Foundation review: de grootste sciencefiction op het kleinste scherm

Foundation op Apple TV+ opent met special effects, decors en kostuums die je vanaf de eerste minuten uit je zetel blazen terwijl het verhaal in hyperspace schiet.

Sinds Game of Thrones vriend en vijand overtuigde van genrefictie wedijvert elke zender en streamingdienst om de meest epische televisiereeks ooit te maken. Apple tast diep, heel diep in de buidel om de onverfilmbare sciencefictionboeken van Isaac Asimov te adapteren en te moderniseren. Met Dune net achter de kiezen en geen Star Wars of nieuw seizoen van The Expanse om de hoek komt Foundation op het juiste moment.

Een onverwoestbare dynastie versus wiskunde

Het Galactische Keizerrijk wordt bestuurd door drie heersers die één zijn: drie klonen van de keizer, elk van een andere generatie (waaronder Lee Pace die zijn Ronan uit Guardians of the Galaxy nadoet). De drie bewaken de vrede met een vuist en dulden geen oppositie. De rebellerende wiskundige Hari Seldon (Jared Harris) ontdekt dat het einde van het rijk eraan komt. Volgens zijn theorie van de psychohistorie, een statistische analyse van het gedrag van de maatschappij waarmee de toekomst bepaald kan worden, komt er lange donkere periode aan die alleen Seldon zelf kan inkorten.

Halsoverkop roept Seldon het wonderkind Gaal (Lou Llobell) tot zich die hem moet bijstaan in zijn pleidooi om de theorie verder bij te schaven en de ondergang tegen te gaan. Gaal – tevens de ogen van de kijker in deze afstandelijke plek – geraakt verwikkeld in een politiek spel. De twee en hun team worden verbannen naar Terminus, het uiteinde van het sterrenstelsel waar enkele decennia (die zin klopt) in de toekomst de lokale leider Salvor (Leah Harvey) zich voorbereidt op een onmenselijke dreiging.

Een hele boterham en slechts een samenvatting van de namen, intriges en tijdsprongen in de volgepropte eerste twee afleveringen van Foundation. Van meeslepen is weinig sprake want de personages groeien tussen de afleveringen door. Abrupte wendingen worden zo eerder verwarrend dan fascinerend.

Sciencefiction om van te kwijlen

De kille personages mogen dan niet meteen overtuigen, de fantastische setting doet dat wel. Afgelikte schepen met zwarte gaten als aandrijving, aftandse kolossen die een ruimteoorlog of twee hebben gezien en een lichtgevend blok beton dreigend zwevend boven een ruig landschap: geen enkele sciencefictionfanaat die niet begint te watertanden bij deze woorden.

Het is nu ook niet dat Foundation visueel veel nieuwe dingen doet. Esthetisch combineert de serie de extravaganza van de Star Wars-prequels met de down to earth ruimtebeleving uit The Expanse en de afgelikte vormgeving van een game zoals Destiny. Een mooi moodboard om mee te beginnen.

En dan nu de grote ideeën

In de wereld van Foundation denkt het Keizerrijk voor jou. Wanneer de toekomst voor volgende generaties plots in het gedrang komt te staan, wordt er met verlangende ogen gekeken naar wetenschap en wiskunde voor de oplossing. Maar kloppen die afstandelijke berekeningen wel? En kan één individu dan geen impact maken op wat vast ligt, of zit dat ook ingecalculeerd in de formule van de psychohistorie? Daarmee is Foundation een serie in het rijtje van tv zoals Westworld en Devs dat speelt met de vrije wil als illusie. Een vraagstuk waarvoor ik althans altijd klaarzit.

Van Foundation verschijnt elke vrijdag een nieuwe aflevering op Apple TV+.