Downsizing review: te klein voor zijn eigen bestwil

De sciencefictionkomedie Downsizing met Matt Damon probeert grote dingen te bereiken, maar slaagt nergens echt volledig in. 

In de nabije toekomst pinnen wetenschappers het grootste probleem van de mensheid vast: overbevolking. De redding? Het fysiek verkleinen van die mensheid. Zo lossen we niet alleen het toenemende plaatstekort op, maar roepen we ook aan halt toe aan onze allesvernietigende afvaluitstoot. De permanente procedure levert ook persoonlijk voordeel op. Wie kiest om op kleinere voet te leven, kan proportioneel veel meer uitgeven met hetzelfde geld. Kinesist Paul Safranek (Matt Damon) en zijn vrouw Audrey (Kristen Wiig) beslissen om de stap te wagen.

En dat is ook het laatste wat we zien van Wiig. Wanneer Paul na het verkleiningsproces wakker wordt, heeft zijn vrouw hem achtergelaten. Vanaf dat punt wordt ook de humor rond menselijke actiefiguurtjes zo goed als achterwege gelaten. Jason Sudeikis toont zich nog een laatste keer en er duiken enkele andere bekende koppen op, maar veel te kort om op de lachspieren te kunnen werken. Wat overblijft, is een meanderende film die veel te lang duurt.

Damon draagt dus de rest van de film. Paul komt vast te zitten in de sleur van het verkleinde leven, tot hij kennismaakt met zijn bovenbuur Dusan (een genietbare Christoph Waltz zoals we hem ondertussen gewend zijn) en diens poetsvrouw, voormalig verzetsstrijder, Ngoc Lan (Hong Chau). Het hevige accent van Chau zorgt ervoor dat de film niet meer saai wordt, maar erger: vervelend.

Ngoc Lan mag dan wel het moreel kompas van Downsizing zijn, zeker tegenover Paul die met de kleinste dingen in het leven inzit, de film zelf zegt uiteindelijk niet veel. Het is wel duidelijk dat mensen voor de transformatie kiezen wegens zelfzuchtige redenen (je leeft een luxueuzer leven voor hetzelfde geld op je bankrekening), en niet om de planeet te redden. Dat leidt tot de bestaande, maar nog scherper afgelijnde klassen. Maar het grote onderliggende idee, ecologisme, komt nooit tot zijn recht. Het is alsof filmmaker Alexander Payne (Nebraska) niet durfde om te diep op het concept in te gaan. Hij kiest uiteindelijk voor een persoonlijkere aanpak die nooit echt weet te raken, terwijl een focus op het grote plaatje beter had kunnen werken. Uiteindelijk is heel de opzet van Downsizing zelfs nooit echt belangrijk geweest.

Downsizing speelt vanaf 17 januari in de bioscoop.