Vlaamse fictie is niet dood. Laten we daar vooral mee beginnen. De laatste jaren had één de grootste successen, met Beau Séjour, Tabula Rasa en Eigen Kweek. Maar even daarvoor waren er bij vtm onder andere Code 37, Clan, Spitsbroers en Cordon. De commerciële zender wil de Vlaamse kijker opnieuw voor zich winnen met fictie van eigen bodem: de politiereeks 13 Geboden. Er zit alvast veel potentieel in.
Bovenal, bemin politieseries
De reeks opent met een politieactie tegen een dievenbende, maar er is geen grote spanningsboog. De sequentie lijkt vooral opgezet om de belangrijkste personages aan ons voor te stellen. Peter Devriendt (Dirk Van Dijck, Quiz Me Quick) is terug bij de federale gerechtelijke politie na een jaar ziek te zijn met een burn-out. Zijn partner werkt ondertussen samen met iemand anders. De verzoeken van Peter om een andere partner worden door directeur Dujardin (Karlijn Sileghem) aangehoord: Vicky De Graeve (Marie Vinck), pas rechercheur maar geen groentje bij de politie. Ze is namelijk lid van de POSA (Pelotons Protectie, Observatie, Steun en Arrestatie), de elite-eenheden van de politie.
De eerste indruk die we krijgen van Vicky is – gelukkig – misleidend. Wanneer ze een verdachte probeert te arresteren, schiet ze fysiek te kort en neemt een mannelijke collega het over. Ik kreeg al mijn bedenkingen, want de POSA raak je hopelijk niet binnen als je niet in topconditie bent. Een paar scènes later krijg je te zien waarom. Ze raakte twee jaar eerder betrokken bij een auto-ongeluk. Vicky heeft er een lange revalidatie op zitten, maar haar lichaam kan de eisen van POSA niet meer aan. Ze vraagt aan haar baas om haar over te plaatsen. Zo komt ze terecht in de eenheid van Peter. Haar andere collega’s: ruwe bolster Simon (Bert Haelvoet), brave ziel Marnix (Tom Ternest) en IT-goeroe Paulien (Ella Leyers).
Na vier afleveringen ben ik alvast fan van de dynamiek tussen de personages in het politiekantoor.
De jonge, onervaren agente met een moeilijk verleden, het is een beetje een proceduralcliché. Een voordeel is wel dat we al meteen in het begin van de reeks de hoofdpersonages goed leren kennen. Het “geheim” van Vicky wordt meteen onthuld, en we zien ook wat de thuissituatie van Peter is. Ingewikkeld, maar doenbaar. Na vier afleveringen ben ik alvast fan van de dynamiek tussen de personages in het politiekantoor. Ze hebben allemaal hun mindere kantjes, maar het zijn allemaal mensen waarvoor je kan supporteren. De enige uitschuiver: wanneer Vicky haar bazin ontmoet, geeft ze niet veel later als commentaar: “De commissaris is een vrouw, jeuj.” Er wordt in de volgende afleveringen niets meer mee gedaan, dus was dat dan echt nodig?
Wees steeds relevant met uw gedachtegoed
In de eerste aflevering komt al meteen een gevoelig onderwerp aan bod: eremoord binnen de Turkse gemeenschap. Over hoe dat thema wordt aangepakt, kan ik helaas weinig zeggen, aangezien ik er veel te weinig van af weet. Het geeft de aanzet tot de verhaallijn waar het in 13 Geboden om draait: een seriedader die slachtoffers kiest aan de hand van de 10 zinnen op de stenen tafelen. Je maakt wellicht meteen een vergelijking met Se7en, waarbij de dader zich baseerde op de zeven hoofdzonden. De serie maakt er zelf ook een geslaagde allusie naar. De methodes lijken wel op elkaar, maar de motivatie leunt dichter aan bij die van de dader uit het eerste seizoen van The Bridge. Sociale en maatschappelijke problemen aankaarten op een manier die aandacht krijgt, op zich is het een goede aanpak.
Maar ook in onze maatschappij zijn er mensen die dat doen door vredevolle acties te organiseren en anderen door moord en angst te zaaien. In 13 Geboden wint de dader door zijn acties zelfs aan populariteit. In tijden waar neonazi’s gewoon terug in het openbaar verschijnen en een angstaanjagend aantal mensen organisaties zoals Schild & Vrienden goedpraten, is dat eigenlijk geen ver-van-mijn-bedshow. Het 13 geboden-concept vind ik alleszins geslaagd, want je verliest de “voorspelbaarheid” van een slachtofferprofiel, wat bij de meeste seriedaders toch aan bod komt. En door er nog drie aan toe te voegen, geeft de dader misschien nog wat kritiek op waarden van de huidige maatschappij.
Vlaams talent zult gij eren
Cinematograaf Anton Mertens brengt alles prachtig in beeld.
Op een absolute topcast kan 13 Geboden alleszins rekenen. Ik begrijp niet waarom Marie Vinck niet gecast wordt in alles wat Vlaanderen produceert. Ze heeft een naturel die ik altijd heel erg heb kunnen smaken. Ze is een actrice die zowel het onschuldige als het duistere aankan, en dat is perfect voor een rol als deze. Dirk Van Dijck zit dan weer terecht in veel van wat in Vlaanderen op het scherm komt (groot en klein), maar vreemd genoeg vergeten mensen hem vaak te vermelden. Hij is een van de beste acteurs die we hebben, en een gevarieerde hoofdrol als deze is hem meer dan gegund. Karlijn Sileghem hebben we al in dit soort go-getter-rollen gezien, maar ze doet het daarom zeker niet minder goed.
In verschillende bijrollen vinden we nog een groot deel van het kruim van de Vlaamse acteurspoel: Ella Leyers, Hans De Munter, Jeroen Perceval, Kim Hertogs, Koen Van Impe, Ludo Hoogmartens, Hilde De Baerdemaeker, Joke Devynck, Kürt Rogiers, Matthieu Sys, Joren Seldeslachts, Lotte Pinoy en Stefaan Perceval. Onder andere.
Een eerste indruk van een serie vormt de kijker meestal via hoe die eruit ziet. En dat is voorlopig een van mijn favoriete dingen aan 13 Geboden. Cinematograaf Anton Mertens (Beau Séjour, Versailles) brengt alles prachtig in beeld. Zijn gebruik van licht en kleuren oogt heel internationaal en laat Aalst er prachtig uitzien. Want ja, eindelijk een Vlaamse serie die zich in Zuid-Oost-Vlaanderen afspeelt! (Valt het op dat ik uit die streek kom?)
Het scenario van de eerste vier afleveringen brengt natuurlijke dialogen en redelijk wat (geslaagde) humor. Een pluim daarvoor gaat ook naar acteur Bert Haelvoet. Zijn komische timing is top. Regisseur Maarten Moerkerke heeft een mooie ploeg verzameld om deze serie te maken. Iets om op te letten: Moerkerke begon zijn carrière bij Wittekerke, en een van de personages kijkt blijkbaar graag naar de herhalingen.
13 Geboden heeft een spannende, originele premisse, interessante personages en geweldige visuals. Bovendien is het volledig van eigen bodem. In het Verenigd Koninkrijk waren ze alvast fan op Channel 4. En na vier afleveringen gezien te hebben, ga ook ik zeker blijven kijken.
13 Geboden is vanaf 10 september elke week te zien op vtm.
