragon Age: The Veilguard is te koop bij bol.com

We ontvangen een kleine commissie als je iets koopt via onze partnerlinks.

Er kwamen dit najaar nog RPG’s uit:

• Diablo IV kreeg zijn eerste DLC genaamd Vessel of Hatred.
• De makers van Persona brachten hun expertise over naar de medieval fantasy setting in Metaphor: ReFantazio.
• Belgische studio Rablo Games laat je de schoenen van de slechterik vullen in de korte maar schattige Necro Story.