C’mon C’mon leert ons luisteren naar elkaar en naar kinderen

In C’mon C’mon speelt Joaquin Phoenix een van zijn meest alledaagse maar impactvolle rollen ooit, waarmee hij vooral jong natuurtalent Woody Norman in het spotlicht zet. Zij maken van de tedere en soms hartverscheurende zwart-witfilm nu al een van de beste films van het jaar, die wij vorig jaar al konden zien op Film Fest Gent.

Stap 1: Luisteren

Johnny (Joaquin Phoenix) is radiojournalist en werkt aan een reeks reportages over hoe de jeugd de toekomst ziet. Samen met zijn producers reist hij de VS af om kinderen en jongeren te interviewen. Tijdens zijn stop in Detroit belt Johnny voor het eerst sinds de dood van hun moeder een jaar eerder naar zijn zus Viv (Gaby Hoffmann). Ondanks die lange radiostilte vraagt Viv aan Johnny om naar LA te komen en een paar dagen op haar zoon Jesse (Woody Norman) te passen. Zij moet namelijk naar Oakland om te zorgen voor haar ex-man Paul (Scoot McNairy), die heel erg worstelt met zijn mentale gezondheid en geen hulp wil aanvaarden.

Eerder onverwacht bouwen Johnny en Jesse al snel een band op. Alleen wordt een paar dagen al snel veel langer en moet Johnny opnieuw rondreizen voor zijn reportages. Hij mag Jesse uiteindelijk meenemen op roadtrip, maar die reis kent heel wat ups en downs waarbij oom en neefje elkaar en zichzelf leren kennen.

Stap 2: Een connectie maken

Goed kunnen luisteren is een van de meest onderschatte kwaliteiten die een mens kan hebben. Als je goed kan luisteren, ben je echt aanwezig. Je toont dat je oprecht interesse in iemand hebt door niet te onderbreken. Het is iets waar ook ouders het soms moeilijk mee hebben, zeker bij hun eigen kinderen. Je hebt die jonge persoon op de wereld gezet, dus jij zal wel meer weten dan hen?

Ook Viv heeft daar moeite mee. Jesse is een atypisch kind dat van complotten en obscure weetjes houdt en soms doet alsof hij een wees is. Met hem communiceren is niet altijd even makkelijk, en ze is dan ook bezorgd over hoe Johnny met hem zal omgaan. Johnny heeft dan wel geen kinderen, maar naar hen luisteren is op dat moment wel zijn beroep. Hij weet dus ook hoe hij iets meer uit Jesse kan krijgen dan zijn moeder. Hij laat hem soms gewoon vertellen en dat schept vertrouwen.

Maar de band die ze hebben, is fragiel omdat Johnny zo lang uit het leven van zijn opgroeiende neefje was en ook niet echt op zijn vader, die andere belangrijke man in zijn leven, kan rekenen. Jesse daagt hem dus een paar keer uit, waardoor ook Johnny soms zijn geduld verliest. En dat zorgt bij Jesse dan weer voor onzekerheid, omdat hij hem misschien ook zal verlaten.

Ook als je geen kinderen hebt, komt de film best wel aan. Het is opvallend met hoeveel kinderen bezig zijn, zowel Jesse als de geïnterviewde jeugd. Oudere generaties werd nooit geleerd om over hun emoties te spreken, maar kinderen zijn vaak goudeerlijk en stellen zich kwetsbaar op. En daar kunnen volwassenen—en dus ook Viv en Johnny—iets van leren. Moeilijke momenten doen ons soms in onze schulp kruipen terwijl we eigenlijk nood hebben aan een gesprek. Op dat moment moet je je innerlijke kind misschien nog eens laten spreken. C’mon C’mon heeft veel te zeggen, maar doet dat op een subtiele, bijna minimalistische manier.

Stap 3: Een verhaal maken

Joaquin Phoenix staat bekend om zijn flitsendere rollen, maar wat voor een geweldige acteur hij is, bewijst hij in zijn subtielere. Als Johnny is hij meer open en zachtaardig dan hij tot nu toe op het scherm liet zien. In kleine momenten zoals een blik of een bepaalde beweging toont hij hoe moeilijk hij het soms vindt om voor Jesse te zorgen of hoe hij worstelt met zichzelf en hoe erg hij hem zal missen na hun tijd samen. Het is een kwetsbare vertolking waarmee Phoenix duidelijk op de achtergrond blijft en Woody Norman zo het hart van de film wordt.

Want wat een natuurtalent is hij. De (nu) 12-jarige Brits acteert alsof hij nog nooit iets anders gedaan heeft, met de spitsvondigheid en durf om Phoenix meer dan bij te benen zonder irritant te worden. Sorry, bij kinderen in films gaat mijn irritatiemeter nogal snel de hoogte in. Een ander paar acteurs zal hun best moeten doen om hun chemie te overtreffen. Een odd couple-vibe waar ook verrassend veel humor uit voortvloeit naast de vele pakkende momenten.

Verhalen zijn belangrijk in Johnny’s leven, en ook in de regie en het scenario van Mike Mills. Een spanningsboog is er in deze film zo goed als niet. Hij focust op de kleine momenten in het leven, zoals Johnny en Jesse die wandelen, eten, een interview voorbereiden, bad- en bedtijd. Viv komt in beeld aan de telefoon en nooit als ze bij Paul is. Flashbacks naar toen het gezin nog compleet was zijn korte flitsen. Mills gebruikt in plaats daarvan andere verhalen om dingen duidelijk te maken. Fragmenten van boeken en essays afgewisseld met sfeerbeelden van de steden waar ze interviewen en korte stukjes uit die interviews die ook als bindmateriaal dienen.

Die combinatie maakt het script zo natuurlijk als de vertolkingen. De film deed me daardoor bij momenten hard denken aan het fantastische Frances Ha van Noah Baumbach. En natuurlijk ook door de prachtige zwart-witcinematografie van Robbie Ryan. Hij speelt met contrast, maar ook met scherpte, schaduwen en lichtweerkaatsingen. Al die zachtheid gaat perfect hand in hand met de muziek van Bryce en Aaron Dessner van The National, die met eenvoudige melodieën en instrumenten de emotie onderlijnen. Perfecte films bestaan niet, maar C’mon C’mon komt voor ons dicht genoeg.

C’mon C’mon is vanaf 26 januari te zien in de bioscoop.