OscarsDe Oscars, de belangrijkste filmprijzen ter wereld lijken een zenuwinzinking nabij. Nog nooit was er zo veel chaos rond de ceremonie als dit jaar. We nemen je mee doorheen het woelige parcours naar 24 februari.
Watskeburt?
De Academy of Motion Pictures and Sciences zit met de handen in het haar. De kijkcijfers van de Oscars dalen jaar na jaar en daar vinden ze niet meteen een oplossing voor. Populaire figuren, zoals Ellen DeGeneres en Jimmy Kimmel, de ceremonie laten hosten bracht soms een kleine stijging op. Ellen en haar celebrity selfie zorgden in 2013 voor de hoogste kijkcijfers in 10 jaar, maar sindsdien is de dalende tendens een feit. Met als dieptepunt de ceremonie van vorig jaar. Toen zagen 26,5 miljoen mensen The Shape of Water de hoofdprijs wegkapen. Dat aantal was nog nooit onder de 30 miljoen gezakt.
Het kijkcijferprobleem is onlosmakelijk verbonden met de dalende waardering van de Oscars. De show moet dienen als apotheose van awards season, maar blijkt vaak een bevestiging van uitslagen die al maanden eerder vast lijken te liggen, door uitreikingen van onder andere de Golden Globes, Critics Choice Awards, de BAFTAs en de verschillende guild- of vakbondsceremonies, zoals de Screen Actors Guild, Writers en Directors Guild Awards. De spanningsboog verslapt jaar na jaar.
De kijkers van vandaag zijn ook steeds minder bereid om een show van 4 uur lang uit te zitten, zeker met de 100 reclameblokken die alles constant onderbreken. Om nog maar te zwijgen van buitenlandse fans, die een nachtje moeten doordoen als ze alles willen volgen. Voor het eerst in jaren twijfel ik aan mijn vaste dag verlof de dag na de Oscars. En dus moet de Academy op zoek naar oplossingen.
Obstakel 1: een host
Een presentator of presentatrice moet vooral het publiek oppeppen om de show uit te zitten, en doet dat meestal door de genomineerden liefdevol te roasten. Soms in een monoloog, soms in een muzikaal nummer. Dit jaar duurde de zoektocht wel heel erg lang. Uiteindelijk koos de Academy voor komiek Kevin Hart. Twee dagen later stapte hij alweer op, nadat een reeks homofobe tweets werden bovengehaald van zijn account uit 2009-2011. Hij weigerde zich te verontschuldigen omdat hij het onderwerp naar eigen zeggen al genoeg had aangehaald in het verleden. De Academy gaf hem de keuze: verontschuldigen of vertrekken. Hij hield de eer aan zichzelf en verontschuldigde zich dan toch.
Velen, onder wie Ellen DeGeneres, vonden dat hij toch mocht hosten, maar de Academy besloot om verder te gaan zonder. In de plaats daarvan zullen een aantal celebrities nu de ceremonie aan mekaar praten. En daarbij rekenen ze op grote sterren. Zo zouden de winnende acteurs van vorig jaar (Gary Oldman, Frances McDormand, Allison Janney en Sam Rockwell), die normaal gezien de awards uitreiken aan hun collega’s, niet gevraagd zijn dit jaar. De Academy wil gaan voor grotere namen zoals Oprah en Tom Hanks. Pff, Frances en Allison zijn beter dan jullie, Academy. Volgens geruchten zou zender ABC (onderdeel van Disney) ook de cast van Avengers: Endgame willen inschakelen. Dat en misschien een nieuwe promo, en je lokt wat kijkers (die daarna weer wegzappen, wellicht).
Maar is een host eigenlijk nodig? Want na die ludieke start wordt de show meestal hyperserieus bij het presenteren van de awards. Slechts enkele bekende koppen durven het aan om de autocue links te laten liggen. Meer van dat, zou ik zeggen. De winnaars kunnen daarna nog altijd oprecht hun dankwoord inzetten. Een spontanere show zal uitnodigender zijn om naar te kijken, zeker als er in tegenstelling tot veel andere awards shows geen eten of drinken wordt geserveerd.
Obstakel 2: de Popular Oscar
Mensen vragen zich ook steeds meer af of de Oscars wel nog relevant zijn. De meeste beeldjes gaan ook nog steeds naar zogenaamd Oscar bait, films die gemaakt lijken met het oog op awards. Denk historische films, drama’s en biopics. En daarin herkent de modale filmkijker zich vaak niet. Blockbusters vinden zelden een weg naar nominaties, behalve in technische categorieën zoals visuele effecten en geluid. De vooroordelen tegen populaire films leidden ook tot een backlash.
In 2009 slaagde The Dark Knight er tegen alle verwachtingen niet in om een nominatie voor Beste Film in de wacht te slepen. Critici en publiek waren niet tevreden, en het jaar erop verhoogde de Academy het aantal genomineerden van 8 naar 10 om meer diverse films te kunnen belonen. Helaas is daar sindsdien weinig van in huis gekomen. Dat Black Panther er dit jaar wel in slaagde, is enigszins verrassend na de laatste controversiële aankondiging van de organisatie.
Dit jaar zou er namelijk een Oscar voor Beste Populaire Film komen, waarbij de betere blockbusters ook een beeldje zouden bemachtigen. Letterlijk iedereen bleek dat voorstel absurd te vinden. Het leek een manier om het plebs toch van de kwaliteit te onderscheiden. Als ze dan toch meer populaire films in de categorieën willen, moeten ze stemmen. Na de overweldigende kritiek trok de Academy de categorie weer in “voor evaluatie”.
Obstakel 3: controverse
Dat de Academy wel degelijk achterliep op de maatschappij, werd ook duidelijk bij de #OscarsSoWhite-campagne. Als reactie nodigde de organisatie een groot aantal diverse en jongere filmmakers uit om lid te worden. En de genomineerden zijn ook een pak diverser geworden, maar er is nog steeds werk aan de winkel. Vooral in de niet-acteurscategorieën zijn er nog vaak bijna uitsluitend blanke mannen aanwezig.
Ook de genomineerde films zorgen voor de nodige ophef: Bohemian Rhapsody is volgens velen te stilzwijgend over de geaardheid en dood van Freddie Mercury. Dat is dan een peulenschil vergeleken met de beschuldigingen tegen regisseur Bryan Singer. De regisseur werd ontslagen tijdens de opnames door zijn onstuimige gedrag en wordt nu door verschillende bronnen beschuldigd van verkrachting van minderjarigen. Singer schilderde het hele gebeuren af als homofobie, wat velen deed denken aan de bizarre actie van Kevin Spacey een paar maanden geleden. Ook Green Book, over de vriendschap tussen een zwarte pianist en zijn boertige blanke chauffeur, zou niet waarheidsgetrouw zijn en volgens sommigen hemelt de film het beeld van een “blanke redder” te veel op.
Maar de Oscars irrelevant noemen, dat vind ik toch een brug te ver. Controverse kan ervoor zorgen dat Hollywood haar gedrag aanpast, zoals na #MeToo. Daarnaast vinden elk jaar kleinere films de weg naar filmfans door de naambekendheid die bij het proces komt kijken. Carrières van filmmakers worden vaak gemaakt na een opmerkelijke passage tijdens het Oscarseizoen, genomineerd of niet. Want elk jaar schreeuwen we voor de snubbed ones zonder nominatie. Hup, weer wat publiciteit. Hollywood is inderdaad grotendeels geprivilegieerd, en dat toont zich soms in hun keuzes en beslissingen. Maar zolang de mensen met minder privileges hen daaraan herinneren, is er kans op verandering. Dat heeft het verleden al bewezen.
Obstakel 3: op de verkeerde plaatsen tijd besparen
In hun wanhopige zoektocht naar meer kijkers, willen de makers de ceremonie een stuk gaan inkorten. Maar net zoals met de Popular Oscar pakken ze dat op een absurde manier aan. In plaats van de logische denkoefening te maken “vier uur, de helft reclame = wegzappen en misschien niet meer terugkeren”, denken ze “Het zal wel aan de awards liggen!”
En daarom zouden aanvankelijk slechts twee van de vijf genomineerden voor Best Song hun nummer mogen brengen tijdens de show. De twee grootste kanshebbers, dus. Behalve respectloos was het ook echt jammer dat een mooi en amusant deel van de show zou verdwijnen. Maar zoals bij elke beslissing dit jaar is de Academy ook op deze teruggekomen. Alle liedjes zullen nu gebracht worden, maar slechts voor 90 seconden. Die 5 minuten willen ze naar verluidt geven aan Queen, die de show zou openen met een optreden. Oké dan?
Nog respectlozer is de beslissing om sommige categorieën tijdens de reclame uit te delen. Achteraf wordt dan vermeld wie gewonnen had. Wat?! Ze haalden wellicht hun mosterd bij de BAFTAs, de Britse filmprijzen, die dit al doen bij bepaalde categorieën en ze op het einde verkort toevoegen. Maar dat zijn de BAFTAs, niet de belangrijkste filmprijzen die er zijn. En zo worden mensen die cruciaal zijn voor een goede film gewoon aan de kant gezet. De slachtoffers zijn intussen bekend gemaakt. Cinematografie, montage, make-up en haar en live-action kortfilm zullen geen live zendtijd krijgen. De logica achter deze beslissing ben ik nog aan het zoeken. Vooral montage en cinematografie zijn twee van de meeste bekende en inherent cinematische categorieën uit het technische luik.
Ze lijken te vergeten dat filmfans die ervoor opblijven, de show net bekijken voor alle categorieën, niet enkel voor Beste Film. Maak de intro iets levendiger en toon wat die mensen doen, bijvoorbeeld. En aangezien de speeches voor technische categorieën amper een paar minuten duren, ligt het toch echt aan iets anders. De Academy heeft de laatste jaren al een aantal dingen verbeterd, maar als ze in het wilde weg overhaaste beslissingen blijven nemen, zou hun poging om meer volk te lokken het omgekeerde effect kunnen hebben. Dat er iets moet gebeuren is duidelijk. Anders Hugh Jackman nog eens bellen voor wat low-budget decors?
Update (16/02): Je kan het stilaan niet meer verzinnen, maar er kwam immens protest van de verschillende gildes op de beslissing en een tegenreactie van de Academy waarin ze beweerden dat de geschrapte categorieën zelf aangeboden waren door de gildes. En nu is de Academy ook op deze beslissing teruggekomen. Alle categorieën worden live uitgereikt tijdens de show. Met nog 8 dagen te gaan, wat kunnen we nog verwachten? Ik durf stilaan geen voorspellingen meer te doen.