Blijf op de hoogte
Geekster nieuwsbrief

Inschrijven

Dunkirk review: grootse cinema

In Dunkirk neemt Christopher Nolan ons mee naar de Tweede Wereldoorlog. Tussen 26 mei en 4 juni 1940 evacueren burgers meer dan 338.000 geallieerde soldaten die omsingeld zijn door de Noordzee en de Duitse troepen. Die gebeurtenis (Saving Every Private, om het met een domme pun te zeggen) heeft Nolan verfilmd tot een van de beste films van het jaar.

De oorlog

Een operatie zo groot als Operatie Dynamo persoonlijk maken, dat doet de regisseur van The Dark Knight-trilogie, Inception en Interstellar door drie perspectieven te gebruiken: ter land, ter zee en in de lucht. Op het strand van en in Duinkerke zelf proberen de personages van onder andere Fionn Whitehead, Harry Styles, James D’Arcy (Agent Carter, Broadchurch) en Kenneth Branagh (Harry Potter, regisseur van Thor) te overleven. Mark Rylance (Bridge of Spies, The BFG) neemt Cillian Murphy (Peaky Blinders, 28 Days Later) mee in zijn boot op weg naar het strand en Tom Hardy (Mad Max: Fury Road, The Revenant) vliegt over het hele gebeuren in zijn Britse Spitfire-vliegtuig. Ook de tijd verloopt niet helemaal lineair. Het is tenslotte een Nolan-film. Dat is volgens mij het enige waarover sommige mensen kunnen struikelen bij deze film, toch als je er niets over wist. Als je met die kennis naar binnen gaat, zal je zeker kunnen volgen. Veel dialoog is er niet, dus we moeten om de personages geven simpelweg omdat ze mensen zijn.

Doet iemands verhaal ertoe als we zijn of haar omstandigheden kennen? Volstaat die kennis om met hen mee te voelen?

En daarin schuilt wel een interessant vraagstuk. Doet iemands verhaal ertoe als we zijn of haar omstandigheden kennen? Volstaat die kennis om met hen mee te voelen? Dat hangt voor een deel af van hoe empatisch je bent. Een reviewer zei op Twitter dat Dunkirk geen enkel volledig gevormd personage heeft, maar dat is volgens mij net de bedoeling. Oorlog is oorlog, en mensen zijn mensen. Misschien ligt het aan mij, maar ik kan hier een duidelijke parallel trekken met de vluchtelingencrisis. Mensen in landen zoals Syrië en Irak vluchten ook voor onderdrukking en gevaar. Bepaalde mensen zijn begaan met hen omdat ze het gevaar inzien, anderen komen pas tot het besef als ze het verhaal van één gezin te zien krijgen. In de psychologie bestaan er dilemma’s zoals: Als er gebouw in brand staat, zou je dan vijf vreemden redden of één familielid of vriend? Voor de een lijkt die keuze misschien ontzettend evident, anderen zullen er misschien over nadenken en twijfelen. Dunkirk laat je ook over zulke zaken nadenken.

De spelers

De cast bestaat uit een aantal nieuwkomers (Whitehead, Styles), ouwe Nolan-getrouwen (Murphy, Hardy) en een paar andere Britse toppers (Branagh, Rylance). Fionn Whitehead werd al vroeg naar voren geschoven als uithangbord van de film, en in zijn eerste rol verdient hij meteen zijn plaats in de acteursgilde. Hij moet het vooral heben van zijn mimiek, die meer zegt dan de weinige tekst die hij heeft. Ook ex-One Directionzanger Harry Styles waagt zich hier aan acteren, en zijn fans mogen trots zijn, want hij komt hier verrassend goed uit de hoek. Ook burgerjongens Barry Keoghan en Tom Glynn-Carney houden zich recht naast de meer ervaren acteurs. De meest opmerkelijke acteerprestaties gaan wel naar hen: Mark Rylance, die ingetogen maar overtuigend speelt, en Tom Hardy, wiens gelaat amper in beeld is en toch de aandacht naar zich toetrekt.

De ervaring

Dit alles regisseren is een huzarenstukje van Christopher Nolan.

Nolan schreef het script zelf, en die man mag toch echt eens een Oscar gaan winnen. Helaas vrees ik dat een film met amper dialoog niet meteen zal scoren in de Scenario-categorie. Voor Regie zal de Brit nagenoeg zeker kans maken (als er gerechtigheid bestaat), want dit alles regisseren is een huzarenstukje. Zo veel mogelijk stunts werden praktisch uitgevoerd zonder (of met minimale) CGI. Daarom werden meer dan 6.000 figuranten ingehuurd, boten nagemaakt die aan de echte evacuatie deelnamen en authentieke vliegtuigen gebruikt voor de luchtscènes. En dat zie je, ook dankzij cinematograaf Hoyte van Hoytema. Hij gebruikte voor het merendeel van de scènes IMAX-camera’s. Dat effect is hier zo overweldigend dat het even opvalt als het beeld iets kleiner wordt. Bekijk Dunkirk dan ook in IMAX; het is de extra euro’s meer dan waard.

Bij dat alles komt ook nog de fenomenale muziek van Hans Zimmer. In de voorproefjes van de film konden we al opmaken dat de soundtrack gebaseerd zou zijn op tijdsverloop, maar de spanning die Zimmers gebruik van een horloge (Nolans eigen zakhorloge, naar verluidt) en vliegtuiggeluiden toevoegen is soms onhoudbaar. Voeg daaraan ten slotte het schitterende montagewerk van vaste monteur Lee Smith, en je beleeft een echte cinema-ervaring. Eentje die je niet loslaat vanaf de eerste seconde.

Ik dacht niet dat het mogelijk was om nog een grotere fan van de man te worden dan ik al was, maar Christopher Nolan blijft me verbazen.

Topcinema

Topcinema
5 5 0 1
Christopher Nolan doet het weer. Dit oorlogsdrama sleept je mee vanaf het begin en is fenomenaal gemaakt. Bekijk Dunkirk op het grootst mogelijke scherm.
Christopher Nolan doet het weer. Dit oorlogsdrama sleept je mee vanaf het begin en is fenomenaal gemaakt. Bekijk Dunkirk op het grootst mogelijke scherm.
5/5
Total Score
Total
0
Shares
Een reactie achterlaten
Gerelateerde artikels