The Matrix Resurrections, het langverwachte nieuwe hoofdstuk van The Matrix, is er eindelijk. Er is al veel inkt gevloeid over dit project nog voor er 1 beeld te zien was. Van verrassende casting tot teleurstellende leaks, voor wie al eens regelmatig op sociale media zit was het moeilijk om zonder enige voorkennis zich neer te ploffen in de zachte bioscoopzetels. Warner Bros zet hoog in door deze recht tegenover Sony/Marvels Spider-Man: No Way Home te programmeren, maar zelfs zonder die tegenstander vrees ik dat Resurrections nog steeds het onderspit zou delven.
Het helpt natuurlijk niet dat maar de helft van het originele schrijversduo terug keerde voor deze film. Lana Wachowski liet zich echter wel bijstaan door David Mitchell (Cloud Atlas) en Aleksandar Hemon (The Lazarus Project) om een nieuw verhaal uit te dokteren. Het einde van The Matrix Revolutions was namelijk vrij definitief. Neo & Trinity vlogen kamikaze in Machine City om een einde te maken aan The Matrix. Het trio aan schrijvers moest een huzarenstukje leveren om de franchise weer tot leven te brengen. Het resultaat is een loshangende film, met heel vreemde keuzes.
Meta(verse)
De eerste helft van de film voelt aan als een komedieparodie van The Matrix, waarin de personages nog net niet elke 5 seconden knipogend kijken naar de camera. Thomas Anderson is in deze nieuwe versie van The Matrix de designer van een game genaamd Binary. Deze game bestaat in feite uit de gebeurtenissen van The Matrix-trilogie. Er wordt dus regelmatig gepraat over The Matrix als een stuk fictie, zoals dit dus in onze wereld het geval is. Thomas krijgt enorm veel lof voor zijn werk en wordt aangeprezen als een genie. In het begin van de film krijgt hij de opdracht (van hun moederbedrijf genaamd Warner Bros.) om een vervolg te maken op de trilogie, ondanks het feit dat er niets meer te vertellen valt én dat ze zworen geen nieuw verhaal meer te maken. *wink*wink*nudge*nudge* Snap je?
Er is een volledig segment waarin verschillende marketeers hun mening geven over wat The Matrix echt was. Is het porno voor de hersenen? Of waren het vooral de wapens en actie? De haat jegens marketing kon je ook al voelen in de Unreal Engine 5-demo van The Matrix waar Neo onomwonden zegt uit de buurt te blijven van marketeers. Moet ik dit interpreteren als één gigantische middelvinger naar Warner Bros omdat ze Lana dwongen een vervolg te maken? Is dit hele meta narratief een manier om te refereren naar The Metaverse, een concept sterk gelinkt aan The Matrix dat nu met sociale media meer op de voorgrond geraakt? Hoe het ook moge zijn, ik was al heel sceptisch voorheen en dit hele deel slaagde er helemaal niet in om mijn vertrouwen te winnen.
In zeker vorm keert Morpheus terug, deze keer vertolkt door Yahya Abdul-Mateen II. Binnenin de regels van The Matrix wordt daar wel de nodige uitleg voor gegeven, maar deze Morpheus voelt als godslastering. De mentor van Neo wiens grimas vastgebeiteld leek in steen, heeft nu een ongeziene frivoliteit. De term ‘parodie’ is tijdens dit deel nooit echt veraf.
Waar er mogelijks nog ene vorm van subtiliteit aanwezig was in de originele film, is er in The Matrix Resurrections geen greintje meer van te vinden. Met de elegantie van een olifant in een porseleinwinkel worden dezelfde woorden hergebruikt: keuzes, realiteit, echtheid. Hele zinnen worden herhaald om intertekstualiteit te forceren.
Belerend vingertje
Na een goed uurtje gaat het spreekwoordelijke gordijn open en krijgen we meer context over hoe de vork echt in de steel zit. De toon verschuift volledig en men probeert wat diepgang toe te voegen, maar het raakt in mijn ogen niet veel verder dan een belerend vingertje. De beste sciencefiction vertelt ons iets over onze maatschappij of over ons als mens, maar ik had het graag gewoon gezien in plaats van gehoord. Net als in de vorige films is er één personage dat uitgebreid zijn cynische blik op de wereld en The Matrix verkondigt. Zoiets ging misschien wel nog in 1999, maar momenteel zijn we toch al iets meer gewend. Om maar te zwijgen over het feit dat het personage zonder enige zweem ironie het woord ‘Sheeple’ gebruikt.
Er wordt ook een poging gewaagd om een nieuw concept te introduceren zoals bij de Bullet Time van de eerste film, maar in deze tijden schiet dat toch schromelijk te kort. Gelukkig zijn er enkele mooie actiescènes om ons zoet te houden. Ik kreeg echter op geen enkel moment terug dat gevoel van opwinding en fascinatie zoals ik die voelde bij de eerste trilogie. Ga dan liever even de nieuwe Christopher Nolan gaan kijken.
Voor wie is deze film?
Die vraag dwaalt nu al de hele tijd in m’n bovenkamer. Ik had heel graag een vlieg aan de muur geweest bij het schrijven van deze film, want ik voel een onderliggende woede en frustratie in deze film. Frustratie richting Warner Bros omdat ze de franchise weer nieuw leven willen inblazen. Frustratie naar de maatschappij. Frustratie naar de mensen die het concept van The Matrix hebben overgenomen om iets meer mee te doen of mensen mee te manipuleren.
Het is mijn theorie dat deze film gemaakt is puur voor Lana Wachowski. Ze liet vallen in een sessie tijdens Berlin International Literature Festival dat het verhaal ontstond uit rouw. Haar vader, moeder en vriend stierven allemaal kort na elkaar. De gedachte om Neo en Trinity terug te brengen voelde heel troostend. Binnen die sessie liet ze ook weten dat Warner Bros elk jaar de twee dames lastigviel met de vraag een vervolg te maken. Rouw kan een prachtig startpunt zijn voor elke vorm van kunst, maar is nooit een garantie. Spijtig genoeg mist The Matrix Resurrections daarvoor wat inhoud en innovatie.
The Matrix Resurrections is vanaf 22/12 te zien in de bioscoop.
