Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

Zo bereid je je voor op de sfeer van Cyberpunk

In november (zucht) december is het eindelijk zover: het langverwachte Cyberpunk 2077 van CD Project Red, makers van The Witcher, komt uit. Voor we echter naar Night City trekken, is het misschien geen slecht idee om meer duiding te geven bij het cyberpunk-genre. Wat is het en hebben we het al elders gezien in andere media? Uiteraard kunnen we niet alle voorbeelden geven en is dit artikel niet bedoeld als een geschiedenis van het genre, maar we bieden wel een bloemlezing van de verhalen die ons bijgebleven zijn. Om je voor te bereiden op Cyberpunk 2077, kan het dus een leuk idee zijn om een van deze voorbeelden zelf nog eens te spelen, bekijken of lezen.

Geen 100% fictie

We rekenen niet elk sciencefictionverhaal bij het genre cyberpunk. Meestal kunnen we dit enkel doen wanneer er aan bepaalde criteria wordt voldaan, maar dit is uiteraard voor interpretatie vatbaar. Wij kozen ervoor om verhalen te tonen waarin je niet enkel een hoofdpersonage volgt, maar ook met veel nevenpersonages kan communiceren en kan zien hoe hun levens en die van de gewone mens zich in dystopische maatschappijen voltrekken. Daarom zal je in dit artikel bijvoorbeeld geen The Surge, Prey of soortgelijke verhalen terugvinden, hoewel hun plots eigenlijk ook een groot cyberpunkgehalte hebben.

cyberpunk prep
© CD Project Red / Dark Horse Books

Cyberpunk-verhalen spelen zich meestal af in de (redelijk nabije) toekomst op onze planeet. Een aantal elementen komen vaak terug: de technologie is herkenbaar, maar wel revolutionair ten opzichte van onze huidige maatschappij. Zo wordt er helemaal anders met privacy en zelfbeeld omgegaan. Dankzij nieuwe technologieën zijn er niet enkel nieuwe vormen van entertainment (of verslaving) zoals jezelf aansluiten op het internet, maar kan je ook je lichaam helemaal veranderen met behulp van allerlei aanpassingen zoals protheses en verschillende soorten implantaten. Sommigen doen dit omdat ze het zelf willen, anderen doen het echter omdat ze er door hun werkgevers toe gedwongen worden. Het zijn immers niet meer de regeringen, maar wel de grote bedrijven die de plak zwaaien. Hierdoor zijn de gewone mensen meestal enkel iets waard zolang ze kunnen werken, en leven ze in een ware dystopie.

© CD Project Red / Dark Horse Books

Cyberpunk-verhalen kunnen gezien worden als een waarschuwing: ja, het is sciencefiction en nee, onze technologie staat nog niet zo ver, maar elk jaar proberen ook bij ons bepaalde bedrijven meer invloed te krijgen op de politiek of bespioneren en controleren ze hun werknemers of andere burgers door middel van apps of toestellen.

Een paar voorbeelden

Shadowrun

Wie cyberpunk zegt, zegt Shadowrun, een reeks bestaande uit tabletop RPG’s en videogames. In dit universum begeven we ons naar de tweede helft van de 21e eeuw en worden magie en technologie gecombineerd. Na het opeens verschijnen van magie en magische wezens zoals draken verandert het leven op aarde zoals we het kennen helemaal. Mensen veranderen in orks of trollen en nieuwe baby’s kunnen opeens dwergen, elfen of nog andere wezens worden. Door technologische evoluties kunnen mensen hun eigen lichaam aanpassen ten koste van de connectie tussen hun ziel en lichaam, en het internet is een groot neurologisch netwerk geworden. Megabedrijven controleren – soms onder de leiding van een draak! – met hun eigen legers steden of landen en huren Shadowrunners in, huurlingen die aan bedrijfsspionage en -sabotage doen.

© Harebrained Schemes / paradox interactive

Overigens scheidt Wallonië zich in dit universum na een grote ecologische ramp (waarbij de Lage Landen overspoeld worden door chemische stoffen die zelfs later nog aanwezig zijn) af van Vlaanderen (niet omgekeerd!) en stopt België te bestaan. Ook Brussel wordt een autonome (stads)staat. Na een tijdje wordt wat er nog overblijft van Vlaanderen en Nederland samengevoegd. Veel burgers werken voor een hongerloon in de massieve haven Europort op de ruïnes van Rotterdam.

Cyberpunk 2020/Red (ttrpg)

Uiteraard kan je je voorbereiden op het komende videospel door de tabletop RPG waarop het gebaseerd is te spelen. Ook in de originele games in deze reeks doet onze wereld het immers niet zo goed. De traditionele grootmachten hebben het moeten afleggen tegen megabedrijven die soms letterlijk oorlog voeren om steden of gebieden te kunnen controleren. Natuurrampen, kernoorlogen en hongersnood hebben de wereld geteisterd (en doen dit nog). Sommige mensen zijn verslaafd aan een heel extreme vorm van virtuele realiteit, braindance, en sluiten zich volledig af van de buitenwereld. Je kan niet enkel heel kleine maar ook grote delen van je lichaam vervangen door cyberware. De geëvolueerde maatschappij zorgt ervoor dat je mentaal kan lijden aan technoshock, waarbij het niet kunnen omgaan met al deze veranderingen leidt tot mentale gezondheidsproblemen. Misdaad en corruptie beleven hoogdagen. Megabedrijven proberen elkaar de loef af te steken, en georganiseerde bendes maken deel uit van het straatbeeld. 2020 was in onze wereld niet meteen een schitterend jaar, maar in het Cyberpunk-universum is het allemaal nog wat erger.

© CR. Talsorian Games

Deus Ex

In deze videogame-reeks zijn het niet enkel de megabedrijven, maar ook een aantal mysterieuze groepen die de controle over de maatschappij of de wereld proberen over te nemen. Er is een massieve kloof tussen rijk en arm. De games stellen constant in vraag of nieuwe technologieën eigenlijk wel positief zijn voor de maatschappij. Zo lijden de mensen in de originele games onder een nanovirus (waarvoor je meestal enkel een geneesmiddel krijgt als je tot de elite behoort, en staat er een AI te popelen om de heerschappij over te nemen. In de recenter uitgekomen prequels, Human Revolution en Mankind Divided, zorgen lichaamsverbeteringen ervoor dat mensen wel veel sterker, slimmer of socialer kunnen worden, maar ook dat ze verslaafd raken aan de medicijnen waarmee hun lichaam hun verbeteringen aanvaardt of dat wie geen verbeteringen wil economisch vaak achtergelaten wordt.

© Square Enix

Final Fantasy VII (en de Remake)

Ook een van de absolute game-klassiekers is een cyberpunk-verhaal. Heel de planeet Gaia is in principe overgenomen door één energiebedrijf, Shinra. Zij controleren zo goed als alles en zelfs in de grootste stad, Midgar, is de burgemeester slechts een marionet. Deze stad is verder nog onderverdeeld in sloppenwijken, met letterlijk erboven een massieve plaat waarop een aantal fortuinlijke burgers en machtshebbers leven. Hoewel de arme bevolking in de sloppenwijken het daglicht van buiten de plaat wel kan zien, zien ze boven zich enkel een metalen plafond. Shinra gebruikt verder nog letterlijk de ziel van de planeet als energie, wat ervoor zorgt dat de protagonisten van het spel in het begin proberen om de planeet te redden door Shinra’s reactors te saboteren. Qua technologie zijn er auto’s en geweren, maar ook materia: gecondenseerde natuurlijke energie die je speciale krachten of vaardigheden kan geven. 

Verrassing: het megabedrijf is niet zo lief. © Square Enix

Blade Runner & Blade Runner 2049

Hoe kunnen we een lijst maken over cyberpunk en de klassieker der klassiekers niet vermelden? Blade Runner is een verplichte stop in je reis naar Night City! Je volgt Rick Deckard, een premiejager gespecialiseerd in zogenaamde ‘replicants’. Zijn doelwitten zijn menselijk ogende robots, amper met het oog te onderscheiden van ons. Wanneer een replicant weigert zijn werk uit te voeren, wordt er een Blade Runner gestuurd om die neer te halen. Deckard leert gaandeweg dat de grens tussen mens en robot vervaagt en moet stilstaan bij de vraag: “Wat maakt een mens menselijk?”. Het vervolg, geregisseerd door Denis Villeneuve, borduurt verder op de filosofische vraag en slaagt er niet alleen in om een eervol vervolg te maken, het zorgt er ook voor dat het origineel nog beter is. Een werk dat zo goed is dat het retroactief het origineel in een nóg beter daglicht zet. Een kleine extra tip: ter promotie van de sequel werd er een korte anime gemaakt. Wat me naadloos brengt tot mijn volgende aanrader.

© Warner Bros.

Akira

Deze anime/manga wordt in één adem genoemd samen met alle andere grondleggers van het cyberpunk-genre, en met goeie reden. Akira is één van de eerste animatiefilms uit Japan die internationaal doorbrak. We volgen een motorbende in Neo-Tokio, in het jaar 2019. Twintig jaar voordien werd het oude Tokio door een nieuw soort bom platgelegd, wat het startschot werd voor Wereldoorlog III. Akira wist critici en fans te overtuigen vanwege de verbluffende animatie en ongelooflijke energie. Door zijn bloederig geweld werd Akira een voorbeeld van hoe animatie wel degelijk een volwassen publiek kan aanspreken.

© Pioneer Entertainment

Altered Carbon

Ook Altered Carbon, de Netflix-reeks (en de daarop gebaseerde boeken) mogen niet ontbreken uit deze lijst. De dystopische wereld gevuld met neon zal je direct herkennen van uit Blade Runner.  We bevinden ons 300 jaar in de toekomst. Je bewustzijn kan gedigitaliseerd worden en menselijke lichamen kunnen zo verwisseld worden. Dood, zoals wij die kennen, bestaat niet meer in deze wereld. Een rijke ondernemer huurt een huurling in om een moord op te lossen. De moord op zichzelf. De reeks werd spijtig genoeg na 2 seizoenen stopgezet.

© Netflix

Neuromancer

De bron van dit alles. De grondlegger van het cyberpunk-genre. William Gibsons Neuromancer uit 1984 wordt door alle fans van het genre op handen gedragen vanwege dit boek. Hij wist met dit boek al thema’s naar voren te schuiven zoals artificiële intelligentie, virtuele realiteit en genetica. De term cyberspace werd hier gepopulariseerd, echter in het boek wordt cyberspace omschreven als de Matrix, ongetwijfeld een inspiratiebron voor de gelijknamige film. Een aanrader voor wie de geboorte van het genre wil lezen. Om te zien waar het allemaal begon, en te vergelijken met wat het geworden is.

© Josan Gonzalez

Tot in Night City

Dit was zoals gezegd slechts een kleine bloemlezing van meer bekende games die je ook onder de noemer cyberpunk zou kunnen plaatsen. Hoewel de maatschappijen in deze games en verhalen bijzonder deprimerend kunnen zijn, blijft de narratieve sfeer erdoor wel altijd heel interessant. Binnen een paar weken kunnen we ons dan eindelijk ook verdiepen in wat misschien wel hét summum van cyberpunk in videogames zou kunnen worden: Night City in Cyberpunk 2077.

Total
0
Shares
Een reactie achterlaten
Gerelateerde artikels