Shirley review: portrait of a lady on fire

Wie fan was van The Haunting of Hill House op Netflix, heeft dat entertainment grotendeels te danken aan auteur Shirley Jackson, die het gelijknamige boek schreef in 1959. De serie mag er dan enkel losjes op gebaseerd zijn, het boek was een echt succes toen het op lezers werd losgelaten. Nu is er een film gemaakt over Jackson, die ook hier slechts losjes biografisch is. Een sfeervol portret door Josephine Decker met de altijd geweldige Elisabeth Moss.

Een vat vol tegenstrijdigheden

Jong koppel Fred (Logan Lerman) en Rose (Odessa Young) hebben academische ambities. Fred mag aan de slag als assistent bij professor Hyman (Michael Stuhlbarg, altijd een goede toevoeging aan een film), en Rose hoopt zo ook aan dezelfde unief te kunnen werken. Ze krijgen de kans om tijdelijk te logeren bij Hyman, een van de sterkhouders van de universiteit, en zijn vrouw Shirley (Elisabeth Moss, dit jaar al geweldig in The Invisible Man). Zij is niet echt opgezet met de gasten, want ze werkt aan haar nieuwe boek en heeft mentale problemen die dat werk niet makkelijker maken.

Shirley Jackson is een fascinerende vrouw.

Hyman en Fred verdwijnen al snel eerder op de achtergrond, want Hyman laat Rose het huishouden overnemen zodat Shirley kan werken. Eerst kunnen ze elkaar amper uitstaan, maar gaandeweg neemt de wederzijdse fascinatie toe. Rose helpt Shirley, die lijdt aan agorafobie, om informatie te verzamelen voor haar nieuwe boek, en is onder de indruk van haar fantasie en toewijding voor het verhaal.

Terecht. Shirley is een fascinerende vrouw. Ze voldoet aan zo goed als geen enkele verwachting die de maatschappij haar oplegt. Het huishouden doet ze niet, ze heeft geen kinderen, ze is niet altijd even beleefd en zondert zich soms volledig af. Ze kan van zich afbijten en heeft een scherp gevoel voor humor. Toch merk je dat ze leeft voor haar vak en niet anders kan dan verhalen van zich afschrijven.

Warm en buiten de lijntjes

In de handen van een mindere actrice kan Shirley heel makkelijk een karikatuur worden. Daar zal je Elisabeth Moss nooit op betrappen. De Australische laat hier opnieuw zien wat een empathische actrice ze is. Zelfs als Shirley zich ongelofelijk misdraagt, heb je sympathie voor haar. Tijdens een bepaalde scène op een stuf feestje wou je dat je haar lef had. Haar man is tegelijk een motivator en een storende factor in zowel haar leven als carrière. Shirley zit vast, niet alleen door de agorafobie, maar ook door de hoge druk die ze zichzelf oplegt.

Vooral in het laatste deel van de film vervaagt de lijn tussen wat echt is en wat gedroomd of ingebeeld.

Door Rose wordt ze gedwongen om ook met iemand anders rekening te houden. De twee brengen hun tijd steeds meer samen door, en zo beïnvloeden ze elkaar. Wanneer Rose erachter komt dat ze zwanger is en Fred net als Hyman niet zo zuiver op de graat is, lopen de spanningen hoog op en kondigt dat verandering aan.

De eerste film van Josephine Decker na haar grote doorbraak Madeline’s Madeline speelt ook met magisch realisme. Vooral in het laatste deel van de film vervaagt de lijn tussen wat echt is en wat gedroomd of ingebeeld. Deckers regie is levendig en sfeervol en kleurt lichtjes buiten de lijntjes, net als de film op zich. Bepaalde creatieve shots gepaard met de warme cinematografie doen je vergeten dat Shirley zich eigenlijk grotendeels op één locatie afspeelt. Ook de muziek van Tamar-kali is even onconventioneel als Shirley Jackson zelf, met zowel frivole en meeslepende als angstaanjagende strijkers. De film is daardoor misschien niet voor iedereen bestemd, maar Shirley ademt een en al sfeer uit en geeft je meer inzicht in wat een topauteur kan doorstaan.

---

Shirley speelt nu in de bioscoop.