The Sandman review: versterkend en verrassende getrouwheid

Door een samenloop van omstandigheden kregen we gisteren 4 augustus 2022, één dag voor de release, alle tien afleveringen van Netflix’ The Sandman in onze maildoos. Ik heb net de credits van de achtste aflevering zien passeren en voel me gesterkt in m’n gevoel dat ik een wel geformuleerde mening over de adaptatie kan neerpennen. Hoe ouder ik word, hoe meer ik transformeer in Comic Book Guy uit The Simpsons en deze recensie moet dus vanuit dat perspectief bekeken worden. Ik ben fan van de originele stripreeks uit de tachtiger jaren. Als een werk je zo na aan het hart ligt, is het altijd zaak om adaptaties te benaderen met voorzichtig optimisme. Netflix wist me snel te overtuigen dat het verhaal in goeie handen is. The Sandman is namelijk één van de meest getrouwe adaptaties in lange tijd.

Afleveringen gezien: 8/10

Wat is The Sandman?

Er is een andere wereld die op ons wacht wanneer we onze ogen sluiten en slapen. Een plaats genaamd de Dreaming met als heerser The Sandman, of ook wel Dream, of Morpheus voor de vrienden. Het is een plaats waar al onze diepste fantasieën en angsten werkelijkheid worden. Wanneer Dream gevangen genomen wordt en vastzit voor een jaar, zet dat een reeks van events in actie die zowel de Dreaming als de ontwaakte wereld veranderen.

Het verhaal werd lange tijd bestempeld als “niet te verfilmen” en wie de 33-jaar oude strips las, snapt perfect waarom. Het kiest bewust van de geijkte paden af te dwalen. Het heeft ruimte nodig om de personages te leren kennen zodat je echt om hen heeft. Het heeft het ene moment een duidelijke queeste, om dan direct over te slaan naar een kortverhaal waar er even gefilosofeerd wordt over creativiteit, hoop en menselijkheid. Zoiets distilleren naar een filmreeks zou een kaakslag zijn in het gezicht van bedenker Neil Gaiman en het origineel. Dus kwamen ze tot de conclusie: het kan enkel een reeks worden.

We tekenen intussen 2019 en er woedt een heuse oorlog om content. Game Of Thrones toonde aan dat het publiek wel zin heeft in gelaagdheid en verschillende zenders willen genoeg geld investeren in het juiste project. Ik geloof oprecht dat de reeks enkel in deze periode had kunnen ontwikkeld worden. De sterren stonden The Sandman té gunstig om het niet te doen. Wordt deze reeks dan de nieuwe trekpleister van Netflix? Ik ga een wilde gok wagen en meewarig met mijn hoofd schudden. Geen grote volkstrekker, maar wel een prestigeproject.

Loodzware verantwoordelijkheid

Showrunner Allan Heinberg en schrijver David S. Goyer werkten nauw samen met Gaiman om zijn visie van Sandman te vertalen naar een reeks. Een trouwere versie van de strip is moeilijk voor te stellen en dat is een mes dat langs twee kanten snijdt. Het is leuk voor de fans dat zo goed als alles met respect en liefde is behandeld. Maar is een complete adaptatie wel een goeie reeks? Wat werkt in het ene medium, werkt niet altijd in een ander medium. Hoewel ik me als fan rot amuseer, weet ik niet in hoeverre een nieuweling zich zal kunnen vinden in de vreemde en met momenten conceptuele wereld. Het wordt zeker interessant om te zien hoe de reeks ontvangen zal worden in een moment waarop er eigenlijk te veel te zien is. Kan The Sandman zich distantiëren van de constante waterval aan nieuwe reeksen en films?

Aan de casting zal het alleszins niet liggen. Duidelijk dat Heinberg een goed oog heeft om de juiste persoon te linken aan de perfecte rol. Met 340 personages is het onmogelijk om ze allemaal op te noemen. Er zijn echter genoeg die het vermelden waard zijn. Charles Dance (Game Of Thrones) kruipt perfect in de huid van Roderick Burgess, David Thewlis (Harry Potter) schittert als de mentaal onstabiele John Dee en Boyd Holbrook (Logan) ademt The Corinthian. Mensen die angstig keken naar de casting van Death worden direct gerustgesteld door Kirby Howell-Baptistes Death (Why Women Kill). Ook Mason Alexander Park (Cowboy Bebop) als de non-binaire androgyne Desire wist me te verrassen. Gwendoline Christie (Game Of Thrones) overtuigt als Lucifer en Stephen Fry was sowieso in mijn hoofd al Gilbert.

Tom Sturridge (On The Road, Far From The Madding Crowd) krijgt de loodzware verantwoordelijkheid om Dream te spelen en dat… blijkt toch moeilijker dan gedacht. Sandman is een heel stoïcijns personage met weinig emotie en je merkt dat het Sturridge toch wat parten speelt. Niet alleen is het moeilijk om op een emotioneel niveau een band te vormen met het personage, soms is het bijna cartoonesk hoe hij stijf en krampachtig interageert met anderen. Pas vanaf de 7e aflevering merk je een duidelijke verandering in de vlotheid waarmee hij Morpheus speelt. De eerste helft was ik vooral geboeid door de personages rond Dream en niet Dream zélf.

Kwaliteit in ode

In een reeks die eigenlijk één grote ode is aan dromen en creativiteit, moet er ook behoorlijk wat ruimte voorzien worden voor CGI. De fantasie van Gaiman kent geen grenzen en het is duidelijk dat ze hun best hebben gedaan om die haarfijn op het scherm te toveren. Echter is het duidelijk dat ze zich hebben verslikt in hun ambitie. De kwaliteit van de CGI fluctueert enorm van aflevering tot aflevering. Zeker tijdens de eerste aflevering maakte ik me wat zorgen. Gelukkig weten ze het recht te trekken naar de latere afleveringen. Weet gewoon dat je soms zo nu en dan de foutjes met de mantel der liefde zal moeten wegvegen.

Daar tegenover staat dat er duidelijk veel liefde en tijd gestoken is in de sets. Art Direction heeft zich duidelijk laten gaan en dat zie je ook. De hel is anders dan in de strips maar minstens even eng. De alcove waarin Dream gevangen zit, heeft ongelooflijk veel details. Zoveel liefde, ze konden evengoed een altaar gebouwd hebben voor Neil Gaiman zelve.

Pre-woke progressiviteit in Sandman

Ik voel de trollen al van onder het struikgewas komen loeren, vandaar even preventief die terug de kop in duwen. The Sandman heeft mogelijks de meest diverse personages in recente geschiedenis. Er zijn lesbiennes, homo’s, transpersonen, non-binaire androgyne personen. Je ziet verschillende culturen en mythologieën in dit lappendoekje verweven. Ik kan niet genoeg onderstrepen dat dit exact zoals in de originele strip was. Er is geen hidden agenda van Netflix om zich specifiek te focussen op die minderheden. Het is deel van de wereld van The Sandman, nét zoals het deel is van ónze wereld.

Enkel Rose en Death zijn veranderd van een witte huidskleur naar een donkere huidskleur. Bij beide personages heeft het geen enkele invloed op de rest van hun rol binnen het verhaal. Zoals eerder vermeld is dat volgens mij enkel en alleen omdat de showrunner koos voor de juiste actrice voor die rol. Ik genoot heel hard van hun werk. Ik hoop oprecht dat de weinigen onder jullie die er moeite mee hebben, er zich toch over kunnen zetten.

The Sandman is vanaf vandaag te zien op Netflix.