Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

Doom viert zijn 30ste verjaardag

In 2023 is het maar liefst dertig (!) jaar geleden dat Doom verscheen. Om de volledige opkomst en impact van dit spel te begrijpen, zullen we eerst moeten begrijpen wie de ontwikkelaars waren. Daarvoor reizen we naar Texas om kennis te maken met…

ID Software

Het werd in 1991 opgericht door John Carmack, John Romero, Tom Hall en Adrian Carmack. De heren kenden elkaar al van hun gezamenlijke tijd bij Softdisk, waar ze werkten aan allerlei spelletjes die via zogenaamde Disk-tijdschriften werden verspreid. Een samenwerkingsverband met het bedrijf Apogee (het latere 3D Realms) leerde hen werken met het zogenaamde Shareware-model en dat stimuleerde hen om een eigen bedrijf te starten. ID Software is bekend geworden vanwege zijn invloedrijke en revolutionaire spellen in de gaming-industrie. De titel waarmee het voor hun begon was Wolfenstein 3D.

Wolfenstein 3D was het eerste echte first-person shooter-spel (FPS) en werd uitgebracht in 1992. Het spel was ontwikkeld voor MS-DOS-computers en was een groot commercieel succes. Het speelde zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en plaatste de speler in de rol van een gevangene die probeerde te ontsnappen uit een nazi-gevangenis.

Wolfenstein 3D was een van de eerste spellen die gebruikmaakte van geïmproviseerde 3D-graphics en een eerstepersoonsperspectief, wat een nieuwe dimensie gaf aan de gameplay. Het was ook een van de eerste pc-spellen met een gevarieerd wapensysteem en een groot aantal zeer plezante bosses.

De game was zo populair dat het een nieuw subgenre van first-person shooter-spellen creëerde en de weg baande voor andere spellen zoals Doom.

Doom begint…

Het spel begon als een prototype genaamd “Green and Pissed” door een groep programmeurs bij ID Software, waaronder John Carmack, Tom Hall en John Romero. Ze wilden een spel maken dat de snelheid en grafische mogelijkheden van Carmacks nieuwste engine volledig zou benutten. Na verloop van tijd ontwikkelde het prototype zich tot Doom, en werd uiteindelijk uitgebracht voor MS-DOS-computers (Lees: pc’s).

Het verhaal van Doom draait om een marinier die naar de planeet Mars wordt gestuurd om een ​​onderzoeksfaciliteit te onderzoeken die is overgenomen door demonische wezens. Spelers moeten de demonen verslaan en de faciliteit bevrijden. Veel meer had het verhaal verder niet om het lijf omdat de filosofie van de makers was dat verhalen in een game hetzelfde nut hebben als verhalen in pornofilms. Het hoort erbij maar het draait om de actie.

Doom was zo’n succes omdat het een combinatie was van snelle actie, een angstaanjagende sfeer en uitstekende graphics voor die tijd. Carmack had de engine voor Wolfenstein 3D verbeterd waardoor het mogelijk was om een illusie van diepte aan te brengen in het ontwerp van de levels. Door een trucje was het ook mogelijk om gebruik te maken van texture mapping, een bekleding voor de decors en sprites bestaande uit JPG-files. Hierdoor zagen de sprites en achtergronden er realistischer uit dan in andere spellen die een 3D-effect vaak stimuleerde, door middel van grote polygonen.

Na Doom II verscheen Quake en dat spel was het eerste spel wat daadwerkelijk 3D was.

doom

Shareware was de norm

Het spel werd verspreid door middel van het shareware-model waar de ID Software eerder ervaring mee had opgedaan. Ze gaven het eerste deel van de game gratis weg. Latere delen van het spel moest je apart aanschaffen. Dat zorgde ervoor dat de game relatief snel werd verspreid via allerlei Bulletin Board-systemen, computers waarnaar je kon inbellen met een modem om vervolgens Doom te downloaden via je telefoonlijn. Hierdoor hoefde de studio niet te investeren in het maken van fysieke verpakkingen en de distributie en kon men zich volledig richten op de ontwikkeling van de games. (Al zouden ze dit alsnog doen voor latere games. )

De onvermijdelijke sequel

Doom was een commercieel succes en zoiets smaakt altijd naar meer. In 1994 verscheen het vervolg getiteld Doom II: Hell on Earth. Net als zijn voorganger, speelt Doom II zich af in een sciencefiction-setting, waarbij de speler de rol van een marinier speelt die demonen moet verslaan en de planeet moet redden van een invasie. Echter, in tegenstelling tot het origineel, speelt het verhaal van Doom II zich nu af op aarde en niet in de hel of op Mars.

Dit tweede deel bevatte geen grootse verbeteringen. Er waren meer levels die vooral langer en complexer waren qua opbouw doordat de computertechnologie inmiddels weer was verbeterd. Er was een extra wapen en wat nieuwe boss monsters.

Een ander voordeel was de multiplayeroptie die was verbeterd waardoor het aantrekkelijker werd om samen met je vrienden een LAN-party te houden. Je pc meenemen naar het huis van een van je vrienden, een netwerk bouwen en dan samen elkaar overhoop schieten in je favoriete level. (Ja, het internet was nog niet ontsloten. De jaren negentig waren best zwaar! Maar gamers hadden wel een toponditie. Loop jij maar eens een kilometer of twee met je volledige pc bij je.)

Doom II verkocht dusdanig goed dat het door het marketingbedrijf PC Data werd geduid als de derde best verkochte game tussen 1993 en april 1998.

To mod or not to mod

De code van Doom (en Doom II) was dusdanig opgezet dat het voor hobbyisten een peulenschil was om editors te programmeren waarmee ze hun eigen maps konden bouwen. Dat is iets wat dan ook gretig gebeurde. In latere Doom-edities die op cd-rom verschenen, stonden letterlijk honderden levels die door gebruikers waren gemaakt.

Toen ID Software de sourcecode van het spel eind jaren negentig vrijgaf, was het hek van de dam. In 2023 is er nog steeds een zeer actieve Doom-community die het spel levend houdt en soms met erg creatieve uitbreidingen komt.

Er is bijvoorbeeld een serie levels die gebouwd zijn in een cyberpunk-stijl en ook een complete recreatie van de eerste Zelda-game in Doom. Echt waanzinnig om te zien.

doom

De impact van de Doom-games

  • Hoewel de eerste Doom-games niet zuiver 3D waren pionierde ID Software wel deze techniek. Hierdoor was het mogelijk om relatief eenvoudig complexe werelden in elkaar te zetten. Een bijkomend voordeel was dat het de pc neerzette als een geschikt platform voor actiespellen.
  • De opmars van deze technologie betekende dat er een einde kwam aan een bijzondere periode in videogaming. De FMV (Full Motion Videos)-era ,waarin softwarehuizen dachten dat ze filmstudios waren, doofde uit. Men besefte dat ze een te duur product maken dat eigenlijk veel te beperkt was in het gebruik. (Hierin zit overigens voer voor een nieuw artikel.)
  • De doorbraak van Doom droeg in belangrijke mate aan het marginaliseren van de point-and-click adventures, een dominant genre op de pc. De gemiddelde pc-gamer veranderde door de instroom van Doom-spelers van een stereotype nerd tot een doorsnee puber. De adventuregame was in verhouding een stuk trager dan de Doom-achtige spellen. Toen Half-Life in 1998 debuteerde en een sterk verhaal combineerde met typische FPS-elementen was de adventure echt dood.
  • Nu we het toch over Half-Life hebben… Valve Software, de studio achter deze klassieker, liet zich bij het bouwen van deze game inspireren door Doom. Half-Life draaide op een aangepaste Quake-engine die was gelicensieerd bij ID Software. Het Steam-systeem waar veel gamers anno 2023 gebruik van maken, was geïnspireerd door de wijze waarop ID Doom en Doom II wist te distribueren richting de spelers.
  1. Speel Doom online
  2. NOCLIP – De Doom-documentaire
  3. Koop Masters of Doom bij bol.com

We ontvangen een kleine commissie als je iets koopt via onze partnerlinks.

Total
0
Shares
Gerelateerde artikels