Eddington review: woelige tijden

Met Eddington weet filmmaker Ari Aster (Hereditary, Beau is Afraid) opnieuw de meningen te verdelen. Een terugblik op de woelige tijden van de coronapandemie en de opkomst van de Black Lives Matter-beweging is een voorbode van controverse. Als je daar een gedurfde regisseur aan het roer zet, zal het schip ongetwijfeld een turbulente koers varen.

De sheriff en de burgemeester

We volgen sheriff Joe Cross (Joaquin Phoenix) en burgemeester Ted Garcia (Pedro Pascal), twee boegbeelden van de stad. We zijn mei 2020, midden in de coronapandemie. Deze periode heeft ongetwijfeld iedereen geraakt en in verwarring gebracht. Joe vindt het bijvoorbeeld helemaal niet nodig om mondmaskers te dragen en de nodige afstand te houden, ondanks zijn voorbeeldfunctie. Burgemeester Ted doet dat natuurlijk wél. Hoewel de film ons laat zien dat schijn bedriegt.

De strijd om nieuwe verkiezingen zijn aan de gang. Joe krijgt het zotte idee zich kandidaat te stellen als burgemeester, en Ted onderuit te halen met zijn beleid. Sociale media, complottheorieën en fake news staan sterk op de voorgrond in Eddington.

Het is niet slechts een doorsnee politieke en verbale strijd. Het gaat veel verder dan dat. Naarmate de chaos in de stad uitbreekt, gaat ook Joe steeds verder. Zijn partner Louise (Emma Stone) heeft het mentaal moeilijk, en hij heeft geen vat op haar. Zijn schoonmoeder trapt in de vele complottheorieën die via (sociale) media worden verspreid. De stress krijgt de bovenhand, en Joe draait steeds verder door. Het helpt natuurlijk niet wanneer de gewone burger de straat op komt naar aanleiding van de moord op George Floyd. Na een dik uur heeft de film de bekende hoogtepunten van de beginjaren van 2020 al in beeld gebracht. Wat wil Aster nu écht vertellen met dit verhaal? Waarom willen we eigenlijk opnieuw aan deze woelige tijden herinnerd worden?

Een nieuwe wereld

Volgens Aster zorgde de coronapandemie voor een keerpunt. De oude wereld zoals we die kenden, is voorbij. Welkom in de nieuwe wereld, gedomineerd door sociale media. We zijn immers allemaal prooi geworden van een systeem dat draait op algoritmes. Iedere persoon leeft al een lange tijd, en zeker in de kleine bubbel van toen, in een wereld vol eigen projecties. We volgen het nieuws, maar via welke weg? Je kan alles bekijken vanuit een linkse, politieke invalshoek, of net vanuit een rechtse. Of je laat je leiden door luide ‘influencers’ die de wereld onder de loep nemen.

In de film wordt duidelijk dat er niet iets bestaat zoals ‘de waarheid’. We zien hoe witte mensen zichtbaar hun medeleven tonen voor de Black Lives Matter-beweging. Joe heeft natuurlijk de taak om geweld te voorkomen, maar hij gaat net zozeer mee in zijn eigen chaos en woede. Alles wordt zomaar gepost en gaat een eigen leven leiden op het internet. Dat zien we maar al te vaak, en Eddington maakt hier dan ook duidelijke knipogen naar.

Niet voor iedereen

Deze film is zeker niet voor iedereen. Ik was oorspronkelijk verbaasd over de negatieve commentaren op deze film. Asters films zijn nu eenmaal geen zoete koek. Ik heb onlangs Midsommar gezien, en dat was een van zijn films die je de wenkbrauwen doet fronsen. Eddington is een heel ander soort film, maar wel eentje waarin de hand van de regisseur duidelijk voelbaar is. Ik apprecieer dat Aster zijn visie doordrukt in zijn werk. In een interview hoorde ik hem zeggen dat er vandaag te weinig risico’s worden genomen in het maken van een film. Misschien is het dan ook goed dat films voor controverse zorgen, toch? Niet alles hoeft een zoveelste original te zijn op de zoveelste streamingdienst, die na een week weer uit het collectieve geheugen verdwijnt.

Het wordt zeker wat langdradig en niet helemaal duidelijk waar het verhaal naartoe wil. Toch wordt het spannend wanneer Joe cruciale acties onderneemt, met alle gevolgen van dien. Sommige scènes en gebeurtenissen blijven vaag. Misschien dienen ze als opvulling, of hebben ze net een filosofische, diepere betekenis. Maar het verhaal wist me niet voldoende te grijpen om actief naar die betekenis op zoek te gaan. Het is veel praten, maar naarmate de derde act vordert, is er meer actie aanwezig.

Zo dan, klaar?

Intussen zijn we 5 jaar verder. We kunnen inderdaad zeggen dat we in een nieuw soort tijdperk leven. Het leven wordt bekeken door onze eigen bril. Niet via de klassieke tv-zenders, maar via algoritmes van allerlei sociale media apps. Bovendien zijn we dan nog eens data die wordt getraind voor de nieuwste AI-modellen. Reden om te juichen?

Aster heeft misschien in de toekomst wel een nieuwe film klaar over de grote AI-revolutie die dagelijks door onze strot wordt geramd. Het thema moet altijd en overal belicht worden. Het is zodanig mainstream geworden dat we het niet meer kunnen negeren.

Het is maar een vraag met welk gevoel je de filmzaal verlaat. Doet het je veel om te zien hoe we als ongeleide projectielen leefden in die tijd? Misschien doet het je net niets, en heb je gewoon eens goed gelachen. Dat is ook goed. De film heeft zeker een komische ondertoon.

Daarnaast speelt Pedro Pascal mee (wanneer niet tegenwoordig?), hoewel hij onderbenut wordt. Joaquin Phoenix doet het best prima. Alleen al die twee doen je wel eens twijfelen om Eddington te gaan zien.

Het is nu enkele dagen geleden dat ik Eddington heb gezien. Ik weet nog steeds niet goed wat ik ervan moet denken. Ik denk dat je heel wat gelijke films kunt maken met een vergelijkbare boodschap als die van Aster. Het is dan ook opvallend dat we niet al 1001 films hebben gekregen over de thema’s die aan bod komen. Misschien om die vermoeidheid net te vermijden? Uiteindelijk lijken we altijd wel in een of andere crisis te zitten.

Om wat optimistischer te eindigen: misschien moeten we af en toe die luide, plakkende algoritmes even uitzetten, en genieten van een vogeltje dat fluit in de bomen, of genieten van onze maaltijden, of weet ik veel. In ieder geval zou ik proberen om de film met een nuchtere blik te bekijken. Lees niet veel commentaren (behalve deze recensie natuurlijk), en ga zelf oordelen. Want iedereen heeft een mening, maar wat is de jouwe?

Eddington is nu te zien in de bioscoop.