In mijn queeste om meer Classic Literature te lezen, heb ik begin februari The Picture of Dorian Gray eindelijk opengeslagen. Het realistische horrorverhaal van Oscar Wilde was nog zo goed als onbekend voor me, wat straf is, want het boek is ondertussen al 131 jaar oud. Ondanks dat het zo lang geleden geschreven is, is het nog steeds enorm relevant.
Vereeuwigd op het canvas
The Picture of Dorian Gray, geschreven door Oscar Wilde, gaat over een man wiens schilderij net afgewerkt wordt door Basil Hallward, een kunstenaar. Dorian is een jonge twintiger, net aan de start van zijn leven en nog zeer beïnvloedbaar. Dit merkt vooral Lord Henry Wotton op, die de jonge man zijn hoofd vult met nieuwe inzichten en ideeën, waardoor hij al snel een Hedonistische levensstijl achterna jaagt. In een opwelling wenst hij dat hij voor eeuwig jong zou kunnen blijven, altijd zo prachtig als hij op het schilderij is afgebeeld. Hij vult zijn dagen met toneelstukken bekijken, boeken lezen, en muziek spelen en beluisteren. Hij realiseert zich niet dat zijn acties ook consequenties hebben en dat niet alles wat hij doet ook goede gevolgen heeft. Tot hij het schilderij van Basil eens beter bestudeert, en ontdekt dat zijn geschilderde gezicht rimpels krijgt, maar het zijne niet…
De eeuwige jeugd wordt door velen als het doel van hun leven gezien. De Instagram-influencers verkopen er enorm veel middeltjes voor, de tijdschriften vertellen ons de tips & tricks en de celebrities die we overal te zien krijgen, zien er, ook al worden zij ook ouder, steeds jonger uit. Daardoor is dit boek nog steeds zeer actueel. Op de een of andere manier slaagt Wilde erin om tegelijk een beeld van zijn leefwereld en van de onze neer te pennen. Of is onze maatschappij gewoon nog niet veranderd?
De Engelse High Society van de 19de eeuw is bijna te vergelijken met het algemene Twitter-publiek deze dagen. Een schandaal komt boven water en er wordt dagenlang over getweet, om daarna terug in de vergeetput te verdwijnen. De ene groep kijkt neer op de andere en andersom. Ze houden enkel gesprekken met mensen die ze graag hebben, die hun idealen en meningen delen.
Kunst blijft leven
The Picture of Dorian Gray leert ons dat het goed is om steeds je eigen plezier na te jagen, maar dat als je daarmee anderen schaadt, je niet goed bezig bent. Dat iedereen belangrijk is, ook al zijn ze van een lagere stand. Dit wordt zeer duidelijk gemaakt wanneer je de verschillende sterfgevallen, en de aandacht die er aan geschonken wordt, vergelijkt.
Wilde wil ons ook laten weten dat obsessies meestal niet goed aflopen. Basils obsessie met Dorian als puur onderwerp van zijn kunstwerken, als ongeschreven blad. Lord Henry’s obsessie met het veranderen van Dorian, zijn ideeën over het leven opdringen aan hem om zo van hem de perfecte persoon in de Lords ogen te maken. De obsessieve liefde van Sybil Vane, die al het andere laat vallen voor haar Prince Charming. Geen enkele van deze personen hun leven loopt echt zoals ze het willen, bij de ene al wat erger dan bij de andere. Elk van hen gebruikt Dorian om hun leven meer kleur te geven, maar Dorian doet exact hetzelfde met hen. En wanneer hij ze beu is, laat hij ze allemaal één voor één vallen. En vindt hij een nieuw speeltje.
Natuurlijk is kunst ook zeer aanwezig. Bijna elke actie van Dorian komt doordat hij beïnvloed is door kunst. Het schilderij dat zijn vriend maakte, de toneelstukken waar hij naar gaat kijken, het boek dat Lord Henry hem cadeau deed… Elk van deze kunsten hebben een invloed gehad op zijn leven. Net zoals wij boeken lezen en sommige van die boeken ons ons hele leven bijblijven, heeft ook Dorian zo’n boek. Het is door dit ‘Yellow Book’ dat hij enkele van zijn ergste acties onderneemt, en hij de persoon wordt die hij is op het einde van het boek. Kunst is nodig, leven zonder kunst is haast onmogelijk, maar Wilde waarschuwt ons dat we er ons niet in mogen verliezen. Dat we kritisch moeten blijven, en niet alles blind mogen volgen.
Ook de liefde komt veel aan bod in The Picture of Dorian Gray. Zo zie je heel duidelijk hoe bepaalde klasses de liefde bekeken. De High Society ziet het huwelijk als iets dat nu eenmaal moet, als je het nu wilt of niet. Meerdere Lords en Ladies laten merken dat ze eigenlijk niet gelukkig zijn, of het toch anders zouden willen, maar geen van hen verandert er iets aan. Enkel bij een aantal uitzonderingen merk je uiteindelijk dat ze toch nog blij waren, wanneer ze hun liefde verliezen. De lagere klasse ziet de liefde als een vlucht uit hun leven. Als ze de liefde in de hogere klasse zoeken, is het hun ticket naar ‘het betere leven’. Zoeken ze het lager dan ze al zijn, zijn ze gedoemd om altijd ongelukkig te zijn. Ook dit is een sterk beeld van de 19de eeuw. Dochters werden uitgehuwelijkt aan de beste kandidaat, of dit nu iemand was waar ze echt van hielden, of een invloedrijke vriend van de familie die nog vrijgezel was.
Oscar Wilde is nog steeds belangrijk
Dat Basil Hallward haast verliefd lijkt op de jonge Dorian, en Lord Henry de jonge man zelf wil verleiden, is geen verkeerde interpretatie van de tekst. Een nieuwe ongecensureerde versie van het boek, dat in 2011 uitgebracht werd, heeft een passage waarin Basil Hallward de volgende woorden zegt; “It is quite true I have worshipped you with far more romance of feeling than a man should ever give to a friend. Somehow I have never loved a woman.” Deze passages werden als vulgair gezien door het 19de eeuwse publiek en werden gecensureerd.
Dat deze referenties naar een meer intieme relatie tussen de mannelijke hoofdpersonages in het verhaal zit, zou voor mensen die Oscar Wilde kennen geen verrassing moeten zijn. Nadat hij de zoon van de Markies van Queensberry, Alfred Douglas, leerde kennen en met hem een zeer intieme relatie had, werd hij veroordeeld tot twee jaar cel. Dit omdat Alfreds vader hem had aangeklaagd voor sodomie. Die twee jaar in de gevangenis moest hij hard werk leveren, om zijn wil te breken. Een van de ‘machines’ die ze daarvoor gebruikten was de voorloper van de loopband. Sir William Cubitt vond in 1818 een soort oneindige trap uit, waar de gevangenen in een smalle ruimte uren lang een steile, zware trap moesten beklimmen. Door deze marteltechniek was Wildes gezondheid enorm achteruitgegaan toen hij vrijgelaten werd. Hij leefde zijn laatste jaren in ballingschap in Frankrijk, waar hij uiteindelijk bezweek aan een hersenvliesontsteking.
De geschiedenis en contextuele informatie rond dit boek is nog steeds actueel. Verschillende plaatsen op de wereld voeren nog steeds zware straffen uit tegen LGBT+-personen. Daarom is dit boek een echte klassieker. Een verhaal dat iedereen ooit gelezen moet hebben, al is het maar om zelf dingen te ontdekken, of nieuwe inzichten te verzamelen.
Meer artikels lezen over klassieke literatuur? Lees hier een vergelijking tussen Frankenstein en Dracula!
