Augure review: nieuwe stem

In Augure ontleedt de Brusselse rapper-slash-regisseur Baloji verschillende aspecten van Congo door vier personages die allemaal verbonden zijn. Familie, religie, politiek, vrijheid en discriminatie, het komt allemaal aan bod in onze Belgische Oscarinzending (die we op Film Fest Gent konden zien). Een boeiende en lichtjes magisch-realistische film.

Verschoppelingen

De Congolese Koffi (Marc Zinga) is in tweestrijd. Hij verwacht een tweeling met zijn Belgische vrouw en is klaar om aan hun gezinsleven te beginnen, maar zijn verleden achtervolgt hem. Voordat de baby’s ter wereld komen, wil hij de gebruiken van zijn geboorteland respecteren. Met Alice (Lucie Debay) trekt hij naar Congo om zijn vader de bruidsschat te bezorgen. Maar er is een reden waarom hij wegging. Koffi heeft epilepsie, wat in zijn familie gezien wordt als een teken van de duivel. Daar komen dan ook al snel duiveluitdrijvingen aan te pas. Alice schrikt er enorm van, en ook van Koffi’s passiviteit. Hij is eigenlijk een verschoppeling, maar wil de traditie toch respecteren.

Augure volgt nog twee andere outcasts in Congo. Paco (Marcel Otete Kabeya) is een straatjongen die probeert te overleven als bendeleider. Hij krijgt het aan de stok met andere bendes omdat hij de controle over een gebied wil krijgen en mensen niet alleen wil uitbuiten. Ook hij krijgt aanvallen, waarin hij vaak zijn overleden zusje terugziet.

Er is ook nog Ishala (Eliane Umuhire), de zus van Koffi, die binnenkort ook vertrekt uit Congo. Zij heeft een polyamoureuze relatie met haar vriend, en ook dat wordt in de gemeenschap niet aanvaard. Wanneer zij hulp nodig heeft, komt de familie ook met religie op de proppen. Een sleutelfiguur daarbij is Mujila (Yves-Marina Gnahoua), moeder van Koffi en Ishala. Wanneer een onverwachte tragedie de familie treft, komen al hun verhalen samen op een geloofwaardige en vaak pakkende manier.

Universeel

Belgische films over Congo kunnen we volgens mij nog altijd op een hand tellen. Ritueel is de recentste en nu niet meteen een lichtend voorbeeld. Om verhalen over die ingewikkelde relatie tussen kolonie en kolonisator te vertellen, heb je stemmen nodig die er dichtbij staan. De specificiteit van de gemeenschappen en dynamieken in deze film zien we nog veel te weinig in films.

Baloji toont hoe verwarrend het is om tussen twee werelden in te zitten. Hoe moeilijk het is om te kiezen voor jezelf als je dat nodig hebt. Koffi doet zijn uiterste best om zich te gedragen naar de wil van zijn ouders. Om de band niet te verbreken maar toch zijn eigen leven te kunnen leiden. En soms je eigen grenzen te overschrijden om dat toch te doen slagen. Zo maakt hij het ondanks de specifieke achtergrond heel universeel. Familie heeft altijd een eigen idee van hoe ze je moeten helpen, ook al zeg jij exact wat je nodig hebt. Baloji baseerde zich deels op zijn eigen leven, want hij heeft al even geen contact meer met zijn familie.

Toegankelijk

De symboliek zit verpakt in een meeslepend verhaal overgoten met een vleugje magisch realisme. Door de trailers zou je denken dat dit een heel existentiële en bevreemdende film is, maar Augure is veel toegankelijker dan ook ik op voorhand dacht. Toch schuwt Baloji de ambiguïteit niet. Zijn sommige scènes dromen of is dit een iets andere realiteit? Er zijn geen makkelijke antwoorden, ook niet op de inhoudelijke dilemma’s die Koffi en de andere personages krijgen.

Augure is knap in beeld gebracht, in een natuurlijke sfeer met af en toe de nadruk op levendige kleuren. Baloji heeft een oog voor visuele flair, wat interessante dingen belooft voor de toekomst. Hij haalt ook prima vertolkingen uit zijn cast. Marc Zinga draagt de film zonder moeite, maar het is vooral Yves-Marina Gnahoua die bijblijft. De moeder van Koffi en Ishala lijkt resoluut in haar oordeel over haar zoon, maar vanaf het begin legt Gnahoua lagen emotie op haar gezicht. Later in de film komen die mooi en soms onverwacht tot uiting. We hadden best nog meer van haar verhaal willen zien.

Augure is vanaf 15 november te zien in de bioscoop.