Black Panther: Wakanda Forever review – imperfect eerbetoon

Soms kijk je ontzettend uit naar een film en zie je er tegelijkertijd geweldig tegenop. Hoe volg je een van de meest veelbetekenende superheldenfilms ooit op zonder de man die de film mee vormgaf? Black Panther: Wakanda Forever kijkt terug op het nalatenschap van personage en acteur en blikt vooruit op wat daaruit voorkomt, op een imperfecte maar vaak pakkende manier.

Eren

Regisseur Ryan Coogler stond geen makkelijke taak te wachten in 2020. In augustus overleed acteur Chadwick Boseman op 43-jarige leeftijd aan de gevolgen van darmkanker, nadat hij jaren in stilte had gestreden. Coogler had toen net het scenario voor de sequel op monstersucces Black Panther afgewerkt en was van plan om Bosemans mening te vragen. Niet veel later moest hij het helemaal herwerken. Hij twijfelde even om het hele verhaal achter zich te laten, maar besloot dat het belangrijker was om het personage en zijn goede vriend te eren.

Zelf was ik ook erg geraakt door het overlijden van Boseman, omdat darmkanker in mijn omgeving helaas ook al enkele jaren een veel te grote rol speelt. Was ik daardoor al vooringenomen in het voordeel van Black Panther: Wakanda Forever? Misschien. Het is een zwaard dat aan twee kanten snijdt.

Alles voor vibranium

Er is geen hergebruikt archiefbeeld, geen — God help ons — CGI-creatie of stand-in. Koning T’Challa overlijdt buiten beeld. In een prachtige maar verrassend optimistische openingsscène neemt Wakanda afscheid van hun vorst, en koningin-moeder Ramonda (Angela Bassett) en prinses Shuri (Letitia Wright) van hun zoon en broer. Een jaar later is Ramonda koningin en is Shuri volledig in de zoektocht naar nieuwe technologie gedoken. Sinds Wakanda hulpverlening opstartte, weet de wereld ook over hen en hun vibranium. En zoiets willen andere landen natuurlijk ook.

De VS gaat met een hoogtechnologische machine op zoek in de oceaan dicht bij Wakanda, maar stuit daar op iets anders. De bewoners van de onderwaterstad Talokan en hun leider Namor (Tenoch Huerta) willen met rust gelaten worden en bedreigen ook de Wakandanen met oorlog. Zij hebben zichzelf op de kaart gezet, maar daarmee ook hen. Shuri probeert samen met Okoye (Danai Gurira) en later ook Nakia (Lupita Nyong’o) te achterhalen wie zulke geavanceerde technologie kon ontwikkelen. Dat blijkt tienergenie Riri Williams (Dominique Thorne, If Beale Street Could Talk) te zijn, die ongewild in het conflict verwikkeld raakt. Voor en door haar moet vooral Shuri keuzes maken die haar ofwel lijnrecht tegenover de VS of Talokan plaatst.

Protectionisme

Black Panther: Wakanda Forever is niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk een kijk op het nalatenschap van T’Challa. In de eerste film was protectionisme ook al een heet hangijzer. Erik Killmonger (Michael B. Jordan) wilde de troon om andere zwarte mensen te bevrijden. T’Challa koos voor de gulden middenweg met de hulpcentra, maar vestigde zo ook de aandacht op hun macht en middelen. En zoals de kolonisatiegeschiedenis bewees: dat willen andere staten ook voor zichzelf, de VS voorop. Toch wil Shuri volharden en het goede doen. Het blijft dan ook ironisch dat Everett Ross (Martin Freeman), die de Wakandanen nog altijd ‘kolonisator’ noemen, opnieuw een tussenpersoon wordt.

Ook het standpunt van Namor is begrijpelijk, maar het scenario maakt al die standpunten iets te zwart-wit en het conflict dat volgt wellicht onnodig hard en lang. Dat had het tempo van de film op bepaalde plaatsen iets verbeterd. Anderzijds bewijst het wel dat angst, verdriet en volharding veel van je gezond verstand kunnen beïnvloeden. Ook de inbedding van dit verhaal in de rest van het MCU verloopt wat stroef en was jammer genoeg wellicht een verplicht nummertje voor Coogler. En uiteindelijk blijft in een franchise de vraag: wordt de Black Panther opgedoekt, en zo nee, wie neemt die rol op?

Schaal

Ook al kan Coogler best wat actie regisseren, Black Panther: Wakanda Forever is op zijn best als de schaal ervan klein is. De zoektocht naar wie Wakanda misschien volledig kan ontmaskeren is een soort mini-heistfilm en geeft een luchtigere dimensie aan het verhaal. Maar de film is het doeltreffendst wanneer de personages omgaan met hun verlies en we zien wie ze daarbij blijken te zijn. Dan valt pas echt op wat een schitterende cast dit is. Nieuwkomer Tenoch Huerta pakt wonderwel op het scherm en geeft meteen een visitekaartje af als de koppige maar boeiende Namor. Danai Gurira en Lupita Nyong’o krijgen hun momenten maar zijn in de tweede helft van de film helaas veel minder aanwezig. Ook de geweldige Michaela Coel (I May Destroy You) komt wel heel weinig aan bod als ‘nieuw’ Dora Milaje-lid Akena.

De nadruk ligt natuurlijk, ook wel terecht, op Angela Bassett en Letitia Wright. Bassett was al een legende, maar laat hier nog eens duidelijk zien waarom. Ramonda is zo goed als alles kwijt. Hoeveel ze ook van haar land houdt, ze wil vooral haar dochter behoeden van meer pijn. Shuri volhardt in boosheid, maar voelt vooral onmacht waardoor Wright laat zien wat ze in huis heeft. Een van de stille hoogtepunten is een sobere maar pakkende scène tussen haar en M’Baku (Winston Duke), die ook nog eens bewijst hoe goed hij is.

Topproductie

Black Panther won in 2019 drie Oscars, en het zou me niet verbazen als diezelfde crewleden opnieuw meedingen. De kostuums van Ruth E. Carter en de bijhorende make-up zijn opnieuw adembenemend. Het contrast met de digitale ontwerpen en CGI van vooral het Ironheart-pak van Riri Williams is daardoor soms wel heel groot, en niet op de goede manier.

De sets van Hannah Beachler zijn ook weer indrukwekkend, en we geven het stuntdepartement en de cameramensen kudos voor de onderwaterwereld, die er een pak realistischer uitzag dan in pakweg Aquaman. De kers op de productionele taart is de score van Ludwig Göransson, die meer strijkers, slagwerk en elektronica gebruikt en de sound van Wakanda grotendeels heruitvindt. Verwacht op het einde ook nog de twee liedjes van Rihanna en een postcreditsscène die mij nog een klein klopje gaf bij het buitengaan.

Black Panther is nu te zien in de bioscoop.