In 1963 verscheen de eerste issue van de X-Men. Niet direct de meest succesvolle creatie voor Marvel Comics die ooit uit de breinen van Jack Kirby en Stan Lee kwam gerold. De echte glorie voor deze serie begon bijna 20 jaar later in 1980. In 2023 viert Marvel de 60ste verjaardag van de X-Men en dat doet het met kleine mini events zoals de miniserie X-Men: Days of Future Past – Doomsday waarvan het eerste deel op 12 juli in de winkel ligt.
Mark Guggenheim en Manuel García keren in deze vierdelige miniserie terug naar de wereld van Days of Future Past en vertellen het verhaal van het uiteindelijke lot van al die X-men die we als lezer in de oorspronkelijke verhalen deels hebben gemist.
Days of Future Past of hoe het begon
Een beetje comiclezer hoort deze verhaallijn te kennen. Niet zozeer vanwege de inhoud, maar meer vanwege de overdadig gerecyclede cover die elk jaar wel weer op lijkt te duiken op een andere comic. Je zou bijna vergeten dat de plaat echt impact had toen deze de voorkant van Uncanny X-Men #141 sierde in 1981. Er was nog geen internet of een catalogus waardoor je als lezer pas in de krantenkiosk zag wat voor avonturen de X-Men zouden beleven. Deze ontwikkeling in het verhaal kwam dan ook uit het niets.
Vanuit een dystopische toekomst wordt de geest van een oudere Kitty Pryde getransporteerd naar het heden. Daar neemt ze het lichaam van haar jongere zelf in bezit en waarschuwt ze de X-Men voor iets wat komen gaat. Ze moeten senator Kelly beschermen tegen een aanslag van de Freedom Force. Wanneer Kelly vermoord wordt zullen de mutanten definitief in het verdomhoekje worden geplaatst. De Sentinels zullen hen opjagen en in kampen stoppen. Nu ja, de overlevenden dan. De rest sterft. Sterker nog, de Sentinels maken zich ook op om de aarde ten gronde te richten aangezien de rest van de wereld nogal geschrokken is van Amerika’s reactie tegen haar mutante bevolking en militair ingrijpen overweegt. In twee aparte verhalen binnen evenveel issues vechten de X-Men zich naar een oplossing.
Het verhaal vond plaats binnen de toch al niet misselijke run van Chris Claremont en John Byrne en wist een cultstatus op zichzelf te bereiken. Maar daarmee was het voor dit alternatieve universum nog niet gedaan. In de eerste plaats zou Rachel Summers, de dochter van Jean Grey en Cyclops in deze alternatieve toekomst, in het heden terechtkomen en haar plekje krijgen tussen de X-Men en later Excalibur.
Vervolgen a-go-go
In 1990 verscheen ook het onvermijdelijke vervolg getiteld Days of Future Present. Dit verhaal speelde in de annuals van de X-Men, New Mutants, Fantastic Four en X-Factor van dat jaar. De volwassen zoon van Mr. Fantastic en de Invisible Woman – Franklin Richards (afkomstig uit het tijdvak van de Days of Future Past) – reist terug in de tijd naar een moment waar hij zich prettig voelde. Met zijn niet onaanzienlijke krachten probeert hij de wereld te herscheppen naar het beeld dat hij zich herinnert uit zijn kinderjaren. Het spreekt voor zich dat de getroffen teams hier niet op zitten te wachten. Vooral ook omdat de gevreesde mutantenjager Ahab (Ja, de Moby Dick-verwijzing is geen toeval) en zijn ‘honden’ achter Franklin aankomen.
Dit tweede verhaal is wat wisselvallig vanwege het grote aantal creatieve teams en comics waarin het is verspreid. Eigenlijk is alleen de conclusie van Chris Claremont en de magistrale Art Adams echt bijzonder te noemen.
It’s only a battle, Richards. And the beauty is — The HORROR for you — I know how the war ends. Whatever you do to me now…you’ll still meet me in the days to come.
De laatste bijdrage aan dit verhaal waar je nog blij van kan worden zijn de Excalibur-comics (67, 94). Ze haken voor een belangrijk deel in op het einde van Days of Future Past. Wat gebeurde er bijvoorbeeld met de oudere Kitty Pryde nadat ze werd teruggeflitst? Zijn de Sentinels verdreven? Deze comics geven er een antwoord op. Geen definitief antwoord, aangezien er dus een miniserie aankomt.
Over het resterende materiaal dat bestaat uit een Hulk-verhaal en een soort prequel op Days of Future Past dat eind jaren negentig in Wolverine verscheen, zullen we het niet hebben. Hooguit als curiosa. Waarom? Het is gewoon niet zo goed en ook nog eens overbodig. Hetzelfde geldt voor de Years of Future Past-miniserie die in 2015 verscheen als een tie-in voor het Secret Wars-event wat toen de Marvel Comics beheerste. Het is voornamelijk overbodig omdat het letterlijk niets aan het verhaal toevoegt.
Uiteindelijk was Days of Future Past een gelopen koers. Oudere comicfans mogen, terecht, weleens klagen over de doodse jaren negentig. Dat onfortuinlijke decennium waarin al het leven uit de Amerikaanse superheldencomic werd geperst. Toch bloeien er in de meest dorre woestijn soms wat bloemen. In de jaren negentig nam de Age of Apocalypse het stokje over als alternatief X-toekomstverhaal. Bovenstaande quote had een prima einde kunnen zijn.
In juli gaan we dus zien of er alsnog een hoofdstuk toegevoegd gaat worden aan Marvel’s beroemdste alternatieve tijdlijn.
