The Old Oak review: begrip voor de vergetenen

Als dit zijn laatste film is, sluit regisseur Ken Loach een oeuvre aan politiek beladen films af met een van zijn meest hoopvolle. The Old Oak won de publieksprijs op Film Fest Gent, en ook dat stemt ons hoopvol.

Toevluchtsoord

In een klein dorpje in regio Durham, Noord-England, arriveren in 2016 enkele gezinnen die gevlucht zijn uit Syrië. Erg warm worden ze niet onthaald, want enkele inwoners zijn niet opgezet met de nieuwkomers. Hun voormalig mijnstadje is een toevluchtsoord geworden omwille van de goedkope woningprijzen, terwijl bij hen ook het water aan de lippen staat. Toch mengen de Syriërs zich langzaam maar zeker in het gemeenschapsleven onder impuls van Yara (Ebla Mari), die goed Engels kan. Ze zoekt de hulp van TJ Ballantyne (Dave Turner), de eigenaar van de laatste pub, The Old Oak, de enige plek waar de inwoners nog met elkaar praten. Yara ontdekt al snel dat haar nieuwe buren het moeilijk hebben en wil hen helpen, maar ook dat kan het ongenoegen van een harde kern inwoners niet drukken. TJ staat al snel tussen twee vuren.

Dat een man niet enkel een product van zijn tijd moet zijn, bewijst de 87-jarige Ken Loach. Zijn nieuwste sociale drama staat opnieuw bol van de empathie, voor alle personages die hij afbeeldt. Je begrijpt de frustratie en wanhoop van de voormalige mijnwerkers nu hun eigen stad een schim van zichzelf is geworden en zij zijn achtergebleven. Ze zien hoe de nieuwkomers hulp krijgen om een nieuw leven op te bouwen, maar naar hen kijkt niemand om.

Individualisme

The Old Oak toont zo de gebreken van de Westerse wereld. Want ondanks de sociale zekerheid waar we mee pronken, tiert de armoede welig. De schaamte die daaruit voortkomt werkt individualisme en zo ook onbegrip in de hand. In de Syrische gemeenschap draait daarentegen alles om familie en samen moeilijkheden trotseren. Als ze dat ook willen doen in het mijnstadje en toenadering zoeken, neemt de angst het over. De locals interpreteren dat als een poging om hen te beïnvloeden met ‘hun cultuur’. Toegegeven, dit alles wordt soms iets te expliciet verwoord in de film. De personages kunnen hun situatie opvallend goed analyseren. Maar de oprechtheid en relatieve onervarenheid van de acteurs zorgen ervoor dat het niet te geaffecteerd wordt.

Maar tegelijk sturen Loach en schrijver Paul Laverty ook een niet mis te verstane boodschap naar de machtshebbers in Groot-Brittannië en de rest van de Westerse wereld. Het onbegrip en de woede die de mensen uit plaatsen zoals het onbenoemd stadje hebben, zien we meer en meer. Dat vertaalt zich ook in de groeiende populariteit van (extreem-)rechtse partijen. De overheden helpen de zwaksten in de maatschappij niet genoeg. Bovendien creëren ze er meer door corrupte machtshebbers in andere landen gewoon te laten begaan. Syrië, Oekraïne, Gaza en Israël, die stellingen blijven maar waarheid worden.

De film stelt sommige dingen net iets te rooskleurig voor, maar als er nog maar een paar mensen zijn die de screening verlieten en een beetje meer begrip tonen voor mensen die het moeilijker hebben dan hen, dan vergeef ik en juich ik die hoopvolle houding graag toe.

The Old Oak is vanaf 25 oktober te zien in een aantal bioscopen.