Tenet review: Christopher Nolan vindt de tijdreisfilm opnieuw uit

Tien jaar na Inception trekt Christopher Nolan dezelfde trukendoos open met de slimme actieblockbuster Tenet. Een inventief spel met tijd dat veel te snel voorbij is.

Nolan keert terug naar wat hij het beste doet. Net zoals zijn spirituele voorganger is Tenet een kraakfilm – met een wending – die je meeneemt op een intense rollercoaster langs exotische locaties. Dat kan korter: James Bond, maar maak het sciencefiction.

Er woedt een oorlog met de toekomst. Tijdens een gijzeling in een operagebouw, vergeet niet te ademen tijdens deze opener, bewijst een spion (John David Washington op een krachttoer) dat enkel hij de wereld kan redden. Hij, laten we hem de Protagonist noemen, krijgt daarbij de hulp van de alleswetende Neil (Robert Pattinson). Tijdens hun zoektocht naar de oorzaak van het einde van alles en iedereen kruipen ze steeds dieper en dieper in de schemerwereld, het in mist gehulde land waarin verdoken organisaties vechten om de macht over tijd.

Tenet toont een nieuwe manier van tijdreizen

Noem het niet tijdreizen, wel temporale inversie. Nolan geeft zijn eigen draai aan een voorspelbaar geworden scifi-idee. Een concept dat hij deze keer niet uitlegt met een lange les fysica. Het hoe en wat lost mondjesmaat, zodat die mondjes steeds verder en verder kunnen open zakken.

Probeer er niet over na te denken, voel het. Een nobele bedoeling, alleen voelen we nooit veel bij de berekende personages van de filmmaker. Washington speelt wel een menselijkere rol dan Cobb of Cooper ooit waren, iemand die spreekt zoals jij en ik en mopjes maakt uit nervositeit. Pattinson onthult subtiel een onuitgesproken band tussen hun personages. En wanneer Elizabeth Debicki (als uitzichtloze ouder, classic Nolan) en de verrukkelijk kwaadaardige Kenneth Branagh opduiken, wordt Tenet een intiemere film dan waarvoor reclame werd gevoerd.

Knipper met je ogen en je mist alles

Met bloeddrukverhogende gijzelingen, slimme inbraken en een carjacking in volle vaart perfectioneren Nolan en cinematograaf Hoyte van Hoytema hoe ze actietaferelen in beeld brengen (schermvullend in IMAX, twijfel dus niet over je zaalkeuze). De grootste truc, die van de film sciencefiction maakt, moet dan nog komen en de regisseur haalt echt alles eruit. Vloeken van verwondering bij zijn gegoochel is toegelaten. Niemand hoort je toch want de soundtrack van Ludwig Göransson overstemt alles. De componist mixt de bombastische tonen van Inception met de jagende synthesizers uit Mr. Robot.

Of Tenet een industrie kan redden die al veel te lang op zijn gat ligt, is een hoopvolle vraag voor morgen. Het is wel een intelligente blockbuster die samenvat wat Nolans dada is: spielerei met de tijd als fundering voor imposant spektakel. Tenet is exact wat je verwacht van Nolan. Onverwacht is de cast die van zijn protagonisten echte mensen maken.

Tenet speelt vanaf 26 augustus in de bioscoop.