The Lord of the Rings, geschreven door J.R.R Tolkien, is al decennia lang een immense invloed op het hele fantasygenre. Peter Jacksons films hebben daar nog aan bijgedragen en tonen personages zoals ze niet vaak gezien worden: met een schaamteloze emotionele openheid. Het hele Fellowship toont haar emoties openlijk en zonder enige schroom. Dat is een sterke tegenstelling met recentere films waarin mannen bijna alleen maar boos en agressief mogen zijn.
Binnen de literatuur bestaat het concept van een ‘trope’. Dat is een element of een structuur die regelmatig terugkomt in verschillende werken en op deze manier herkenbaar wordt (en als het écht vaak gebruikt wordt, is het een cliché). Aan de hand van deze tropes kunnen we zien hoe de personages in de verfilming van Lord of the Rings open zijn met hun emoties en niet bang zijn om affectie of verdriet te tonen.
De scènes waarin dit het duidelijkste zichtbaar is, zijn die met Frodo en Sam. Deze twee Hobbits trekken met z’n tweeën doorheen Middle-Earth om in Mordor aan te komen. Ondertussen wordt Frodo voortdurend belaagd door de manipulatie van de Ring. Tijdens deze tocht hebben ze alleen elkaar als fysieke, mentale en emotionele steun.
Bijna alles wat Sam doet, is een ‘Act of True Love’. Dat kan ook platonisch zijn, maar dat wordt ook vaak vergeten in recentere films.
Bijna alles wat Sam doet, is een ‘Act of True Love’. Deze trope kan worden samengevat als een daad die bewijst dat je bereid bent om de belangen van je geliefde voor die van jezelf te zetten, dat je volledig loyaal en toegewijd bent. Meestal betekent dit een opoffering van jouw kant, of ten minste een grote moeite en/of een groot risico. De actie mag niet gemotiveerd zijn door morele overwegingen of de verwachting van een beloning, maar door persoonlijke affectie. Denk bijvoorbeeld aan de eerste film, waarin Sam riskeert te verdrinken omdat hij weigert Frodo alleen te laten vertrekken. Of wanneer hij Frodo letterlijk op zijn rug draagt doorheen Mordor als die te zwak is om verder te gaan. Hier komt er dan ook nog bij dat “true love” niet per se romantisch moet zijn maar ook op een platonisch niveau mogelijk is, wat ook vaak vergeten wordt in recentere films.
Er zijn ook meerdere momenten waarop de personages hun verdriet tonen. Soms wenen ze openlijk, zoals Gimli wanneer hij Balins graf vindt in Moria, of zoals Merry en Pippin na Gandalfs “dood” in The Fellowship of the Ring, maar vaker wordt het getoond met een ‘Manly Tear’. Hiermee wordt bedoeld dat ze niet echt huilen, maar dat er een enkele traan wordt getoond. Dat vindt twee keer plaats in een scène met Boromir. Eerst bij Galadriel, waarschijnlijk omdat Boromir dan beseft dat het onherroepelijk is dat hij Frodo gaat verraden, en later wanneer hij sterft en Aragorn zijn laatste woorden aanhoort. Verder delen Sam en Frodo ook een aantal momenten in Mordor waarbij ze allebei een traan laten.
Niet alleen verdriet heeft een plaats in deze films, ook blijdschap en opluchting komen vaak voor.
Niet alleen verdriet heeft een plaats in deze films, ook blijdschap en opluchting komen vaak voor. Deze vertoning van affectie komt wel nog vaak voor in moderne films, vooral door middel van een ‘Man Hug’. Dat is een knuffel waar de twee mannen elkaar vaak nog een klap of de schouder of rug geven, een manier om te zeggen: “We zijn aan het knuffelen, maar er zit toch nog geweld in, we zijn niet té zacht met elkaar.” In Lord of the Rings wordt niet meegedaan aan deze trope: Sam en Frodo geven elkaar een intense hug nadat Sam bijna verdronken is, en zelfs Gimli – toch een van de meest mannelijke personages in de drie films – geeft Aragorn een bijna tedere knuffel als blijkt dat hij niet dood is in The Two Towers.
Peter Jacksons films zijn en blijven een plezier om te kijken en deze emotionele openheid is daar zeker een heel grote reden voor. Er is avontuur en gevaar, maar toch ook een heel deel zachte momenten die tonen dat vriendschap tussen mannen helemaal geen stijve bedoening moet zijn.
