Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

Welcome To Chechnya

Welcome To Chechnya review: de harde waarheid via deepfake

We beseffen in België soms niet hoe goed we het hier hebben. Ja, het is zeker niet allemaal rozengeur en maneschijn want er moet hier ook nog veel ongelijkheid de wereld uit. Maar wat LGBTQ-mensen in Tsjetsjenië moeten vrezen, tart alle verbeelding. De documentaire Welcome To Chechnya werpt een blik op de situatie en vooral op de mensen die proberen te helpen. De Belgische première vond plaats op Film Fest Gent, waar wij geschokt achterbleven.

Uit het oog

Tsjetsjenië is een autonome republiek in Rusland en niet echt een plaats waar ik veel over nadenk. Eigenlijk moest ik door deze film herinnerd worden dat het bestaat. En die relatieve onbekendheid, of onverschilligheid, is wat de cultuur die er heerst, mogelijk maakt. Het land is ultraconservatief, en altijd geweest, maar staat ook onder invloed van Rusland. Vooral sinds 2017 toen Ramzan Kadyrov aan de macht kwam, een stroman van Poetin, die een echte kruistocht begon tegen holebi’s en transgenders. Toen al kwamen de eerste getuigenissen waardoor de internationale gemeenschap geschokt reageerden. De leiders ontkenden alles, maar de situatie leek toch te verbeteren, dus verdween de regio terug uit het spotlicht.

© HBO

Maar niks was minder waar. De terreur bleef. Regisseur David France brengt daarom het verhaal van de mensen die zo veel mogelijk holebi’s wil helpen uit hun levensbedreigende situatie, het Russische LGBT Network. De film volgt vooral David en Olga, de drijvende krachten achter de organisatie. David krijgt een telefoontje van Anja, een lesbische vrouw die uit Tsjetsjenië wil vluchten. Haar oom heeft haar geaardheid ontdekt en dwingt haar nu om met hem te slapen, anders out hij haar bij haar vader, een machtige man bij de overheid. David en de organisatie brengen haar onder in een appartement tot ze haar weg kunnen krijgen, maar de autoriteiten en haar familie zitten haar op de hielen.

Deepfake werd nog nooit voor een beter doel ingezet dan hier.

Naast dit appartement heeft de organisatie verschillende safe houses. In eentje in Moskou zitten verschillende mensen ondergedoken te wachten tot ze kunnen emigreren. Waarom zouden deze mensen dan in godsnaam akkoord gaan om in een documentaire aan bod te komen, of hoe voorkom je dat je documentaire alleen maar mensen met gewiste gezichten bevat? Deepfake lijkt niet het meest voor de hand liggende antwoord maar was waarschijnlijk nog nooit voor zo’n goed doel ingezet als hier. Alle gezichten van de slachtoffers zijn namelijk vervangen door deepfakes van tientallen mensen die zich kandidaat stelden.

Doeltreffend

Met deepfake kan tegenwoordig veel maar dit is geen blockbuster fictiefilm. Het valt wel degelijk op dat er trucage in het spel is, maar vlekkeloze effecten zijn hier het doel niet. Wel ervoor zorgen dat de mensen die hier hun verhaal delen niet gevonden kunnen worden door de overheid die hen achterna. Het zorgt er ook voor dat de censuur niet de overhand neemt, zoals dat voor de slachtoffers wel gebeurt. Hun verhalen zijn dan ook schrijnend. Zelfs in het safe house is het constant over de schouder kijken. De jongeren worden uit hun normale leven gehaald, moeten binnenblijven, en dat allemaal voor verlossing die er misschien niet komt.

© HBO

Afgewisseld met die getuigenissen komen er ook found footage-beelden aan bod, die via sociale media verspreid werden naar de buitenwereld. Het toont grafische en tragische taferelen zoals een vrouw die vreselijk in elkaar geslagen wordt door haar eigen familie. Het grootste deel van Welcome To Chechnya is dan ook ongemeen hard, om de internationale gemeenschap wakker te schudden.

Toch is er ook hoop: het verhaal van “Grisha” of Maxim. Bij hem valt het deepfake-masker op een gegeven moment af omdat hij ook in het echt zijn verhaal in de media gedaan heeft. Het is een pakkend moment, en ongelofelijk moedig. Want iedereen kan hem nu herkennen, dus ook de overheid. Hetzelfde geldt trouwens voor David en Olga, want hun gezicht wordt bewust niet vervangen. Daarmee lopen ze ook risico maar ze hebben het ervoor over om de situatie aan te klagen en hopelijk zo voor verbetering te zorgen. Elke kijker kan dan ook een deel worden van de oplossing via de website. Want alleen druk van buitenaf kan het leven van de mensen in deze film verbeteren.

Welcome To Chechnya is op 26 februari te zien op Canvas en daarna ook op VRT.NU.

Confronterend

Welcome To Chechnya review
4 5 0 1
Deepfake heeft in deze documentaire eindelijk een nobele toepassing gevonden. Om de anonimiteit van de slachtoffers van holebi-vervolging in Tsjetsjenië te garandere, werd hun gezicht vervangen door dat van vrije onbekenden. De verhalen blijven even schrijnend maar zijn noodzakelijk om de internationale aandacht aan te wakkeren.
Deepfake heeft in deze documentaire eindelijk een nobele toepassing gevonden. Om de anonimiteit van de slachtoffers van holebi-vervolging in Tsjetsjenië te garandere, werd hun gezicht vervangen door dat van vrije onbekenden. De verhalen blijven even schrijnend maar zijn noodzakelijk om de internationale aandacht aan te wakkeren.
4/5
Total Score
Total
0
Shares
Een reactie achterlaten
Gerelateerde artikels