De zomer is intussen halfweg en nu het tv-schema ook op een laag pitje staat, kunnen we de balans al opmaken. Zit je alleen maar naar internationale series te kijken op de streamingdiensten? Dan mis je toch wel wat moois van de Vlaamse zenders. Hieronder lijsten we de beste Vlaamse programma’s van 2023 (tot nu toe) op die we zelf gezien hebben.
Patiënt Pedro (Play4)
BV’s hebben ongewild of niet een voorbeeldfunctie, maar tv verhult ook veel. Toch beginnen meer en meer BV’s zich van hun kwetsbaarste kant te laten zien. Een van de meest gewaagde voorbeelden is Pedro Elias, die ons liet zien hoe het gesteld is met z’n mentale gezondheid. Tot verbazing van velen is Elias extreem hypochonder, met zelfs dwanghandelingen tot gevolg. In een poging om die z’n leven niet meer te laten beheersen, gaat hij in behandeling bij een psycholoog. Tegelijk spreekt hij ook met vrienden die ook mentaal door zwaar weer gegaan zijn en hoe therapie hen eventueel geholpen heeft. Wat Elias onderweg zelf tegenkomt, is best heftig en de commentaar van vriendin Sarah vaak confronterend. Toch toont het nog maar eens hoe een mens in het echte leven vaak komedie moet spelen, en hoe belangrijk het is om te beseffen hoe onze mentale gezondheid ons leven kan beïnvloeden.
Over De Oceaan (Streamz, Play4)
2 jaar geleden gingen voor het eerst 6 BV’s de oceaan op in een relatief kleine zeilboot om letterlijk de oceaan over te steken. Dat bleek heel interessante tv te zijn, die zelfs in onze top van het jaar belandde, en ook bijzonder goed scoorde. Daarom deden ze het dit jaar opnieuw met Ella Leyers, James Cooke, Elodie Ouedraogo, Annelien Coorevits, Gert Verheyen en Jonas Geirnaert. En dit seizoen bleek zo mogelijk nog beter dan het eerste. Het zeilen is ook nu weer een beetje ondergeschikt aan het beter leren kennen van de echte mens achter de BV. Dat levert weer interessante en ontroerende momenten op.
Maar ook de interactie in de groep is belangrijk en kan de reeks maken of kraken (zoals in Nederland gebeurde). Hier hoefden ze daar niet voor te vrezen want ego’s leken er niet aan boord te zitten. Zo bevestigde Jonas Geirnaert z’n reputatie als grappige en slimme quality human, kwamen we te weten dat Gert Verheyen enorm droge humor heeft en werd m’n oppervlakkige kennis van Annelien Coorevits bijgeschaafd. En wie houdt nu niet van kapitein Piet? Verzamel voor volgend jaar maar een nieuwe groep wholesome mensen en vaar maar snel terug uit.
1985 (VRT1)
Al na de passage van de eerste twee afleveringen op Film Fest Gent waren we overtuigd van deze reeks van Willem Wallyn en Wouter Bovijn. Het succes bleef ook bij het grote publiek niet uit. Centraal staan Marc, Franky en Vicky, die rechtstreeks en onrechtstreeks te maken krijgen met de Bende van Nijvel en hun daden. Dat deel is duidelijk fictie en hoewel achteraf bleek dat ook de rest niet altijd even waarheidsgetrouw was, schetst het een goed beeld van de chaos en corruptie die toen heerste, de eigenaardige links tussen bepaalde incidenten en de vastberadenheid van sommige speurders. Met een geweldige cast zoals Tijmen Govaerts, Aimé Cleys, Mona Mina Leon, Peter Van den Begin en Tom Vermeir en mooie, intense muziek van David Martijn en Jeroen Swinnen zaten we toch vaak aan het scherm gekluisterd.
Het Verhaal Van Vlaanderen (VRT1)
De volledige geschiedenis van Vlaanderen in een tv-reeks gieten, het is bijna onmogelijk tenzij je er bepaalde stukken uitneemt om te belichten. Met Tom Waes als verteller nam de gigantische cast en crew ons mee naar de prehistorie, de graaf van Vlaanderen, de pest, de Eerste Wereldoorlog en veel meer. Dankzij research en experts die aan het woord kwamen, werd onze geschiedenis letterlijk tot leven gewekt. Er kwam uiteindelijk kritiek dat het Vlaamse aspect net iets te veel naar voren werd geschoven, maar toch werden de lelijke pagina’s ook niet weggelaten.
Hebben we iets bijgeleerd? Jazeker. Maar de reden waarom dit in onze lijst belandt, is vooral door de technische en creatieve kunde die in de reeks te zien was. Als je ook Achter Het Verhaal Van Vlaanderen (de docu achter de schermen) hebt bekeken, krijg je iets meer zicht op de honderden kostuums, tientallen sets, vele achtergronddetails, visual effects, enz. die er bij de reeks aan te pas kwamen. Op het visuele vlak was voor mij niks aan te merken en zo veel verschillende periodes geloofwaardig neerzetten, verdient al een pluim voor mij.
Dagen Zonder Broer (VRT1)
Iedereen kent Jeroen Meus als de goedlachse kok op wie mensen elke dag vertrouwen om kookinspiratie op te doen. Maar hij blijft een mens als een ander die met een van de hardste zaken geconfronteerd wordt: iemand die je graag ziet verliezen. In drie afleveringen maakt Meus een soort dagboek van hoe z’n leven is sinds het verlies van z’n broer Wim en hoe hij daarmee omgaat. Als BV kreeg hij daarvoor honderden steunbetuigingen van vaak onbekenden en een paar van hen gaat hij ook opzoeken om over hun eigen verlies te praten. Het resultaat is eerlijk, grijpt vaak naar de keel en kan ook herkenbaar zijn voor velen. Er vallen veel lessen uit te trekken over leven in het nu en dat er veel manieren zijn om met verdriet om te gaan, maar we leerden ook dat Wim Meus een geweldige muzieksmaak had.
Recht naar de gevangenis (Play4)
De opzet klonk al interessant – 6 ex-gedetineerden en 6 mensen die in het justitiewezen werken, of “de professionals”, laten zich opsluiten in de nieuwe gevangenis van Haren om de procedures te testen – en dat is de reeks uiteindelijk ook echt geworden. Want mensen als rechter Peter Hartoch, gevangenisdirecteur An Janssens, procureur Annemie Serlippens, strafpleiter Omar Souidi, cipier Mario Christoffels en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne hebben wel rechtstreeks of onrechtstreeks te maken met de gevangenis, toch weten ze niet hoe het echt voelt. Zeker als ze het zelf ondervinden, komt het vaak tot nuttige inzichten of worden ze met hun neus op de feiten gedrukt.
Haren is het nieuwste van het nieuwste maar toch is het al wennen aan de “kleine” kamers of de weinige privacy in de badkamer. Vooral wanneer ze ook een aflevering doorbrengen in de pas gesloten gevangenis van Vorst, wordt het duidelijk waarom het beleid beter kan. Ook opvallend was dat vrijwel iedereen niet te spreken is over de isolatiecel. De interactie met de ex-gedetineerden, waaronder Ismaïl Abdoul of Steven Snauwaert, voegt waardevolle input toe over wat er wel en niet werkt aan het system. Daarbij laten hun verhalen zien dat ons beeld van gedetineerden vaak te stereotiep is en dat er soms niet veel nodig is om in dezelfde situatie te belanden. Deze ervaring had duidelijk impact op de deelnemers en ook wel op de kijkers.
Arcadia (VRT1)
Arcadia is een van de duurste reeksen ooit gemaakt in Vlaanderen en Nederland en dus waren de verwachtingen hoog. Maar de meeste kijkers leken niet overtuigd en dus vielen de kijkcijfers tegen. Was high concept scifi te veel gevraagd of was het de mix van Vlamingen en Nederlanders? Wij waren nochtans wel fan van het verhaal, dat misschien niet veel nieuws doet maar van veel ambitie getuigde en ook qua wereld goed uitgewerkt was. Van de cast/personages waren het vooral Lynn Van Royen, Gene Bervoets en ontdekking Maarten Heijmans die ons deden meeleven.
Maar misschien nog de grootste aanrader om te kijken is de productie, met vooral de visuele kant als topper. Het set design in combinatie met de geweldig gevonden locaties en bijhorende special effects sloegen de nagel vaak op de kop om de sfeer juist te krijgen. Alleen al wat ze daarvoor verwezenlijkt hebben, is het kijken waard. Het moet ook gezegd dat er heel wat intrigerende vraagstukken zijn opgezet die ik wel opgelost wil zien, dus ik hoop alvast dat er toch een tweede seizoen komt.
Zingen is Goud (Canvas)
Zingen, het blijft een vak apart. Dat werd duidelijk toen Bent Van Looy een aantal BV’s uitnodigde voor een korte babbel en, belangrijker, om hun favoriete liedje te zingen. Dat gesprek was bij de een al interessanter of vlotter dan de ander, maar waar we echt op zaten te wachten, was het zingen. Van sommigen weten we intussen dat ze een goeie stem hebben (hallo Stefaan Degand of Siska Schoeters, vers van The Masked Singer) maar van de meesten had ik eigenlijk geen idee. Want zoals verschillende mensen zeiden, zingen voor iemand anders is jezelf toch een klein beetje blootgeven. Er is namelijk niks om je achter te verstoppen. Maar het draaide uiteindelijk niet om zangkwaliteit maar om nieuwe muziek ontdekken of een andere invalshoek voor muziek die we al kenden. Net als Winteruur is dit met afleveringen van ongeveer 10 minuten een ideaal cultureel tussendoortje met Bent Van Looy als de enthousiaste aanmoediger.
Special Forces: Wie durft wint (VTM1)
Misschien gemor op de tribunes maar dit is zo’n programma dat toch anders uitdraaide dan ik dacht. Tijdens de eerste lockdown volgde ik het origineel, SAS: Who Dared Wins, waarin het onbekende Britten waren die zich wilden bewijzen. In Vlaanderen trommelden ze echter BV’s op. Doorgaans zie ik liever eens de gewone Vlaming aan bod komen, maar dit programma was toch de uitzondering. Want niks beter dan wat onmogelijke fysieke opdrachten, tierende instructeurs en weinig slaap om de echte mens achter de BV beter te leren kennen.
Het meeste inkt is er gevloeid over het gedrag van George-Louis Bouchez, die zich naar eigen zeggen niet genoeg had kunnen voorbereiden en dus eerder een last was voor de groep. Niet zozeer die ontbrekende fysiek maar wel de onwil om beter z’n best te doen, maakten hem niet populair in de groep maar ook niet bij het publiek. En dat terwijl er mensen zoals Hannelore Simoens, Nick Bril, Ann Wauters of Steven Laureys hun lijf liever kapot lieten gaan dan op te geven. Anderen zoals Laura Tesoro of Davy Parmentier verrasten en herpakten zich keer op keer en haalden zelfs, samen met de immer straffe Dirk Van Tichelt, de finale. Special Forces leverde uiteindelijk toch meer diepgang op en vooral een boeiende inkijk op hoe iemand reageert als hij tot het uiterste gedreven wordt en de façade afvalt. (En soms is het leuk om naar iets te kijken en te denken “liever zij dan ik”.)
Liefde Voor Muziek (VTM1)
Eigenlijk geniet ik elk jaar wel van dit programma maar de editie van 2023 was wel uitzonderlijk goed. Met DAAN, Portland, Stef Bos, K3, Günther Neefs, Jaap Reesema en Metejoor leek een groep samengesteld die weinig gemeen had. Maar toch ontstond er al snel een band die sterker leek dan de afgelopen jaren. Daarnaast blijft de formule ook wel werken: een liedje herwerken in je eigen stijl leverde dit jaar wel heel goeie resultaten op. De prachtige meerstemmigheid van K3, m’n persoonlijke favoriet Portland die zowat alles in goud veranderden, de ongeziene teksten van Stef Bos, de onderschatte Gunther Neefs die een Bondsong maakte en bovenal waarschijnlijk de eigenzinnigheid van Daan, die met Intro misschien wel het geniaalste idee had maar het ook geweldig uitvoerde. Als ik nu één jaar naar het liveconcert zou gaan, was het wel dit jaar geweest.
De Campus Cup (VRT1)
Nog zo eentje waar ik elk jaar steevast naar uitkijk, en dat ik vervloek omdat het nog niet bestond in mijn eigen studententijd. Een quiz die informatief is maar toch entertainend, ze zijn dunbezaaid. Met twee ploegen van jonge en meestal erg sympathieke en spontane studenten uit alle mogelijke richtingen is Otto-Jan Ham de perfecte man om de boel te leiden. Want spontaniteit bij de deelnemers kan er alleen maar zijn als de presentator zichzelf ook niet te serieus neemt. De rondes zijn in al die jaren nog niet veel veranderd maar blijven werken: vragen krijgen van de twee richtingen, een cursus blokken on the spot of je medespelers inschatten voor het groepswerk. (En wanneer komt er nu eens een prof die ik ken?) Het blijft ook altijd uitkijken naar de toepasselijke manier waarop ze de blokkende studenten zullen storen. Dit jaar onder andere Gustaph, Aster Nzeymana die commentaar geeft bij een groep tafelvoetballers, tangodansers, kleine autootjes die tegen je gezicht rijden, Astrid Stockman, de Campus Kreeft en nog veel meer.
Boris (Streamz, Play4)
Als deze lijst een top was geweest, stond deze mijlenver bovenaan, op eenzame hoogte. Sterker nog, als je van deze lijst iets bekijkt, laat het dan Boris zijn. Een perfect gemaakt programma waabij je je het ene moment krom zit te lachen om even later de tranen in je ogen te voelen schieten. Ik wist eigenlijk bitter weinig over de persoon Jeroom, en dat was vast de bedoeling, en dus ook niet dat hij een broer had die 25 jaar geleden is overleden. Om Boris te eren, maakt hij samen met vrienden Jonas Geirnaert en Jonas “Bockie de Repper” Bocxstael de reis waar zijn broer altijd van droomde: rondtrekken in Canada. Maar dit keer is een maar een doel: Boris uitstrooien op het mooiste plekje van Canada.
Onderweg leren we niet alleen de reisgezellen beter kennen, maar nog crucialer, ook Boris komt na al die tijd weer tot leven via Jeroom z’n herinneringen maar ook gesprekken met zijn moeder en vroegere vrienden. Onderweg doet het drietal de raarste dingen, van kanodansen tot gigantische pompoenen bezoeken en houtsculpturen maken, en blijven de mopjes dus niet ver weg. Alle drie hebben ze hun eigen humor, maar die past perfect bij elkaar. Ze weten ook perfect wat op welk moment te zeggen, en alles is oprecht. Het laat zien wat voor prachtige mensen en goeie vrienden het zijn. Maar ook wanneer de emotie bovenkomt, bijvoorbeeld bij het lezen van de brieven van Boris of het vertellen over z’n ziekte, wordt er sereen mee omgegaan.
Naarmate de reis vordert, wordt het verhaal onvermijdelijk zwaarder, en de tranenopwellingen regelmatiger. En vooral bij het zien van de laatste aflevering kom je zelf ook tot een besef. Jeroom zei in de eerste aflevering dat hij hoopte dat het zou voelen alsof Boris een vriend van Jonas en Bockie zou geworden zijn. Daarom deze bedenking: leven we op het einde nu mee met een man die we kennen en zijn broer verloren is, of hebben we tijdens de loop van het programma Boris zelf leren kennen en nemen ook wij als publiek afscheid van onze nieuwe vriend? Oneindig veel respect voor de hele ploeg die hieraan meewerkte. Want wanneer we de laatste shots te zien krijgen, is het ontzettend pakkend maar tegelijk zo respectvol en mooi in beeld gebracht. Zo heb je als kijker ook het gevoel dat er een hoofdstuk is afgesloten en we een van de mooiste eerbetonen ooit hebben mogen meemaken.
