Kinderland review: verhaal uit een lang vergeten land

Kinderland is een prijswinnende strip uit Duitsland. Vier jaar nadat het zijn debuut maakte bij onze oosterburen komt ie nu eindelijk naar het Nederlandse taalgebied. Met dank aan de harde werkers bij Soul Food Comics die als een van de weinige stripuitgevers het Duitse taalgebied ontginnen.

Schrijver: Mawil
Tekenaar: Mawil
Uitgever: Soul Food Comics
Aantal pagina’s: 296
Winkelprijs: € 27,95
Verschijningsdatum: 10 oktober 2018

Zomer 1989

Kinderland is het semiautobiografische verhaal waarin tekenaar Mawil (echte naam: Markus Witzel) het verhaal van zijn jeugd vertelt. Mirko is een klein mannetje dat in zijn laatste jaren op de basisschool zit. Helaas voor hem heeft hij ruzie met een stel jongens uit de grotere klassen. De enige die hem wil helpen, is een jongen uit de parallelklas.

Het is een verhaal dat wel vaker verteld is. Een verhaal over de lagere school en de obstakels die je soms moet overwinnen om de dag door te komen. Het is het verhaal van de jeugd van het doorsnee kind in de jaren tachtig. Op zich is het niet zo speciaal, ondanks de schattige tekeningen en de warme inkleuring.

Wat het anders maakt, zijn de paaltjes die hier en daar worden gezet. Natuurlijk zag de wereld in de jaren tachtig er anders uit dan nu. Maar die van Mirko verschilt nogal met die van de doorsnee Belg of Nederlander uit dezelfde tijd. Mirko groeide op in Oost-Berlijn. Een stad die werd doorkruist door een muur in Oost-Duitsland, een land dat vrij letterlijk werd begrensd door een ijzeren gordijn.

Kleine details zoals de nadruk op het collectief bij zijn school, of het spontane verdwijnen van klasgenoten zorgen ervoor dat je als lezer even raar kijkt. Het is verder niet melodramatisch want de verdwenen klasgenoten zijn gewoon naar het westen gevlucht.

Kinderland is niet al te politiek. De oplettende lezer zal blijven hangen bij al deze kleine details (en even tussendoor, tafeltennis is in de wereld van Mirko even groot als Pokémon vangen anno 2017.) Maar Kinderland maakt duidelijk dat de doorsnee Oost-Duitser gewoon zijn leven leidde en niet al te vaak bezig was met zaken als de Stasi of andere zaken uit die tijd. Het is geen spionageverhaal.

Het is een beetje banaal in al zijn normaalheid. Weet Mirko veel dat in het najaar alles anders zal zijn.

Mutti Merkel euh Werkel

Het echte juweeltje van deze strip is natuurlijk Angela Werkel. Het is een klein streberig meisje met een bloempotkapseltje en overduidelijk gebaseerd op de bondskanselier van Duitsland Angela Merkel. Hier wordt Kinderland ook relevant voor het niet-Duitse publiek. Mawil laat via Angela Werkel zien dat Oost-Duitsland nog altijd bestaat. Je zult het niet meer vinden in een atlas of op Google Maps maar het bestaat in de hoofden van de Duitsers. En zo gek is dat niet. De jongste inwoners van dit voormalige land worden in 2019 dertig jaar.

Het is natuurlijk knap dat een vrouw als Merkel, die is opgegroeid in een totaal ander systeem dan het westerse, het heeft geschopt tot de leider van het sterkste land van Europa. Je beseft als lezer alleen onvoldoende wat de subtiele verschillen in de vorming van Oost- en West-Duitsers echt betekenen. Merkel spreekt bijvoorbeeld Russisch, iets wat praktisch geen enkele westerse politicus doet.

Als boze Duitsers in Chemnitz de straten opgaan en schreeuwen dat zij het volk zijn dan menen ze dat vaak vrij letterlijk. Hier spreken de stemmen van veel voormalige Oost-Duitsers die daadwerkelijk werden opgevoed met het socialistische idee dat zij het volk zijn en dat ze bepaalde verwachtingen hebben van de door hun gekozen leiders. En daar komt ook nog het vergeten feitje bij dat velen van hen tot de verliezers van de hereniging met het westen horen.

Dit soort dingen begin je te begrijpen nadat je Kinderland hebt gelezen.

Voor oudere lezers is Kinderland een aha-erlebnis en de jongeren krijgen een nieuwe bril om de wereld mee te bekijken. Kinderland verdient ook in onze contreien waardering. Lezen die strip!

Lees hier een preview van Kinderland.