Call Jane review: knappe en relevante dramatisering

Je kon er moeilijk naast kijken vorige zomer. In juni werd in de VS het arrest Roe v. Wade ingetrokken waardoor staten zelf kunnen beslissen of abortus illegaal wordt of niet. En net nu verschijnt Call Jane, een film over een echt collectief in Chicago dat vrouwen hielp om veilige abortussen te krijgen toen het in de jaren 60 overal nog illegaal was. We gingen kijken op Film Fest Gent en het geeft de film zeker een extra dimensie.

Je lichaam maar niet je keuze

In 1965 is Joy (Elizabeth Banks) huisvrouw, echtgenote van Will (Chris Messina) en moeder van een tiener. Ze ontdekt dat ze zwanger is en begint kort daarna last te krijgen van duizeligheid. De dokter vertelt haar dat ze een hartziekte heeft die haar overlevingskansen en die van de baby sterk doen dalen. Maar de zwangerschap mag enkel afgebroken worden na goedkeuring van een ziekenhuiscomité (vol mannen). Omdat er een kans bestaat dat ze het overleeft, geven ze die echter niet.

Joy heeft echter haar leven niet over voor de zwangerschap en dus wil ze een abortus laten uitvoeren. Na een louche ervaring komt ze in contact met de Janes, een groep vrouwen, onder leiding van Virginia (Sigourney Weaver) en Gwen (Wunmi Mosaku, Lovecraft Country) die onder de radar veilige abortussen uitvoeren. Ze helpen ook Joy en daarna raakt ze, eerst tegen haar zin, meer betrokken bij de groep, maar als ze doorheeft hoe veel goeds ze doen, wil ze zelf een meer actieve rol spelen. Maar alles wat ze doen blijft natuurlijk illegaal.

Effectief gedramatiseerd

Dit is het soort films gebaseerd op een waargebeurd verhaal waar ik van hou.

Dit is het soort films gebaseerd op een waargebeurd verhaal waar ik van hou. Het probeert geen documentaire te zijn maar gebruikt een fictief personage om het werk te tonen van een groep die wel degelijk echt bestaan heeft, en veel mensen geholpen heeft. (Op Streamz kan je trouwens een echte documentaire bekijken over de groep, The Janes.) Daarbij is een personage als Joy wel eens iets anders. De laatste jaren hadden films over abortus vaak een jong meisje in de hoofdrol (Never Rarely Sometimes Always, L’évenement) maar hier krijgen we dankzij een volwassen vrouw die al kinderen heeft toch een ander perspectief.

Want zelfs voor een volwassen vrouw is het systeem bijzonder denigrerend en pijnlijk. Joy krijgt bijna letterlijk te horen dat haar ongeboren kind nu al belangrijker is dan zij. Een dokter zegt haar dat ze suïcidaal moet zijn voor de abortus goedgekeurd zal worden, en ze krijgt de “tip” dat ze zich beter van de trap zou laten vallen. Tot hier toe hangt er over alles een bijzonder lichte sfeer tot het moment dat Joy er ook echt over nadenkt en ze bijna letterlijk aan de rand van de afgrond staat. De Janes zijn dan ook een lichtpunt.

Ongewild relevant

Toch hou je ondanks het onderwerp geen zwaarmoedig gevoel over aan Call Jane.

Toch hou je ondanks het onderwerp geen zwaarmoedig gevoel over aan Call Jane. Er worden naast abortus ook nog wat belangrijke thema’s aangehaald zoals ongelijkheid op basis van inkomen of huidskleur, maar er is toch ook best wat humor te vinden in het script van Hayley Schore en Roshan Sethi (The Resident). Zo is Joy eerder conservatief en dat levert soms amusante situaties op. Ook de groep zelf houdt het liever licht wanneer ze bij elkaar zijn: zo is er bijvoorbeeld een non lid die de gelovige vrouwen probeert te overtuigen. De dreiging die eigenlijk boven hun hoofd hangt omdat ze in de illegaliteit werken voel je af en toe en vooral in één bepaalde scène die nog anders uitdraait dan verwacht. Die schaduwkant wordt misschien wat te weinig getoond waardoor het alles er misschien wat te makkelijk laat uitzien.

We kennen Elizabeth Banks dan wel vooral van komische rollen maar hier zet ze waarschijnlijk haar beste rol tot nu toe neer. Ook de rest van de cast zijn toppers zoals Kate Mara, Chris Messina, Wunmi Mosaku en Cory Michael Smith maar toch vooral Sigourney Weaver als de oprichtster van de Janes. De film ziet er ook bijzonder goed uit. Cinematografe Greta Zozula koos duidelijk om alles op film op te nemen waardoor er een grain is waaraan je even moet wennen, maar wel voor rijk beeld en diepe kleuren zorgt. Ook de muziek van Isabella Summers (mede-oprichtster van Florence and the Machine) is gepast jazzy voor de tijdsperiode waarin Call Jane zich afspeelt.

Maar wat een opbeurend einde had moeten zijn, is nu toch vooral zuur. De film was namelijk al af toen het Hooggerechtshof een einde maakte aan Roe v. Wade, en dat zie je wel aan dat einde. Waar de regering in België zelfs even de koning afzette om de abortuswet goed te keuren, gaan ze er in de VS 50 jaar op achteruit. Je kan dan ook niet anders dan met het wrang gevoel achterblijven dat het regiedebuut van Phyllis Nagy (scenariste van Carol) relevanter is dan ooit, dat deze groep jammer genoeg weer z’n nut zou hebben en dat we hier soms vergeten hoeveel geluk we hebben.

Call Jane is vanaf 30/11 te zien in de bioscoop.