We zouden het bijna vergeten in onze huidige popcultuur. Elke geekshop ter lande stelt zakken vol merchandise en FUNKO-popjes te koop van steeds weer dezelfde reeksen die ondertussen zo incontournable zijn geworden in onze samenleving. We spreken niet meer over films, maar over universa, zoals het MCU, Potterverse en anderen. Maar als we spreken over universa, werelden die naast mekaar bestaan, dan is er maar één boek dat alles kan verbinden. In onze superheldenmanie is de fantastische trilogie van Philip Pullman steeds over het hoofd gezien. Maar vrees niet, minnaars van de goede fantasie! De tijd dat His Dark Materials stilgezwegen werd, ligt achter ons. Met HBO die nieuw leven in de boekentrilogie blaast, lijken we te beginnen aan een nieuw epos en fandom. Niet alleen wij hebben het nodig, maar ook HBO is stevig op zoek naar “de volgende Game of Thrones”. His Dark Materials lijkt hun poging om net dat grote gapende gat in te vullen. Onze redactie bekeek al de eerste vier afleveringen van de reeks.
Niet zo gouden verleden
Het is niet de eerste keer dat men probeert de trilogie van Pullman naar onze schermen te brengen. Met de film The Golden Compass is er al een verdienstelijke high-budget poging gebeurd om het verhaal van Lyra Belacqua en haar daemon Pantalaimon te vertellen. Ondertussen al ongeveer twaalf jaar geleden. Maar de boeken van Pullman zijn op zijn minst controversieel te noemen, om niet te zeggen dat de boeken tot op heden in sommige katholieke kringen nog verboden zijn. Om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken, ging de film (zeker vanuit de studio) toen erg voorzichtig om met de maatschappijkritische angel van het originele werk (vooral gericht naar de corruptie in de Kerk) en verviel daardoor in een avonturenfilm zonder meer. Een stand-alone verhaal met geforceerd happy end dat nergens écht kon landen. Een film waar ook regisseur Chris Weitz achteraf van vertelde niet trots op te zijn. En dat vertaalde zich dan opnieuw in een teleurstellend cijfer. Ik huil wel dat we door de tijd heen Sir Christopher Lee als big bad hebben moeten afgeven aan de tand des tijds.
The Golden Compass was een stand-alone verhaal met geforceerd happy end dat nergens écht kon landen.
Het is duidelijk dat His Dark Materials (HBO) komaf wil maken met deze brakke geschiedenis. De glorie van Pullmans werk in alle ere herstellen, het moest ooit eens gebeuren. Die wens, die passie is reeds tastbaar in de eerste vier afleveringen die we konden zien van de nieuwe reeks. Wanneer een verhaal de ruimte krijgt om te ademen en zaken in een langer traject kan opbouwen, voel je een duidelijkere visie van het potentieel dat verscholen zit in de verhaallijn. Kleine subtiele details als geniaal geplaatste easter eggs voor wat komen zal. Waar de hele verhaallijn van The Golden Compass in een film van 2 uur gepropt was, bestaat elke aflevering van His Dark Materials uit ongeveer een uur materiaal. Een belangrijke extensie van het kader waarin je dit verhaal kan vertellen en dat is niets minder dan positief.
Hetzelfde, maar meer
We krijgen weliswaar hetzelfde verhaal van Lyra Belacqua die op zoek gaat naar haar vriend Roger, maar de toon van de wereld, bredere context en mysterie rond de verschillende personages wordt uitermate bewaakt. De diversiteit van het concept dat je ziel een dier is, komt veel harder naar voren. Het is veel duidelijker dat de kidnapping van Roger nu vooral een katalysator is, eerder dan het centrale plotpunt op zich. Belangrijke personages voor de trilogie, zoals Lord Boreal, die zelfs uit de film geschreven was, worden nu van in het begin geïntroduceerd. Meer nog, hij krijgt zelfs de verhaallijn die hij verdient. Maar je hebt nooit het gevoel alsof het verhaal opzettelijk vertraagt noch langdradig aangepakt. Het vliegt daarentegen als een stoomtrein voorbij en blijft je bombarderen met een mengelmoes aan belangrijke plotpunten. De reeks wil je duidelijk alert en aandachtig houden. De grote inclusie van het Magisterium bewijst ook dat de reeks zeker geen schroom heeft om de duidelijke parallel die Pullman zelf legde naar de Kerk en het Christendom één op één door te zetten.
Daemonische cast
Het is ook niet de minste cast die zich achter deze serie schaart. Met James McAvoy als Lord Asriel en Ruth Wilson als een zeer intense Marisa Coulter, hebben we twee powerhouses op het scherm die zichtbaar genieten van hun rol in dit epos. Ook oude HBO-veteraan knuffelbeer James Cosmo (ook wel Jeor Mormont in Game Of Thrones of Father Kellan Ashby in Sons of Anarchy) biedt moeiteloos gestalte aan Farder Coram, de oude man die zich als mentor van Lyra opwerpt. Anne-Marie Duff als Ma Costa die in de interactie met Lyra, vertolkt door een cheeky Dafne Keen, ons bijna tot tranen toe even beroerde. Als de rest van de afleveringen even sterk zijn als de eerste vier, dan wordt het smullen geblazen. Het enige wat wrong, was de vertolking van Lee Scoresby door Lin-Manuel Miranda. Lee Scoresby werd immers voorheen vertolkt door de onnavolgbare oer-Texaan Sam Elliot, wiens présence op het scherm zo charmant dominant was, dat ik Lee Scoresby als personage niet meer kan loskoppelen van hoe Elliot er gestalte aan gaf. Het zal afwachten zijn hoe Lin-Manuel Miranda groeit in de rol en het zich ook eigen kan maken.
Ook de daemonen zelf krijgen de nodige aandacht met enkele stemmen die ons wel heel bekend in de oren klinken. Zo horen we onder meer plotsklaps David Suchet of Helen McRory (onder meer Aunt Polly uit Peaky Blinders) hun stemmenwerk als enkele van de prominente daemonen. Ook productioneel gezien is er erg veel aandacht besteed aan de daemonen van elke persoon. Het is alsof de hyperrealistische technologie van de recente The Lion King nu ook aangewend is om Pan als hermelijn of de sneeuwpanter Stelmaria zo echt mogelijk weer te geven. Zonder daarin emotie te verliezen, zoals ook veel gedemonstreerd wordt met de Gouden Aap en Iorek Byrnison, de ijsbeer.
His Dark Materials, ja graag
HBO heeft duidelijk kost noch moeite gespaard om van His Dark Materials “de nieuwe Game Of Thrones” te maken. En, eerlijk? In deze zit muziek, jongens. We kunnen nog niets beslissen over His Dark Materials, maar op basis van de eerste vier afleveringen kan ik eerlijk zeggen dat het weer smullen wordt voor fantasy-fans van het eerste uur. Al gaat de Kerk er wellicht niet mee blij mij zijn om nog meer kritiek te incasseren. Maar daar trekt HBO zich duidelijk niets van aan. En dat is briljant.
His Dark Materials is vanaf 3 november te bekijken op BBC One en vanaf 4 november via Telenet Play en Play More.
