Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

30 jaar Aladdin

De Disney-renaissance begin in 1989 begon met The Little Mermaid en bereikte zijn hoogtepunt in de periode 1992-1994 toen twee Disney-animatiefilms de meest winstgevende films van hun jaar werden. Dit waren Aladdin in 1992 en The Lion King in 1994. Op 11 november 1992 kwam de originele Aladdin uit en de Nederlandstalige versie op 25 november. Speciaal hiervoor gaan we eens door het pad van de Aladdin-franchise tot nu toe.

Een Midden-Oosters sprookje

aladdin
© Disney

Aladdin is gebaseerd op het Arabisch sprookje Aladin en de wonderlamp uit Duizend-en-een-nacht. Aladdin begint met een scene waarin Jafar, de manipulatieve grootvizier van de sultan van Agrabah (fictief koninkrijk), de Grot der Wonderen ontdekt. In de grot ligt een magische lamp die Jafar wil bemachtigen maar hij durft zelf de grot niet in. Enkel de uitverkorene benoemd als “de ruwe diamant” kan de grot betreden en heelhuids terug verlaten. Jafar beseft dat hij dit niet is en bedenkt dat de straatjongen, Aladdin, mogelijk zijn ruwe diamant kan zijn.

In Agrabah leren we Aladdin kennen, die samen met zijn aapje Abu eten steelt om te overleven. Tegelijkertijd krijgt Agrabah bezoek van menig prins om de hand van prinses Jasmine te vragen. Jasmine is dit grondig beu en glipt weg van het paleis om incognito tussen het volk te vertoeven. Aangezien Jasmine niet goed weet hoe het leven er op straat aan toegaat, komt ze al snel in de problemen en wordt ze geholpen door Aladdin en de vonken slaan al snel over.

Als Aladdin ontdekt dat Jasmine de prinses van Agrabah is, beseft hij dat ze onmogelijk samen kunnen zijn. Een vermomde Jafar besluit hier gebruik van te maken door Aladdin attent te maken op de rijkdommen die in de Grot der Wonderen liggen en te opperen dat al deze rijkdom van Aladdin een waardige man voor Jasmine kan maken. Jafar laat Aladdin de grot indalen en waarschuwt hem om enkel de lamp mee te nemen en niets anders aan te raken.

In de grot vindt Aladdin eerst een vliegend tapijt en daarna de lamp. Op de terugweg raakt Abu, het aapje, toch nog een stuk van schat aan waardoor de grot vol lava stroomt. Met behulp van het vliegend tapijt kunnen Aladdin en Abu ontsnappen. Zodra Jafar echter de lamp in handen heeft, probeert hij Aladdin te doden door hem terug in de grot in te duwen. Dankzij Abu mislukt dit, maar komen Aladdin, Abu en het vliegend tapijt vast te zitten in de grot. Echter blijkt dat Abu de lamp terug van Jafar heeft kunnen ontvreemden. In de lamp blijkt een geest te zitten die 3 wensen kan vervullen aan zijn vinder. Met deze nieuwe kracht keert Aladdin terug naar Agrabah om Jasmine haar hart te veroveren en om Jafar te ontmaskeren.

© Disney

Het originele sprookje heeft een nogal dubieuze moraal over rijkdom en krijgen wat je wilt waardoor Disney er een draai aan gaf. De film Aladdin haalt eerder aan dat oplossingen die initieel goed lijken, dit niet altijd blijken te zijn op lange termijn en dat het belangrijk is om altijd jezelf te zijn. Ook het belang van vrijheid is een rode draad doorheen de Disney-film en dit zowel in de rollen van Aladdin, Jasmine, Geest en zelfs Jafar en de Sultan. Er worden zoveel verschillende kanten van vrijheid getoond die je duidelijk maken hoe iemand gevangen kan zitten.

Van celebrity-casting tot magnifieke soundtrack

De grootste troef aan Aladdin was de casting van Robin Williams als de Geest. Geest moest de comic relief zijn van de film en schrijvers Ron Clements en John Muskers hadden de rol dan ook geschreven met Robin Williams in het achterhoofd. Om Williams te overtuigen de rol aan te nemen, werd er zelfs een animatieversie gemaakt van Geest die een oude stand-up comedyset van Williams speelt. Een stuk over schizofrenie waarin Geest tijdens de set een extra hoofd krijgt om mee ruzie te maken, deed Williams zo lachen dat hij de rol meteen aannam. Dit was de eerste keer dat er zo’n grote naam gecast werd in een animatiefilm en dit is verder een trend geworden (met niet altijd het gewenste resultaat, jammer genoeg).

aladdin
© Walt Disney/ Courtesy: Everett Collection.

Een Disney-film kan staan of vallen met de muziek en voor Aladdin werd voor de derde keer de hulp ingeroepen van het duo Alan Menken en Howard Ashman die ook al The Little Mermaid (1989) en Beauty and the Beast (1991) voor hun rekening namen. In maart 1991 overleed Ashman echter aan de gevolgen van aids nadat hij Arabian nights en Prince Ali reeds had neergepend. Tim Rice nam het schrijven van de teksten hierna over en schreef onder andere het gekende A Whole New World.

De soundtrack van Aladdin werd uiteindelijk beschouwd als kwalitatief zeer consistent en als een van de beste Disney-soundtracks van de jaren ’90 (en ruimer dan dat misschien ook wel). A Whole New World blijft tot op heden ook het enige Disney-nummer dat een Grammy Award won voor Song of the Year. Ook won A Whole New World de Oscar voor Best Original Song en won Alan Menken Best Original Score. Hoewel Aladdin niet vol fouten zit, toch werden er achteraf nog enkel foute tekstenlijnen aangekaart die later werden aangepast in de home-release uitgaves.

© Disney

Vervolgen en remake

Na dit immense succes kon het ook niet anders dan dat Disney besloot om verder te gaan met deze franchise en in 1994 kwam de direct-to-video sequel The Return of Jafar uit (De Wraak van Jafar in het Nederlands). Dit vervolg werd echter niet zeer goed onthaald en de afwezigheid van Robin Williams liet zich zeker voelen. Williams had namelijk voor een lager loon gewerkt aan Aladdin met de eis dat zijn naam of voorkomen niet gebruikt mocht worden in de marketing en dat zijn personage niet meer dan 25% van het artwork mocht uitmaken, aangezien hij een ondersteunde rol had in het verhaal. Disney lapte hier echter hun laars aan toen ze geld roken. Toen de toenmalige baas van Disney, Jeffrey Katzenberg, vervangen werd door Joe Roth en Roth publiekelijk zijn excuses aanbood aan Williams, besloot Williams om terug te komen voor een tweede sequel genaamd Aladdin and the King of Thieves (Aladdin en de Dievenkoning in het Nederlands), uitgebracht in 1996.

Tussen The Return of Jafar en Aladdin and the King of Thieves werd er tevens nog een animatiereeks van 3 seizoenen uitgebracht door de Walt Disney Television Animation Studios (die dus niet te vinden is op Disney+, gelieve hiervoor een petitie op te starten!). Ook in de reeks werd de stem van de Geest ingesproken door Dan Castellaneta, die ook al de vervanging deed in The Return of Jafar. De sequel Aladdin and the King of Thieves fungeerde tevens als afsluiter van de animatiereeks, maar kan ook op zichzelf bekeken worden. Zowel Aladdin and the King of Thieves als de animatiereeks werden beter onthaald.

aladdin
© Disney

Sinds de jaren 2010 werd er bij Disney een trend ingezet van het herwerken van klassiekers naar live-action versies. Zo kon ook Aladdin niet ontsnappen een remake. Aladdin leent zich dankzij het ontbreken van een gigantisch arsenaal aan dierlijke hoofdpersonages beter tot een remake dan bijvoorbeeld The Lion King. Het grote probleem met bekendmaking van deze herwerking was echter dat Robin Williams in 2014 uit het leven gestapt was en er dus een nieuwe Geest moest worden gezocht.

Guy Ritchie, de regisseur van de remake uit 2019, koos uiteindelijk voor Will Smith als Geest. Vooral het muzikale talent in combinatie met komische timing van Smith maakte hem tot een goede keuze. Bewust werd er gekozen om hem een ander karakter te geven en Smiths Geest is dan ook een stuk arroganter en eigenwijzer dan Williams zijn versie. Voor sommigen bleef Smith echter onderdoen voor Williams en werd hierdoor de remake vaak ten onrechte afgekraakt. Het grootste probleem aan de remake is naar mijn mening de casting van Marwan Kenzari als Jafar, die te weinig dreigend overkomt. Tot op heden blijft Aladdin samen met The Jungle Book de betere liveactionadaptatie van een Disneyfilm.

© Disney

Conclusie

Ook na 30 jaar kan Aladdin nog steeds bekoren. De improvisatiesessies van Robin Williams die tot de performance van Geest hebben geleid, blijven tot op heden een genot om naar te kijken. Daarbij blijft de soundtrack van de film nog altijd hangen in het hoofd en zijn zelfs de sequels en de remake zeker te pruimen. Aladdin kan gerust beschouwd worden als het hoogtepunt van de Disney-renaissance!

De verschillende Aladdin-films zijn te bekijken op Disney+.

Total
18
Shares
Gerelateerde artikels