The Chapel review: muziek als tweesnijdend zwaard

Als ik films over klassieke muziek probeer op te noemen, kom ik niet veel verder dan bijvoorbeeld Amadeus, The Pianist of het recente Tár. Als het over Vlaamse films gaat, leunt Cleo er nog het dichtste tegenaan. Nochtans vindt een van de bekendste en meest prestigieuze klassieke muziekwedstrijden elk jaar in ons land plaats. Van de intensiteit en zweem van mysterie die er rondhangt, maakt regisseur Dominique Deruddere nu gebruik voor zijn nieuwste film The Chapel.

Tot het uiterste

Jennifer Rogiers (Taeke Nicolaï) is een jonge pianiste die in Amerika woont met haar moeder (Ruth Becquart). Wanneer ze speelt voor haar lerares bij Julliard zegt die prompt dat ze kippenvel had en ze er zeker klaar voor is. Ze is namelijk een van de laureaten van de Koningin Elisabethwedstrijd en keert dus terug naar haar geboorteland. Daar zal ze bij een gastgezin verblijven voor ze naar de Kapel mag. Daar blijven de 10 finalisten in volledige isolatie tijdens de duur van de wedstrijd zodat ze zich kunnen concentreren op hun opdracht. Een voor een verlaten ze de kapel om op te treden.

Jennifer voelt de druk al snel, en die isolatie brengt ook oude problemen naar voren zoals de moeilijke relatie tussen haar ouders, de afwezigheid van haar vader (Kevin Janssens) en een verdrongen herinnering die door haar hoofd spookt. Daarnaast is het ook niet makkelijk om met 9 onbekenden samen te leven die allemaal hetzelfde willen als jij. Kan ze hen nu echt vertrouwen of niet?

Portret van artiesten op topniveau

The Chapel laat goed zien hoe het is om muzikant op hoog niveau te zijn.

Ik droomde er al lang van om piano te leren spelen en heb altijd met veel belangstelling en bewondering naar de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano gekeken. In september ben ik eindelijk lessen beginnen volgen dus keek ik nog meer uit naar The Chapel. Om de geschiedenis van de wedstrijd in de verf te zetten, begint de film met enkele beelden van echte oudwinnaars. Daarna volgt een beeld van een jong meisje dat op een koude winternacht ‘s nachts naar buiten gaat in haar pyjama. Meer weten we daar voorlopig niet over maar je voelt dan al dat dit nog belangrijk wordt. Het zet de toch verontrustende toon die over het verhaal hangt.

Want over de duur van de film heen, werkt Deruddere in zijn script naar twee dingen toe. Kan Jennifer de wedstrijd winnen, en waar worstelt ze nu precies mee? Beide dingen zijn wel verbonden, want de flashbacks die zich opdringen door het vele oefenen beïnvloeden ook haar concentratie. Daarnaast laten ze ook zien dat het talent van Jennifer wel een twistpunt was tussen haar ouders. Het is vast voor veel ouders herkenbaar dat ze hun onvervulde dromen projecteren op hun kinderen. Soms loopt dat goed af en vinden die kinderen ook echt een passie daardoor, maar soms legt het ook veel druk op.

Voor Jennifer zijn beide het geval. Op dat vlak laat The Chapel goed zien hoe het is om muzikant op hoog niveau te zijn: jong beginnen en er heel veel tijd en werk in stoppen. (Hiervoor haalde Deruddere trouwens inspiratie bij z’n eigen zoon Louis, die zelf ook intensief piano speelde). Als het dan lukt, kunnen ze zichzelf verliezen in hun werk, zichzelf overtreffen en er voldoening uithalen. Dat alles komt uiteindelijk samen in de finale acte van de film, knap gemonteerd door diezelfde Louis Deruddere. Terwijl Jennifer haar stuk speelt en erna, vallen alle puzzelstukjes in elkaar. Dat orgelpunt is voor Deruddere, en Jennifer zelf, uiteindelijk de belangrijkste conclusie gezien hoe de film afloopt.

Mix tussen realiteit en fictie

Muziek is overduidelijk belangrijk in deze film. Naast de bestaande klassieke werken schreef George Van Dam ook het opgelegde stuk voor de personages en de score. Fictie en realiteit vloeien nog wel een paar keer over wanneer de wedstrijd echt begint, want zo werden de scènes ook echt opgenomen in de Bozar en duikt de echte presentatrice Stephanie Coerten op. Je krijgt ook een beter inzicht in hoe de wedstrijd precies in elkaar zit, en dus ook dat mysterieuze gedeelte in de kapel. Al weet ik niet of alles zo voorloopt als het voorgesteld wordt. Zo heeft Tine Reymer als kok Hilde hier een kleine rol als steun voor de kandidaten en vooral Jennifer, waarbij waarschijnlijk enkele loopjes met de realiteit genomen werden.

Taeke Nicolaï ziet hier een mooie hoofdrol neer.

Ik betwijfel of ze in de echte kapel gefilmd hebben, maar het setdesign van Pepijn Van Looy en Mohamed Ayada straalt de klasse uit die je ervan verwacht. DOP Sander Vandenbroucke kiest voor een warme, mooie cinematografie en samen met de regie van Deruddere slagen ze erin om toch redelijk statische pianoscènes spannend te maken. Een speciale vermelding heb ik voor het geluid van onder andere Yanna Soentjens en Gervaise Demeure, want het viel me op dat ik tijdens het laatste concert zelfs de mouwen van de jurk kon horen tussen de piano. Een leuk detail.

Kleine minpunten overschaduwen niet

Ik vroeg me na de film ook af of Taeke Nicolaï echt zo goed piano kon spelen, maar toen achteraf bleek dat Chiara Alaimo haar stukken speelde, moet ik zeggen dat die “trucage” toch goed gelukt is. Maar het is ook de verdienste van Nicolaï, die zelf leerde spelen en verder een prachtige rol neerzet. Jennifer is een redelijk kil personage maar dankzij Nicolaï blijf je toch meeleven want je voelt de stress en emotie die zij doormaakt. Ze eist ook de aandacht op in elke scène. Daarnaast zijn Ruth Becquart en Kevin Janssens zoals gewoonlijk ook weer top in de toch wel cruciale scènes die ze hebben.

Voor de laureaten is er best een internationale cast verzameld, wat ook strookt met de werkelijkheid. Maar het is dan wel raar dat ze de Vlaamse Abigail Abraham casten voor iemand die eigenlijk alleen maar Engels spreekt, want je kan dat accent toch vaak niet verstoppen. De dialogen tussen de kandidaten zijn ook niet altijd even naturel, vooral als het over kunst gaat. Maar dat zijn eerder kleine minpunten in een anders goeie film. Je hoeft geen muzikant of zelfs fan van klassieke muziek te zijn om naar deze te gaan kijken.

The Chapel is vanaf 8 februari te zien in de bioscoop.