Holy Spider review: ontnuchterend

Vrouwen in Iran zijn nog nooit zo in opstand gekomen als de voorbije weken. Kort na de aankondiging dat de kledingvoorschriften voor vrouwen strenger gehandhaafd zouden worden, werd Mahsa Amini opgepakt omdat ze geen correcte hoofddoek droeg. Ze overleed toen kort na haar arrestatie waardoor vrouwen massaal gingen protesteren tegen de behandeling van vrouwen in het land. Geen film die we zagen op Film Fest Gent was dus relevanter dan Holy Spider. Die behandelt namelijk het waargebeurde verhaal van een seriemoordenaar die prostituees vermoordde in Iran en zich gerechtvaardigd voelde om dat te doen.

In de ban van de wolfspin

Een vrouw probeert voor haar kind te zorgen door zich te prostitueren op straat. Ze gaat met een man op een motor mee naar zijn huis. Maar opeens wurgt hij haar met haar eigen hoofddoek, waarna hij haar lichaam dumpt. Het is duidelijk niet de eerste keer. De man blijkt Saeed (Mehdi Bajestani) te heten en heeft een gezin. Hij belt ook naar de pers om te vertellen over zijn moorden, want hij vindt dat hij een “jihad voert tegen het kwaad” en de straten schoonveegt voor de imam.

Journaliste Arezoo (Zar Amir-Ebrahimi) komt in Iran aan om verslag uit te brengen over hem, de zogenaamde “wolfspin”. Haar onafhankelijkheid nemen ze al niet in dank af. Ze staat ook in contact met de politie maar vertrouwt hen niet helemaal. Al gauw gaat ze dan ook zelf op onderzoek uit. En zelfs als ze hem kunnen vinden, is het nog maar de vraag of er ook gerechtigheid zal volgen.

Dubbel perspectief

Holy Spider is een heel ander soort misdaadthriller dan we gewoon zijn in het seriemoordenaarsgenre. Normaal gezien werkt iedereen samen om de dader te vatten, maar hier wordt al snel duidelijk dat niet iedereen dat wel zo’n goeie zaak zou vinden. Daarnaast is er het feit dat we vanaf het begin weten wie het is. Je zou bijna niet geloven dat zo iemand een op het eerste gezicht gewone man lijkt met een gezin. Er zijn dan ook een paar hallucinante scènes waarin zijn activiteiten wel heel dicht bij z’n gezin komen.

Maar de minachting voor vrouwen die niet in de lijn lopen, is natuurlijk het duidelijkste thema. Van de reden waarom Saeed doet wat hij doet, tot de opmerkingen die Arezoo krijgt wanneer ze als alleenstaande vrouw een hotel probeert te boeken. Daartegenover staat dan weer de relatie van Saeed met z’n vrouw en kinderen, die best wel liefdevol is. Toch zie je ook dat z’n dubbelleven z’n tol gaat eisen.

Eerlijk beeld

Regisseur Ali Abbasi (Gräns, de aankomende The Last of Us-reeks) kiest er ook voor om niks te verbloemen door de wurgingen redelijk expliciet in beeld te brengen: met close-ups en bijna tot de laatste adem. Zo brengt hij echt wel de angst en strijd van de slachtoffers op de kijker over. Toch moet je in Holy Spider geen sensatie zoeken. Het blijft allemaal zo ingetogen als mogelijk is. Er is ook amper muziek en als die er wel is, kiest componist Martin Dirkov voor krassende elektrische gitaar en violen die veel overstemmen.

Beide hoofdrolspelers verdienen lof want het is voor zowel Zar Amir-Ebrahimi als Mehdi Bajestani geen makkelijke rol om te spelen. Uiteindelijk is iedereen die hieraan meegewerkt heeft wel dapper, zeker als je weet dat een aantal Iraanse regisseurs in de gevangenis zitten omdat hun films het Iraanse regime niet positief afschilderen. Ook in deze film komt de Iraanse regering en zelfs delen van de bevolking er niet goed uit, zeker naar het einde toe. Maar zolang er bewoners zijn die protesteren en wij naar hen luisteren, kan er misschien verandering in komen.

Holy Spider is nu te zien in de bioscoop.