De meest gehypte serie op Netflix, naast Stranger Things, keert na een experimenteel zijstapje terug met een volwaardig vijfde seizoen. Kan Black Mirror nog altijd zo hard aankomen zoals vroeger?
Het antwoord is neen, maar wat wil je na vier seizoenen die je grotendeels bij je strot grepen en een brakke interactieve aflevering? Nochtans leek het wisselvallige vierde seizoen, met een finale meta-aflevering, het ideale slotstuk. Voor de terugkeer van de anthologieserie over onze (on)gegronde angst voor technologie keek bedenker Charlie Brooker eens lang in de spiegel.
Met het vijfde seizoen opteert Brooker naar Britse gewoonte voor kwaliteit boven kwantiteit. Met slechts drie afleveringen van een uur vermijdt hij alleszins het allegaartje dat vorig seizoen was. Brooker keert ook terug naar de kleinere verhalen van weleer, en kiest voor bijna voorbijgestreefde technologie als het centrum van zijn verhalen waardoor Black Mirror opnieuw minder patserig overkomt. Maar hij vergeet ook niet wat scoorde sinds hij het later in de reeks introduceerde: een beetje gelukzaligheid.
Rachel, Jack and Ashley Too: Miley Cyrus speelt zichzelf én een speelgoedrobot
De aflevering die zonder twijfel toont dat Brooker maar al te graag op een breed publiek wil inzetten is Rachel, Jack and Ashley Too. Hoofdingrediënten: een schattig robotje, Miley Cyrus en een wending die je, zoals het goede sciencefiction betaamt, in een oogwenk over de streep trekt richting een einde waarvan je enkel kan hopen dat iedereen er heelhuids uitkomt.
De rol die Cyrus speelt, klinkt ook wel als een grote fuck you naar haar verleden als Hannah Montana. Ashley wil haar pruik van popster in de vuilbak gooien, maar dat is buiten haar tante gerekend die haar koste wat het kost hitjes na hitjes (geschreven door Trent Reznor) wil zien produceren. Ondertussen zien we hoe een verlegen tiener (overtuigende tiener Angourie Rice uit The Nice Guys) openbloeit dankzij robotspeelgoed gebaseerd op diezelfde Ashley, tot het ding voor een scheur in haar al wankel gezin zorgt.
Het leven van de twee loopt uiteindelijk in elkaar over en gelukkig maar, want even lijkt het alsof de aflevering traag naar een doelloos deprimerend einde afstevent. Wie zich laat meesleuren in die hogere versnelling, zal genieten van een memorabele Black Mirror-aflevering.
Smithereens: Andrew Scott als chauffeur waarvan de stoppen doorslaan
Smithereens is dan weer typisch Black Mirror zoals we de reeks leerden kennen. De spiegel opgeworpen in de aflevering van onze hedendaagse maatschappij laat je met een wrang gevoel achter.
In de aflevering maken we kennis met een onstabiele Uber-chauffeur die op ontploffen staat. De rol is op het lijf geschreven van Andrew Scott, de maniakale misdadiger Moriarty in Sherlock en recent nog de geflipt hete priester in Fleabag. Hij kidnapt een werknemer van een social mediaplatform, maar wat zijn bedoeling precies is, ontdek je maar geleidelijk aan in een race tegen de tijd.
De focus op sociale media als verslavende boosdoener dreigt lachwekkend te worden, net als de afbeelding van diens uitvinder als alwetende Jezus, ware het niet dat het scenario dat allebei onderuit durft te halen. Smithereens werkt als totaalplaatje dankzij het eenvoudige uitgangspunt en de meeslepende vertolking van Scott.
Striking Vipers: oude en nieuwe Black Mirror gecombineerd
Als Smithereens gelijkstaat aan de klassieke Black Mirror-afleveringen en Rachel, Jack and Ashley Too het toonvoorbeeld is diens toekomst, dan hangt aflevering Striking Vipers er ergens tussenin.
Striking Vipers is de titel van een vechtspel à la Tekken dat twee boezemvrienden kapot speelden tijdens hun jeugd en dat hen jaren later opnieuw verbindt. In de nieuwste versie ervaar je de fysieke pijn en het onverwachte genot van de personages in de game. Hoe verschillend het leven van beiden ook geworden is, de een vader die de dagdagelijkse sleur trotseert en de ander flierefluiter, de twee jeugdvrienden worden herenigd door de virtual reality-game, ten koste van hun persoonlijke relaties.
De aflevering probeert enkele rake dingen te vertellen over toegewijde relaties en hoe technologie mensen dichter kan brengen, terwijl je tegelijkertijd anderen verder wegduwt. Als het tempo wat hoger had gezeten, de stijl bepalender was geweest en Anthony Mackie niet op automatische piloot stond te acteren, had Striking Vipers in de buurt kunnen komen van San Junipero.
De toekomst van Black Mirror moet rooskleurig zijn
We leven in grimmige tijden. In Amerika besluiten blanke oude mannen dat zij het beslissingsrecht hebben over het lichaam van vrouwen, ondanks de waarschuwing die The Handmaid’s Tale zo krachtig verkondigt. En dichter bij huis, letterlijk in je straat, wint een partij aan stemmen door het plat gebruik van advertenties op Facebook en het domineren van de media met hun blaffende bulldogs. Geen verrassing dat de grijze toekomstvisie van Black Mirror minder begint te raken.
Net door het schrille contrast met de realiteit en met alles dat voorafging in Black Mirror, lukt het afleveringen zoals San Junipero recht in je hart te schieten. Als er nog nieuwe seizoenen van Black Mirror uitkomen, en dat durf ik niet te betwijfelen, zal de rooskleurige kant van technologie ongetwijfeld meer en meer blijven opduiken. Want wie wil zich nu slecht voelen door fictie als het echte leven al goed genoeg zijn best doet?
