Survival horror-games als metafoor voor emancipatie

In veel games krijg je een wapen in de hand gedrukt en kun je naar believen de held gaan uithangen. Ook wanneer je wapens breekbaar zijn, zul je snel opnieuw ’empowered’ worden en je een weg door het verhaal slaan. Niet zo in horrorgames – specifiek survival horror-games. En dit toont ons een belangrijke les. Ik stel survival horror als metafoor voor emancipatie.

Games zijn voor mij een vorm van ontspanning. Ze bieden een uitlaatklep en ik kan genieten van een narratief dat me in staat stelt om elke situatie aan te kunnen. Ik krijg de skills aangereikt die ik nodig heb om de held van de dag te zijn. De kracht en voldoening daarvan zijn wat me steeds weer doet terugkeren.

Ik krijg de skills aangereikt die ik nodig heb om de held van de dag te zijn.

Niet zo in survival horror-games. Daar heb je meestal geen wapens, en als je er al hebt dan zijn ze erg beperkt en moet je er spaarzaam mee omgaan. Geen helden acties of risico’s zonder de consequenties erbij te nemen. Die laatste kunnen een grote impact hebben. Daarnaast is de game eng en de wereld waarin je je bevindt angstaanjagend. Denk maar aan het komende Resident Evil VIII, Darkwood of Visage.

Voor de ene is zo een situatie absoluut niet eng, voor de andere wel. Maar wat hieraan belangrijk is, is dat ze een vorm van beperking opleggen. Dit soort games ontnemen je de heldenstatus en duwen je in een positie van onderdanigheid aan de situatie. Net daarin schuilt de relevantie voor het echte leven.

We zijn namelijk graag de held in ons eigen verhaal. We hebben graag het zelfvertrouwen en de middelen om ons leven vorm te geven. Het leven is veel gemakkelijker wanneer we de touwtjes in handen hebben en ons eigen narratief vormgeven. Maar wat als die mogelijkheden van je worden afgenomen? Wat als je niet de mogelijkheid hebt om actie te ondernemen en je enkel kan ondergaan? De situatie verandert snel en de wereld is plots een veel engere plaats.

Maar wat als die mogelijkheden van je worden afgenomen?

Horrorgames zijn daar de perfecte metafoor voor. Ze maken duidelijk wat het met je doet als je niet in staat bent OM van je af te slaan. Games zoals Hellblade: Senua’s Sacrifice tonen hoe de wereld rondom ons meerdere dimensies heeft en hoe lastig het is die te combineren met het ‘normale’ leven. De kracht van die games mag niet onderschat worden. Ze geven ons inzicht in hoe het is om niet meester te zijn van wat er met je gebeurt. Iets wat we maar al te graag vergeten of aan de kant schuiven. Het is veel gemakkelijker te vergeten hoe beangstigend de wereld is wanneer ik op anderen moet vertrouwen terwijl de wereld niet positief tegenover mij staat. Het is veel meer overleven dan echt leven, de wereld jaagt op je, terwijl jij probeert een veilige plaats te vinden.

Survival horror is de fantastische metafoor die ons inzicht geeft in een van de moeilijkste posities waarin je je als mens kan bevinden.

Survival-horror is jezelf in een niet geëmancipeerde positie plaatsen en je gaat op zoek naar een manier om jezelf te emanciperen, om jezelf te verdedigen en beschermen. Velen onder ons ondergaan dit iedere dag in een wereld die er voor anderen absoluut niet eng uitziet. Dit soort games bieden ons de unieke manier om angst en psychologische horror te beleven en misschien ons in staat te stellen anderen te begrijpen. Want we gaan er nu eenmaal niet allemaal op dezelfde manier mee om.

Survival horror is de fantastische metafoor die ons inzicht geeft in een van de moeilijkste posities waarin je je als mens kan bevinden. Het biedt je de mogelijkheid op zoek te gaan naar manieren om jezelf te emanciperen en toont hoe moeilijk dit echt is. Het maakt van survival horror een metafoor voor emancipatie. En dat is voor mij een van de belangrijkste dingen die games ons kunnen bieden.