Phantom Thread review: tijdloos vakmanschap

Phantom Thread is het zelfverklaarde afscheid van Daniel Day-Lewis als acteur. In deze nieuwe film van regisseur Paul Thomas Anderson kruipt hij in de huid van een befaamde couturier in het Londen van de jaren 50. Dat de film al veel stof deed opwaaien, mag weinigen verbazen. Met klinkende namen aan het roer en ondertussen 6 Oscarnominaties op zak ging ik de film dan ook met hoge verwachtingen tegemoet.

En dat bleek weldegelijk een uitdaging. We gaan er geen doekjes om winden: Phantom Thread is een moeilijke film en zal niet door iedereen gesmaakt worden. Het is in essentie een romantisch drama, maar voelt op momenten meer als een zwarte komedie vermomd als kostuumdrama, propvol allegorieën en hints naar klassieke sprookjes. De titel verwijst wellicht naar de fantoombewegingen die naaisters met hun vingers blijven maken na het jarenlang te hebben gewerkt in een textielatelier. Of is het een wenk naar de lok van zijn overleden moeders haar die hij in de voering van zijn jas heeft genaaid en zo altijd bij hem heeft? Het is quasi onmogelijk om alles in de film te appreciëren tijdens een eerste screening. Ik bekeek de film ondertussen al twee maal en heb nog steeds het gevoel dat ik niet alles volledig begrijp.

Reynolds Woodcock is een befaamde couturier uit Londen die jurken ontwerpt voor de beau monde van de jaren 50.

Phantom Thread is een origineel verhaal geschreven door de regisseur van de film, Paul Thomas Anderson. Anderson is naar mijn bescheiden mening één van de beste regisseurs van onze tijd, met moderne klassiekers zoals Magnolia en There Will Be Blood op zijn palmares. Het is de tweede en laatste keer dat hij met Day-Lewis samenwerkt, die hier op majestueuze wijze vorm geeft aan Reynolds Woodcock, een befaamde couturier uit Londen die jurken ontwerpt voor de beau monde van de jaren 50. Zijn cliënteel omvat zowat iedereen in Europa met smaak en geld, waaronder ook het Belgische koningshuis dat in de film even de revue passeert. Woodcock en zijn zus Cyril (Lesley Manville), die samen het modehuis leiden, hebben een reputatie opgebouwd en zijn zich daar maar al te bewust van. Ze hebben geen plaats in hun leven voor minderwaardige producten. Iedere jurk is een kunstwerk dat tot in het obsessieve wordt afgewerkt. Elk detail telt, zelf al is het niet zichtbaar voor de klant.

De film schittert door zijn briljante dialogen en voelt hierdoor soms meer aan als een komedie dan een drama.

Ook op persoonlijk vlak heeft Woodcock weinig tolerantie voor imperfectie. In het begin van de film maken we heel even kennis met Johanna, de “geliefde” van ons hoofdpersonage, die na een incident aan de ontbijttafel op bijzonder zakelijke wijze de laan wordt uitgestuurd door Cyril, met als een soort van bedanking voor bewezen diensten een oudere jurk onder haar arm. Kort daarna ontmoet Woodcock de verlegen serveuse Alma, die zijn nieuwe muse en teerbeminde wordt. Al snel komt Alma echter te weten waarom, zoals ze zich luidop in de film afvraagt, Woodcock niet getrouwd is. Ze botert haar toost te luid, maakt te veel lawaai bij het inschenken van de thee en stelt meer vragen dan Woodcock lief is. Er ontstaat een emotionele oorlog tussen het koppel, met Cyril aan de zijlijn. Woodcock is de bijna vampirische bidsprinkhaan in dit sprookje, Alma de prinses die zijn vloek tracht op te heffen. Het is in deze momenten dat de film schittert door zijn briljante dialogen (“The tea is leaving, but the interruption is staying right here with me.“) en meer aanvoelt als een komedie dan een drama.

Net zoals Woodcock heeft Anderson zich omringd met een team van absolute professionals die uitblinken in hun vak. Van de prachtige score van Jonny Greenwood, die hem eindelijk zijn langverdiende Oscarnominatie oplevert, tot de voortreffelijke kostuumdesigns van Mark Bridges: deze film is af. En net zoals Woodcock is Anderson niet geïnteresseerd in wat zijn collega’s in de filmwereld uitspoken, hij doet zijn ding en maakt de films die hij wil. Phantom Thread is niet voor iedereen, maar wie hem kan smaken, zal er nog lang van nagenieten.

---

Phantom Thread speelt momenteel in de Belgische zalen.