​Loving review: samen en gelijk

Loving is alweer een film van regisseur Jeff Nichols die hoge ogen aan het gooien is in het festival- en awardscircuit. Het civil rights drama ging in première op het filmfestival van Cannes, waar Nichols meedong naar de Gouden Palm. Eerder dit jaar verraste hij al met Midnight Special, en met dit ingetogen, waargebeurde verhaal over Mr en Mrs Loving gaat hij op dat elan verder.

All love is created equal

Zodra de film begint, zien we meteen het koppel in kwestie. Mildred Jeter (Ruth Negga) vertelt aan haar vriend Richard Loving (Joel Edgerton) dat ze zwanger is. Hij kijkt haar verbaasd aan, maar begint al vlug te lachen. Een ongewoon begin, maar we zijn meteen betrokken bij het wel en wee van de Lovings. We schuiven meteen een aantal maanden op en krijgen een beeld van hoe hun dagelijkse leven eruitziet. In Virginia, het zuiden van de VS, zit de maatschappij aan de vooravond van de civil rights movement, maar deze is duidelijk nog niet begonnen in de conservatieve staat. Richard, een metser, en zijn moeder, een vroedvrouw, wonen in een buurt waar voornamelijk Afro-Amerikanen gevestigd zijn. Dat wordt hen door de rest van de gemeenschap niet in dank afgenomen. Richard en Mildred trekken zich hier echter niets van aan en verbergen zich niet. Het is duidelijk dat zij zo gelukkig zijn als maar zijn kan. Hij vraagt haar dan ook ten huwelijk en kondigt aan dat hij een stuk land gekocht heeft waar hij zelf een huis zal bouwen. Het enige probleem is dat een gemengd huwelijk verboden is in de staat Virginia. Daarom trekken ze met zijn tweeën en een getuige naar Washington. Daar worden ze man en vrouw.

Dan begint hun lijdensweg. In het holst van de nacht worden Richard en Mildred gearresteerd, omwille van hun relatie en onwettig huwelijk. Richard wordt nagenoeg meteen op borg vrijgelaten, maar zijn zwangere vrouw moet het weekend in de cel doorbrengen. Die maandag vertelt de rechter dat ze de keuze hebben: of ze scheiden en gaan elk hun eigen weg, of ze blijven 25 jaar lang weg uit Virginia.

De Lovings beslissen om alles achter hen te laten en bij familie in Washington te gaan wonen. Maar het leven in de stad maakt Mildred al gauw ongelukkig. Ze had zich altijd voorgesteld dat Richards moeder hun kindje ter wereld zou brengen. Al snel staan ze terug in Virginia. Mildreds broer Virgil (Will Dalton) komt haar ophalen aan de grens, en Richard rijdt zelf de staat binnen. Maar uren nadat hun zoontje geboren wordt, staat de sheriff (Marton Csokas) opnieuw voor de deur. Hun advocaat neemt bij de volgende hoorzitting de schuld op zich door te zeggen dat hij het koppel verkeerd had ingelicht, maar ze moeten Virginia onmiddellijk opnieuw verlaten.

De jaren gaan voorbij, en twee kinderen later heeft Mildred stilaan genoeg van de afstand tussen haar en haar familie. Op aanraden van haar nicht schrijft ze een brief naar Attorney General Robert Kennedy. Een paar dagen later krijgt ze telefoon van de American Civil Liberties Union (ACLU). Ze krijgen een advocaat aangewezen die hen vertelt dat hun zaak sterk genoeg is om naar het Hooggerechtshof te gaan en de racistische wetten in Virginia te laten vernietigen. En dus keren ze opnieuw terug naar Virginia.

Mooi in haar eenvoud

Zoals Mud een groot aandeel was in de McConaussaince van Matthew McConaughey en Take Shelter de aandacht vestigde op Michael Shannon en Jessica Chastain, zo zal Loving waarschijnlijk een boost zijn de hoofdrolspelers. Vooral dan voor Ruth Negga, die hiervoor vooral bekend was voor haar tv-werk (Preacher, Agents of SHIELD). De mooie, grote ogen van Negga drukken vaak meer uit dan haar dialoog. Joel Edgerton (Warrior, The Gift) is veruit de bekendste acteur in de cast met veel screentime, en hier leren we hem van een complete andere kant kennen. Richard Loving is duidelijk een man van weinig woorden, maar hij zegt veel meer met zijn acties en uitdrukkingen. Hij houdt duidelijk zielsveel van zijn vrouw, en Edgerton brengt dat heel geïnternaliseerd, maar wel heel pakkend. Ik zou hen allebei maar in de gaten houden voor Oscarnominaties.

We zagen deze film op Film Fest Gent, waar Loving vertoond zonder ondertitels. En in alle eerlijkheid, het was niet altijd gemakkelijk om alles mee te krijgen. Het zware Zuiderse accent heeft soms nogal wat gemompel tot gevolg. Mensen die er niet vertrouwd mee zijn, zullen vooral Marton Csokas en Joel Edgerton met moeite begrepen hebben. Volgende keer mogen jullie gerust aan ondergetekende vragen om de film te ondertitelen, Film Fest Gent, ik doe het gratis en voor niets.

Naast de hoofdrolspelers is ook de ondersteunende cast goed. Over de hele lijn zien we mooi, ingetogen acteerwerk. Ook Michael Shannon is opnieuw van de partij, hetzij in een kleine bijrol deze keer. De acteur speelde al mee in vijf van Nichols’ films, waardoor hij goed op weg is om voor Jeff Nichols te worden wat Michael Caine is voor Christopher Nolan – een geluksbrenger. Ook in Loving is zijn verschijning heel aangenaam. Shannon weet met slechts enkele zinnen en een paar uitdrukkingen de drie scènes waar hij in zit, helemaal naar zich toe te trekken. En mocht je het je afvragen, die soberheid is zeker niet slecht. Integendeel, het is een welgekomen afwisseling. Loving moet je niet bekijken voor de hoge dramatiek of emoties. Er wordt niet over en weer geroepen in de rechtszaal of bij het gezin thuis, maar wanneer de emoties dan wel even oplaaien, is het des te pakkender. Nichols schreef zelf het script, en hij slaagde er zelfs in om op een aantal plaatsen wat humor toe te voegen. Daardoor kunnen de acteurs ook genuanceerde vertolkingen neerzetten.

Deze film is een karakterstudie pur sang van een koppel dat gewoon van elkaar houdt en dat ook wil doen in hun eigen staat. Nichols en cinematograaf Adam Stone brengen het leven en de relatie van de familie Loving zo subtiel en zo mooi in beeld dat ik er achteraf bijna filosofisch van werd. De film heeft ook een warme gloed over zich, wat zeker past bij de sfeer van de film. Na afloop deed Loving me denken aan Spotlight, ook een sobere film die de mensen bewust wil maken over een belangrijk onderwerp in het verleden dat ook vandaag nog deels speelt (in Spotlight misbruik in de katholieke kerk, hier racisme). Net als die film vorig jaar zal Loving waarschijnlijk op mijn lijstje van favoriete films van het jaar prijken. In deze tijden van de #BlackLivesMatter-beweging is de film misschien een mooie herinnering aan het feit dat alle mensen gelijk zijn. We willen allemaal het recht om graag te zien en gezien te worden.

Loving speelt op 18/10 nog een laatste keer op Film Fest Gent.
Een officiële releasedatum is er momenteel nog niet.