Na een bewogen anderhalf jaar waarderen we met z’n allen (of toch de meesten) de gezondheidsindustrie toch een heel stuk meer dan voordien. Wetenschappers en zorgpersoneel werkten zich uit de naad om het wereldwijde leven terug zo normaal mogelijk te maken. Maar de geschiedenis heeft ook al aangetoond dat voor een probleem dat maar enkelen hebben het al veel complexer en moeilijker wordt. Dat bewijst ook Red Sandra, de nieuwe film van Jan Verheyen en Lien Willaert over het leven van Sandra Massart.
Collectief geheugen
Olga (Darya Gantura) en William (Sven de Ridder) gaan met hun dochter Sandra (Rosalie Charles) op een routinecontrole, waar ze het nieuws krijgen dat ze de levensbedreigende spierziekte MLD heeft. Zonder behandeling heeft ze nog maar een jaar te leven. Maar vader William laat het daar niet bij en gaat op zoek naar iets wat zijn dochter kan helpen. Een Deens bedrijf heeft een mogelijk medicijn voor MLD en doen momenteel klinische studies.
Na de reis naar daar te maken, blijkt dat Sandra niet in aanmerking komt. En als ze het medicijn zelf willen kopen, zullen ze daarvoor een miljoen euro moeten ophoesten. Om dat geld bijeen te krijgen, organiseert het gezin een inzamelactie. Maar dan blijkt dat na een overname het medicijn niet meer te koop is. Terwijl de toestand van Sandra slechter wordt, krijgt het gezin dan nog eens de media en de publieke opinie tegen zich.
Velen zullen zich het verhaal van Sandra en haar gezin uit 2008 nog wel herinneren. Toch kan je niet zeggen dat je daarom alles over dit gezin wist.
Er wordt van bij het begin gezegd dat deze film een waargebeurd verhaal toont. Door de media-aandacht zullen velen zich het verhaal van Sandra en haar gezin uit 2008 nog wel herinneren. Toch kan je niet zeggen dat je daarom alles over dit gezin wist. Deze film laat meer zien dan alleen de stukjes die in de media kwamen, en schetsen zo toch een correcter beeld van de mensen die erachter schuilen. Ik was zelf toen 15 jaar en moet zeggen dat ik bepaalde delen van het verhaal niet meer kon herinneren, zoals de gigantische backlash die er kwam. Het is dus wel confronterend om te zien wat voor een impact dat allemaal had op het gezin.
Verschillende standpunten
Red Sandra is bijna vanzelfsprekend een aangrijpende film die de nodige harde thema’s niet uit de weg gaat.
Regisseur Jan Verheyen wou dan ook al heel lang een film maken over hun verhaal, al van toen Sandra zelf nog leefde. Daarvoor had hij al uitgebreide gesprekken gehad met William Massart. Maar er kwamen andere projecten tussen, tot hij besloot om het terug op te nemen. Omwille van het gevoelige onderwerp besefte Verheyen dat zijn vrouw Lien meer geschikt was om het scenario te schrijven. Daarna beslisten ze ook om samen te regisseren met elk hun specialiteiten.
Het resultaat is een bijna vanzelfsprekend aangrijpende film die de nodige harde thema’s niet uit de weg gaat. Zo vraagt de moeder van William zich op een gegeven moment af of het nog wel de moeite is om te blijven vechten. Dat levert een heel emotionele scène op (mede dankzij de fantastische Viviane De Muynck) die je ook aan het denken zet over je eigen standpunt hierin. Het zal dus ook wat afhangen van je persoonlijke stemming of Red Sandra iets voor jou is, want het is zeker niet de meest ontspannende film. Ook al niet door de hardnekkigheid van William, over wie we het later nog hebben.
Daarnaast is er ook de hele administratieve en bureaucratische rompslomp die hier aangekaart wordt. Want de hele industrie van medicijnen voor zeldzame ziekten blijft toch ongemeen hard soms en vooral onveranderd. Kijk maar naar het verhaal van baby Pia twee jaar geleden. Zo komen toch de farmabedrijven er het meeste als de boeman uit maar tegelijk komt hun standpunt ook wel duidelijk aan bod. Zij zijn natuurlijk niet de enigen die soms schuld treffen. Ook op Europa en de Belgische overheid zal je tijdens Red Sandra soms vloeken.
Sandra staat centraal
Het is bijna verbluffend hoe goed de jonge Rosalie Charles hier is.
En toch kom je hierna niet geweldig zwaarmoedig buiten. Dat komt omdat de focus toch nog altijd op het gezin ligt en natuurlijk vooral op Sandra. Het is bijna verbluffend hoe goed de jonge Rosalie Charles hier is. Regisseur Lien Willaert heeft haar persoonlijk voorbereid op de rol en dat werpt zeker vruchten af. Het is zeker niet evident om iemand met zo’n zware ziekte te spelen, zeker voor een jong kind. Want het laatste wat je wil, is dat dat niet oprecht, of erger nog, karikaturaal zou overkomen. En dat hebben ze zeker vermeden. Daarnaast straalt Charles ook een vrolijkheid uit die meer dan welkom is.
Het was ook een slimme keuze om het standpunt van de film telkens weer terug te brengen naar Sandra. Zo vertelt vader William altijd verhaaltjes aan haar gebaseerd op drie woorden die zij mag kiezen. Dat idee kwam trouwens niet uit het leven van de Massarts maar wel uit dat van de regisseurs. Die verhaaltjes worden in Red Sandra niet gewoon verteld maar tot leven gebracht door middel van prachtige stukjes stopmotionanimatie waarin verschillende materialen gebruikt worden. Zo komt er telkens weer een lichtere toets in het verhaal.
Casting is alles
Voor de casting van William en Olga zijn de makers waarschijnlijk meer voor likeability gegaan dan echt fysieke gelijkenis en dat lijkt me hier ook de juiste keuze.
Voor de casting van de ouders zijn de makers waarschijnlijk meer voor likeability gegaan dan echt fysieke gelijkenis en dat lijkt me hier ook de juiste keuze. Dit is blijkbaar de eerste hoofdrol van Sven De Ridder, wat me toch wel verbaasde. Hij doet inderdaad vaak ondersteunend werk maar laat hier zien dat hij ook lead material is. Toch moest ik best even wennen aan het gebrek aan Antwerps accent.
De rol van William vraagt wel iemand die warm kan zijn, maar ook bij het fanatieke deel van zijn personage toch nog likeable moet zijn. Anders verlies je de sympathie voor je hoofdpersonage. Net dat heeft de Ridder absoluut wel. William wordt niet enkel als held neergezet hier, maar ook zijn kleine kantjes en dat fanatisme komen aan bod. De Ridder vindt voor mij een mooie balans tussen de twee. Als je deze film zou zien zonder dat het echt gebeurd was, zou je snel kunnen denken dat het verhaal te dramatisch wordt. Maar net omdat het echt is, haak je hier niet af, terwijl je dat anders misschien wel zou hebben.
Darya Gantura als Olga is al een goeie keuze omdat er maar weinig Vlaamse actrices zo goed Russisch spreken, en dus die authenticiteit van de echte Olga behouden blijft. Zij heeft wel de “zwaardere” rol want zij moet begrijpelijk veel van de film al huilend doorbrengen. Voor mij ging het wel nooit echt over de top, net omdat je begrijpt waarom zo reageert. Maar ik denk dat al die emotie bij sommigen wel wat melodramatischer kan vallen dan bij anderen. Het hangt er vanaf hoe erg je in de film zit. Maar net als bij William is Olga niet perfect, waardoor dit voor mij toch boven gelijkaardige films uit steekt.
Dankzij de prachtige stukjes stopmotionanimatie komt er een lichtere toets in het verhaal.
Ik schreef het onlangs nog eens voor Cool Abdoul maar de biopic mag gerust aan z’n opmars bezig blijven. Daarnaast kan het de mensen wat meer bewust maken van hoe het is om zoiets mee te maken. Het lot van Sandra was al enige tijd gekend maar helaas is William zelf intussen overleden. Hij kon de film wel nog bekijken en was tevreden met het resultaat. Alleen dan al is de opdracht van Jan Verheyen en Lien Willaert meer dan geslaagd.
Red Sandra is vanaf 27/10 te zien in de bioscoop.
